Triệu chứng bị cảm là gì và khi nào cần đi khám?
Chào bạn! Cảm lạnh (hay còn gọi là “bị cảm”) là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus gây ra, rất phổ biến và thường tự khỏi trong vòng 7–10 ngày. Tuy nhiên, các triệu chứng ban đầu đôi khi dễ nhầm với cảm cúm hoặc các bệnh lý khác, nên việc nhận biết đúng giúp bạn chăm sóc bản thân hợp lý và tránh biến chứng.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về các dấu hiệu đặc trưng, nguyên nhân, cũng như cách xử trí phù hợp nếu bạn đang trải qua tình trạng này.
Nguyên nhân và cơ chế gây cảm lạnh
Cảm lạnh chủ yếu do hơn 200 loại virus khác nhau, trong đó phổ biến nhất là rhinovirus. Virus lây lan qua: – Giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần. – Tiếp xúc trực tiếp với bề mặt có virus (tay nắm cửa, điện thoại…) rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng. – Hệ miễn dịch suy giảm do stress, thiếu ngủ, thay đổi thời tiết đột ngột cũng làm bạn dễ mắc bệnh hơn.
Khác với cảm cúm (do virus influenza), cảm lạnh thường khởi phát từ từ, ít sốt cao và hiếm khi gây biến chứng nặng — nhưng vẫn ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày.
Triệu chứng điển hình của cảm lạnh
Các dấu hiệu thường xuất hiện 1–3 ngày sau khi tiếp xúc virus và kéo dài khoảng 7–10 ngày: – Hắt hơi nhiều, chảy nước mũi trong (sau đó có thể đặc và vàng/nâu do phản ứng viêm). – Nghẹt mũi, khó thở qua mũi. – Đau họng nhẹ đến trung bình, kèm ngứa rát. – Ho khan hoặc có đờm nhẹ. – Mệt mỏi, uể oải, đôi khi sốt nhẹ (<38°C), đặc biệt ở trẻ em. – Đau đầu nhẹ, ù tai hoặc cảm giác đầy tai do tắc vòi nhĩ.
Lưu ý: Nếu bạn thấy sốt cao >38.5°C kéo dài, khó thở, đau ngực, hoặc triệu chứng nặng lên sau ngày thứ 5, rất có thể không phải cảm lạnh đơn thuần.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám bác sĩ
Mặc dù cảm lạnh thường lành tính, bạn nên đến cơ sở y tế nếu xuất hiện: – Sốt cao trên 39°C hoặc sốt kéo dài hơn 3 ngày. – Khó thở, thở khò khè, đau ngực. – Đau tai dữ dội hoặc chảy dịch tai (dấu hiệu viêm tai giữa). – Triệu chứng kéo dài quá 10 ngày không cải thiện. – Trẻ nhỏ bỏ ăn, quấy khóc liên tục, li bì hoặc có dấu hiệu mất nước.
Tôi từng gặp nhiều trường hợp ban đầu nghĩ là “cảm vặt”, nhưng thực chất là viêm xoang, viêm phế quản hoặc thậm chí nhiễm COVID-19 — vì vậy đừng chủ quan nếu triệu chứng bất thường.
Cách giảm triệu chứng và phòng ngừa lây lan
Hiện không có thuốc đặc trị cho cảm lạnh do virus, nên điều trị chủ yếu tập trung vào giảm nhẹ triệu chứng và hỗ trợ cơ thể tự hồi phục: – Nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước (ấm) để làm loãng dịch mũi và giữ niêm mạc họng ẩm. – Súc họng bằng nước muối sinh lý ấm 2–3 lần/ngày. – Dùng nước muối sinh lý xịt mũi để làm sạch và giảm nghẹt. – Có thể dùng thuốc không kê đơn như paracetamol để hạ sốt, giảm đau — nhưng tuyệt đối không lạm dụng hoặc phối hợp nhiều loại thuốc cùng lúc. – Che miệng khi ho/hắt hơi, rửa tay thường xuyên và đeo khẩu trang khi tiếp xúc người khác để hạn chế lây lan.
Không dùng kháng sinh cho cảm lạnh — vì chúng vô hiệu với virus và có thể gây kháng thuốc nếu sử dụng sai.
Cảm lạnh tuy “nhỏ” nhưng có thể làm suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho các bệnh khác bùng phát — đặc biệt ở người già, trẻ nhỏ hoặc người có bệnh nền. Hãy lắng nghe cơ thể: nếu bạn thấy mệt hơn bình thường, sốt không hạ, hoặc triệu chứng lan rộng, đừng chần chừ mà hãy đi khám sớm.
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh: rửa tay đều đặn, ngủ đủ giấc, ăn uống cân bằng và tiêm phòng cúm hàng năm là những bước đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ bạn và gia đình suốt mùa lạnh.
