Hình ảnh trĩ như thế nào và có dễ nhận biết không?
Chào bạn,
Câu hỏi của bạn rất phổ biến trong phòng khám tôi. Hình ảnh trĩ thường biểu hiện qua các búi sưng mềm ở vùng hậu môn – có thể nằm trong ống hậu môn (trĩ nội) hoặc lòi hẳn ra ngoài (trĩ ngoại). Dù không đe dọa tính mạng, trĩ lại gây khó chịu rõ rệt và dễ nhầm với các bệnh lý khác như nứt kẽ hậu môn, polyp, thậm chí ung thư trực tràng. Tôi sẽ giúp bạn nhận biết chính xác qua các đặc điểm lâm sàng dưới đây.
Nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của hình ảnh trĩ
Trĩ hình thành do hệ thống tĩnh mạch quanh hậu môn bị giãn quá mức, thường liên quan đến áp lực kéo dài lên vùng chậu. Một số yếu tố thúc đẩy bao gồm:
– Táo bón mạn tính hoặc rặn mạnh khi đi cầu, làm tăng áp lực ổ bụng.
– Mang thai và sinh nở, khiến lưu lượng máu về vùng chậu thay đổi.
– Ngồi lâu, ít vận động, đặc biệt ở dân văn phòng hoặc tài xế đường dài.
– Chế độ ăn thiếu chất xơ, uống ít nước, dẫn đến phân khô cứng.
– Tuổi tác: mô nâng đỡ tĩnh mạch suy yếu theo thời gian, dễ gây sa trĩ.
Dấu hiệu nhận biết hình ảnh trĩ qua từng giai đoạn
Hình ảnh trĩ thay đổi rõ rệt theo mức độ tiến triển. Bạn có thể tự quan sát hoặc cảm nhận qua các giai đoạn sau:
– Độ 1: Búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn, không lòi ra ngoài. Triệu chứng chủ yếu là chảy máu tươi khi đi cầu, không đau.
– Độ 2: Búi trĩ lòi ra khi rặn nhưng tự co lại sau khi đi xong. Vẫn chưa gây đau nhiều.
– Độ 3: Búi trĩ sa hẳn ra ngoài và không tự co lại, phải dùng tay đẩy vào. Có thể kèm ngứa, ẩm, tiết dịch.
– Độ 4: Búi trĩ sa thường xuyên, không đẩy vào được, dễ viêm nhiễm, sưng tấy, đau rát dữ dội.
Trĩ ngoại thường dễ nhìn thấy hơn: là các khối nhỏ, mềm, màu hồng hoặc tím, nằm quanh rìa hậu môn, đôi khi kèm cục máu đông (huyết khối) gây đau nhói.
Phân biệt hình ảnh trĩ với các bệnh lý khác ở hậu môn
Nhiều người tự chẩn đoán “bị trĩ” khi thấy có khối lồi, nhưng thực tế có thể là:
– Nứt kẽ hậu môn: vết rách nhỏ ở niêm mạc, gây đau buốt dữ dội khi đi cầu, kèm ít máu.
– Polyp trực tràng: khối u lành tính, có thể sa ra ngoài, nhưng không đau, bề mặt nhẵn.
– Ung thư hậu môn/trực tràng: khối cứng, loét, chảy máu sẫm màu, kèm sụt cân, rối loạn tiêu hóa kéo dài.
– Áp xe hoặc rò hậu môn: sưng nóng, đỏ, đau nhức liên tục, có mủ.
Do đó, không nên chỉ dựa vào hình ảnh trĩ để tự điều trị — nhất khi triệu chứng kéo dài hoặc bất thường.
Khi nào cần đi khám nếu nghi ngờ hình ảnh trĩ?
Bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa hậu môn – trực tràng nếu có bất kỳ dấu hiệu sau:
– Chảy máu khi đại tiện kéo dài trên 1 tuần, dù lượng ít.
– Khối lồi không co lại, sưng to, đau tăng dần.
– Tiết dịch hôi, ngứa dai dẳng vùng hậu môn.
– Rối loạn thói quen đại tiện: táo lỏng xen kẽ, cảm giác mót rặn liên tục.
– Trên 40 tuổi và lần đầu xuất hiện triệu chứng — cần loại trừ ung thư.
Trong phòng khám, tôi thường dùng soi hậu môn hoặc nội soi trực tràng để chẩn đoán chính xác, tránh bỏ sót bệnh lý nghiêm trọng.
Cách chăm sóc và phòng ngừa tái phát sau khi nhận biết hình ảnh trĩ
Nếu đã được chẩn đoán trĩ, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tốt bằng thay đổi lối sống:
– Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để làm mềm phân.
– Uống đủ 1.5–2 lít nước/ngày, tránh rượu bia, đồ cay nóng.
– Đi cầu đều đặn, không nhịn và không rặn mạnh.
– Vận động nhẹ nhàng: đi bộ, yoga, tránh ngồi hoặc đứng quá 1 tiếng liên tục.
– Vệ sinh hậu môn bằng nước ấm sau mỗi lần đi cầu, lau nhẹ nhàng bằng khăn mềm.
– Không tự ý dùng thuốc bôi, đặt hậu môn kéo dài nếu chưa có chỉ định.
Với trĩ độ 1–2, đa số đáp ứng tốt với điều trị bảo tồn. Trĩ độ 3–4 có thể cần can thiệp như thắt trĩ, laser hoặc phẫu thuật.
Hình ảnh trĩ tuy dễ nhận biết qua búi lồi và chảy máu, nhưng không phải mọi khối lồi đều là trĩ. Nhiều bệnh lý nghiêm trọng có biểu hiện tương tự. Tôi luôn khuyên bệnh nhân: đừng ngại khám — việc chẩn đoán sớm không chỉ giúp giảm khó chịu mà còn loại trừ nguy cơ ung thư. Nếu bạn đang lo lắng về những thay đổi ở vùng hậu môn, hãy chủ động đi khám thay vì tìm kiếm hình ảnh trĩ trên mạng. Sức khỏe vùng kín cũng quan trọng như bất kỳ cơ quan nào khác!
