Thuốc sốt cho bé?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng khi thấy con sốt cao — đặc biệt là ở trẻ nhỏ, khi hệ miễn dịch còn non nớt và phản ứng với nhiễm trùng thường mạnh mẽ hơn người lớn. Trước tiên, xin nhấn mạnh: kháng sinh không phải là thuốc hạ sốt, và tuyệt đối không nên dùng khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Với trẻ bị sốt, việc đầu tiên là xác định nguyên nhân, còn thuốc hạ sốt chỉ mang tính hỗ trợ để giảm khó chịu.
Hiện nay, paracetamol (acetaminophen) là lựa chọn hàng đầu và an toàn nhất để hạ sốt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ở một số quốc gia, ibuprofen cũng được dùng cho trẻ trên 6 tháng tuổi, nhưng paracetamol vẫn là ưu tiên số một do độ an toàn cao và ít tác dụng phụ trên dạ dày – thận.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn để bạn hiểu cách xử trí đúng khi con bị sốt:
Nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị sốt
– Nhiễm virus (cúm, tay-chân-miệng, sốt phát ban…): chiếm đa số các trường hợp sốt ở trẻ dưới 5 tuổi.
– Nhiễm vi khuẩn (viêm họng do liên cầu, viêm tai giữa, viêm phổi…): thường đi kèm triệu chứng khu trú như đau tai, ho nhiều, mủ họng.
– Mọc răng: có thể gây sốt nhẹ (<38,5°C), nhưng hiếm khi sốt cao kéo dài.
– Tiêm phòng: sốt nhẹ trong 24–48 giờ sau tiêm là phản ứng bình thường.
– Các bệnh tự miễn hoặc rối loạn chuyển hóa: hiếm gặp, thường kèm theo biểu hiện bất thường khác.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay
– Sốt ≥ 38°C ở trẻ dưới 3 tháng tuổi.
– Sốt cao liên tục > 39°C không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
– Trẻ li bì, khó đánh thức, co giật, nôn trớ nhiều hoặc bỏ bú.
– Xuất hiện phát ban xuất huyết (ấn không mất màu), cứng gáy, thở nhanh.
– Sốt kéo dài > 48–72 giờ mà không rõ nguyên nhân.
Cách dùng thuốc hạ sốt an toàn cho trẻ
– Paracetamol: liều chuẩn là 10–15 mg/kg/lần, cách nhau tối thiểu 4–6 giờ, không quá 4 lần/ngày.
– Tuyệt đối không dùng aspirin cho trẻ dưới 18 tuổi vì nguy cơ hội chứng Reye (tổn thương gan – não).
– Không phối hợp paracetamol và ibuprofen thường xuyên — chỉ cân nhắc nếu trẻ sốt rất cao và không đáp ứng đơn trị liệu, dưới hướng dẫn bác sĩ.
– Luôn dùng dụng cụ đo chính xác (ống nhỏ giọt, thìa định lượng) — tránh ước lượng bằng “nắp chai” hay “thìa ăn”.
Biện pháp hỗ trợ tại nhà ngoài dùng thuốc
– Cho trẻ uống nhiều nước hoặc bú mẹ thường xuyên để tránh mất nước.
– Mặc quần áo mỏng, thoáng, không ủ ấm quá mức — điều này dễ làm thân nhiệt tăng thêm.
– Có thể lau mát bằng nước ấm (không dùng nước lạnh hay cồn) nếu trẻ sốt cao và khó chịu.
– Theo dõi sát diễn tiến: ghi lại thời điểm sốt, nhiệt độ, đáp ứng với thuốc và các triệu chứng kèm theo.
Tôi thường gặp nhiều phụ huynh hoảng hốt khi con sốt 38,5°C, nhưng thực tế sốt là phản ứng có lợi của cơ thể để chống lại nhiễm trùng. Điều quan trọng không phải là “hạ sốt bằng mọi giá”, mà là đánh giá tổng trạng trẻ và phát hiện sớm dấu hiệu nguy hiểm. Nếu trẻ vẫn chơi, bú, uống tốt dù sốt nhẹ, bạn có thể theo dõi tại nhà. Nhưng nếu trẻ mệt lả, bỏ ăn, hoặc sốt kéo dài — đừng chần chừ, hãy đưa bé đi khám để được chẩn đoán chính xác thay vì tự ý dùng thuốc.
