Tiết nhiều nước bọt có phải dấu hiệu của bệnh lý?
Chào bạn,
Tình trạng tiết nhiều nước bọt (còn gọi là hypersalivation hoặc sialorrhea) có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân — từ sinh lý bình thường đến các vấn đề sức khỏe cần lưu ý. Trong đa số trường hợp, đây là phản ứng tạm thời và vô hại, nhưng đôi khi lại là biểu hiện sớm của rối loạn thần kinh, tiêu hóa hoặc nhiễm trùng vùng miệng.
Nguyên nhân phổ biến gây tiết nhiều nước bọt
– Kích thích cơ học hoặc hóa học: Ăn đồ chua, cay, nhai kẹo cao su, hoặc thậm chí nhìn/thấy mùi thức ăn ngon cũng kích thích tuyến nước bọt hoạt động mạnh.
– Thai kỳ: Nhiều phụ nữ trong tam cá nguyệt đầu tiên bị tăng tiết nước bọt do thay đổi nội tiết và buồn nôn.
– Rối loạn tiêu hóa: Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD) có thể khiến cơ thể phản xạ tiết nhiều nước bọt để trung hòa axit.
– Nhiễm trùng hoặc viêm: Viêm lợi, viêm amidan, loét miệng… gây kích thích niêm mạc, dẫn đến tăng tiết nước bọt.
– Rối loạn thần kinh: Một số bệnh như Parkinson, đột quỵ, hoặc liệt dây thần kinh mặt có thể ảnh hưởng đến khả năng nuốt hoặc kiểm soát tuyến nước bọt.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám
– Nước bọt tiết quá nhiều kèm khó nuốt, nói ngọng, hoặc chảy dãi khi đang tỉnh táo.
– Có buồn nôn, ợ chua, đau thượng vị kéo dài — gợi ý trào ngược dạ dày.
– Xuất hiện rối loạn vận động, run tay, cứng cơ, hoặc thay đổi nhận thức — cần loại trừ nguyên nhân thần kinh.
– Tình trạng kéo dài trên 2 tuần mà không rõ nguyên nhân hoặc không cải thiện dù đã điều chỉnh lối sống.
Cách giảm tiết nước bọt và phòng ngừa tái phát
– Tránh chất kích thích: Hạn chế đồ chua, cay, caffeine, hoặc thuốc lá — những yếu tố dễ kích thích tuyến nước bọt.
– Điều trị nguyên nhân nền: Nếu nghi ngờ trào ngược, hãy ăn nhẹ vào buổi tối, không nằm ngay sau ăn, và tham khảo bác sĩ tiêu hóa.
– Vệ sinh răng miệng tốt: Súc miệng nước muối sinh lý, đánh răng đều đặn để giảm viêm nhiễm vùng miệng.
– Tập nuốt chủ động: Trong một số trường hợp, việc luyện tập nuốt đều đặn giúp não “nhận diện” và điều chỉnh lượng nước bọt phù hợp hơn.
Tiết nhiều nước bọt thường là phản ứng sinh lý tạm thời, nhưng nếu đi kèm triệu chứng thần kinh, tiêu hóa hoặc kéo dài dai dẳng, bạn nên đi khám để tìm nguyên nhân sâu xa. Tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan với tình trạng này, đến khi phát hiện trào ngược nặng hoặc sớm các dấu hiệu Parkinson thì đã bỏ lỡ giai đoạn can thiệp tối ưu. Vì vậy, đừng ngần ngại tìm lời khuyên y khoa nếu cảm giác này làm xáo trộn sinh hoạt hàng ngày của bạn.
