Uống iod phóng xạ xong cần cách ly bao lâu để an toàn?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo của bạn — đặc biệt khi trong nhà có trẻ nhỏ và người lớn tuổi, những đối tượng nhạy cảm với bức xạ. Sau khi uống iod phóng xạ (I-131), thời gian cách ly thường kéo dài từ 3 đến 7 ngày, tùy thuộc vào liều lượng dùng và hướng dẫn cụ thể của cơ sở y tế. Trong thời gian này, bạn cần hạn chế tiếp xúc gần để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm bức xạ cho người xung quanh.
Dưới đây là những thông tin chi tiết giúp bạn và gia đình chủ động hơn trong việc chăm sóc và phòng ngừa:
Nguyên nhân cần cách ly sau khi uống iod phóng xạ
– Iod phóng xạ (I-131) được cơ thể hấp thu chủ yếu qua tuyến giáp, nhưng một phần sẽ đào thải qua nước tiểu, mồ hôi, nước bọt và phân trong vài ngày đầu.
– Bức xạ phát ra từ cơ thể người bệnh có thể ảnh hưởng đến người xung quanh nếu tiếp xúc gần (<1 mét) trong thời gian dài.
– Mức độ rủi ro phụ thuộc vào liều lượng I-131, tuổi tác, trạng thái sức khỏe của người tiếp xúc và khoảng cách – thời gian tiếp xúc.
Dấu hiệu cho thấy bạn cần tuân thủ cách ly nghiêm ngặt hơn
– Được chỉ định liều cao (>30 mCi hoặc 1110 MBq) – thường dùng trong điều trị ung thư tuyến giáp.
– Sống chung với trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người suy giảm miễn dịch.
– Không có phòng riêng để nghỉ ngơi và sinh hoạt tách biệt trong những ngày đầu sau điều trị.
Hướng dẫn cách ly và sinh hoạt an toàn tại nhà
– Giữ khoảng cách tối thiểu 1–2 mét với người khác, đặc biệt trong 3 ngày đầu.
– Không dùng chung vật dụng cá nhân: khăn mặt, bàn chải, chén đũa, giường ngủ.
– Vệ sinh toilet kỹ sau mỗi lần đi vệ sinh – xả nước 2 lần và rửa tay kỹ bằng xà phòng.
– Uống nhiều nước để tăng đào thải iod qua nước tiểu.
– Tránh tiếp xúc với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ ít nhất 5–7 ngày, hoặc theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ.
– Không hôn, ôm ấp hay ngủ chung trong thời gian cách ly.
Khi nào có thể trở lại sinh hoạt bình thường?
– Với liều thấp (dùng trong điều trị cường giáp), đa số bệnh nhân có thể sinh hoạt gần như bình thường sau 3–5 ngày, nếu tuân thủ tốt các biện pháp phòng ngừa.
– Với liều cao (điều trị ung thư tuyến giáp), thời gian cách ly có thể kéo dài 5–11 ngày, thậm chí lâu hơn nếu đo mức bức xạ còn cao.
– Một số cơ sở y tế sẽ hẹn bạn tái khám để đo mức bức xạ trước khi cho phép tiếp xúc gần với người thân.
Tôi thấy rằng đa số bệnh nhân đều lo lắng quá mức – nhưng cũng có người lại chủ quan. Điều quan trọng là cân bằng giữa an toàn và tâm lý: bạn không cần “ngồi một mình trong phòng kín”, nhưng nên chủ động giữ khoảng cách hợp lý và vệ sinh đúng cách. Nếu tuân thủ tốt, nguy cơ ảnh hưởng đến người thân là rất thấp. Đừng ngần ngại hỏi lại bác sĩ điều trị về liều lượng cụ thể và thời gian cách ly phù hợp với trường hợp của bạn.
