Vì sao hay chảy máu cam mùa lạnh?

Chào bạn,
Chảy máu cam khi trời lạnh là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở người trẻ như bạn. Nguyên nhân chủ yếu là do không khí khô lạnh làm niêm mạc mũi mất độ ẩm, trở nên mỏng và dễ nứt vỡ – nơi tập trung nhiều mạch máu nhỏ rất nhạy cảm. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, lượng máu nhiều hoặc kèm triệu chứng khác, bạn nên chủ động đi khám để loại trừ các nguyên nhân sâu xa hơn.

Nguyên nhân khiến bạn hay chảy máu cam vào mùa lạnh

Chảy máu cam (hay còn gọi là chảy máu mũi) thường bắt nguồn từ vùng tiền đình mũi – phần trước của vách ngăn mũi, nơi có đám rối mạch máu rất dễ tổn thương. Vào mùa lạnh, các yếu tố sau làm tăng nguy cơ:

– Không khí khô: Khi độ ẩm giảm (đặc biệt khi dùng máy sưởi), niêm mạc mũi nhanh chóng khô, nứt nẻ và dễ chảy máu.
– Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Ra vào phòng kín – ngoài trời lạnh khiến mạch máu co giãn bất thường, dễ vỡ.
– Viêm mũi xoang mạn tính: Niêm mạc mũi bị viêm lâu ngày sẽ mỏng đi, mạch máu giãn nở và dễ tổn thương hơn.
– Thói quen ngoáy mũi, xì mũi mạnh: Dù vô tình, hành động này có thể làm trầy xước lớp niêm mạc vốn đã khô giòn.
– Thiếu vitamin C, K hoặc rối loạn đông máu: Ít gặp hơn, nhưng cần nghĩ đến nếu chảy máu cam tái phát nhiều lần, không rõ nguyên nhân.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

Không phải lúc nào chảy máu cam cũng vô hại. Trong phòng khám, tôi thường khuyên bệnh nhân đi kiểm tra nếu có ít nhất một trong các dấu hiệu sau:

– Chảy máu nhiều, kéo dài trên 20 phút dù đã áp dụng biện pháp cầm máu đúng cách.
– Tái phát nhiều lần trong tuần, dù lượng máu ít.
– Kèm theo chóng mặt, mệt mỏi, da xanh, khó thở – có thể do mất máu nhiều.
– Chảy máu ở cả hai bên mũi cùng lúc hoặc máu trào xuống họng khi ngồi thẳng.
– Có tiền sử dùng thuốc chống đông, bệnh gan, hoặc gia đình có người bị rối loạn đông máu.

Cách xử trí đúng khi bị chảy máu cam

Nhiều người vẫn hay ngửa đầu ra sau – đây là sai lầm phổ biến. Tôi xin hướng dẫn bạn cách cầm máu an toàn và hiệu quả:

– Ngồi thẳng, hơi cúi người về phía trước để máu không chảy ngược vào họng.
– Bóp chặt cánh mũi (phần mềm phía dưới xương sống mũi) trong 10–15 phút liên tục, thở bằng miệng.
– Không ngoáy, xì mũi hay cúi gập người trong ít nhất 1–2 giờ sau khi máu ngừng chảy.
– Nếu có sẵn, bạn có thể nhỏ nước muối sinh lý hoặc bôi vaseline vào vách ngăn mũi để giữ ẩm.

Trong nhiều trường hợp, chỉ cần giữ ẩm tốt và tránh kích thích niêm mạc, tình trạng sẽ cải thiện rõ rệt.

Phòng ngừa chảy máu cam mùa lạnh – lời khuyên từ bác sĩ

Để giảm thiểu nguy cơ, bạn có thể áp dụng những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả:

– Giữ độ ẩm trong nhà (40–60%) bằng máy tạo ẩm, đặc biệt khi dùng máy sưởi.
– Uống đủ nước (1.5–2 lít/ngày) để niêm mạc mũi không bị khô từ bên trong.
– Bôi kem dưỡng ẩm hoặc vaseline vào vách ngăn mũi mỗi tối trước khi ngủ.
– Đeo khẩu trang khi ra ngoài để làm ấm và lọc không khí hít vào.
– Tránh hút thuốc, rượu bia và các chất kích ứng mũi như bụi, hóa chất, phấn hoa.

Chảy máu cam mùa lạnh thường không nguy hiểm, nhưng không nên chủ quan nếu tình trạng tái diễn. Trong nhiều trường hợp tôi gặp, nguyên nhân sâu xa có thể là viêm mũi mạn tính, vẹo vách ngăn hoặc rối loạn đông máu nhẹ – hoàn toàn có thể điều trị được nếu phát hiện sớm.

Nếu bạn đã thử các biện pháp giữ ẩm và vẫn bị chảy máu cam trên 2 lần/tuần, hãy đến chuyên khoa Tai Mũi Họng để được nội soi mũi – thủ thuật đơn giản, không đau, giúp xác định chính xác vị trí và nguyên nhân chảy máu. Đừng để lo lắng kéo dài – một lần khám sớm có thể giúp bạn yên tâm suốt cả mùa đông.