Thuốc ngừa thai khẩn cấp có tác dụng trong bao lâu?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất phổ biến và hoàn toàn hợp lý — nhiều người lầm tưởng rằng thuốc ngừa thai khẩn cấp (morning-after pill) sẽ bảo vệ họ suốt cả tuần hoặc cả chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, sự thật là thuốc chỉ có tác dụng trong một khoảng thời gian rất ngắn, cụ thể là chỉ đối với lần quan hệ đã xảy ra trước khi uống thuốc, chứ không có hiệu lực kéo dài cho những lần quan hệ sau đó.
Về cơ bản, thuốc ngừa thai khẩn cấp hoạt động bằng cách trì hoãn hoặc ức chế rụng trứng — tức là ngăn trứng được phóng ra để tránh gặp tinh trùng. Nếu trứng đã rụng trước khi bạn uống thuốc, thì khả năng ngừa thai sẽ giảm đáng kể hoặc gần như không còn.
1. Cơ chế và thời gian tác dụng của thuốc ngừa thai khẩn cấp
– Thuốc ngừa thai khẩn cấp không phải là biện pháp tránh thai liên tục, mà chỉ dùng một lần, sau sự cố (như bao cao su bị rách, quên uống thuốc hàng ngày, hoặc quan hệ không bảo vệ).
– Hiệu quả cao nhất khi uống trong vòng 24 giờ đầu sau quan hệ, giảm dần ở 24–48 giờ, và rất thấp sau 72 giờ (tùy loại thuốc). Một số loại (như chứa ulipristal acetate) có thể dùng đến 120 giờ (5 ngày), nhưng càng muộn thì hiệu quả càng kém.
– Tác dụng của thuốc chỉ kéo dài đủ để ngăn rụng trứng trong chu kỳ đó — thường không quá 1–2 ngày sau khi uống.
Ví dụ: Nếu bạn uống thuốc vào sáng thứ Hai sau khi quan hệ tối Chủ nhật, thì thuốc có thể ngăn rụng trứng dự kiến xảy ra vào thứ Ba hoặc thứ Tư. Nhưng nếu bạn quan hệ lại vào chiều thứ Hai, thuốc sẽ không bảo vệ bạn khỏi lần quan hệ này.
2. Những hiểu lầm phổ biến cần tránh
– Hiểu lầm 1: “Uống 1 viên là yên tâm cả tuần.” → Sai. Thuốc không tạo “lá chắn” kéo dài.
– Hiểu lầm 2: “Nếu chưa thấy kinh, nghĩa là thuốc vẫn đang có tác dụng.” → Không đúng. Trễ kinh sau khi dùng thuốc là do nội tiết bị xáo trộn, chứ không phải do thuốc còn hiệu lực.
– Hiểu lầm 3: “Có thể dùng thay thế cho thuốc tránh thai hàng ngày.” → Rất nguy hiểm. Dùng thường xuyên làm rối loạn chu kỳ, giảm hiệu quả và tăng nguy cơ tác dụng phụ.
3. Dấu hiệu cho thấy thuốc có thể không hiệu quả
Bạn nên đi khám hoặc thử thai nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Trễ kinh trên 1 tuần so với dự kiến.
– Ra máu bất thường, đau bụng dữ dội hoặc buồn nôn kéo dài.
– Có triệu chứng mang thai sớm như ngực căng, mệt mỏi, thèm ăn lạ…
– Quan hệ không bảo vệ thêm sau khi đã uống thuốc — vì lúc này bạn hoàn toàn không được bảo vệ.
4. Hướng dẫn sử dụng an toàn và phòng ngừa tái phát
– Chỉ dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp trong trường hợp khẩn cấp, không quá 1–2 lần mỗi tháng.
– Sau khi uống thuốc, hãy bắt đầu ngay biện pháp tránh thai thường xuyên (như thuốc uống hàng ngày, bao cao su, vòng tránh thai…) nếu tiếp tục sinh hoạt tình dục.
– Không tự ý uống lại thuốc trong cùng một chu kỳ — điều này không tăng hiệu quả mà còn gây hại cho nội tiết.
– Nếu bạn thường xuyên lo lắng về việc mang thai ngoài ý muốn, hãy trao đổi với bác sĩ để chọn biện pháp tránh thai phù hợp và bền vững hơn.
Tôi gặp không ít bạn trẻ nghĩ rằng “uống thuốc khẩn cấp là xong”, rồi quan hệ lại ngay sau đó mà không dùng biện pháp khác — dẫn đến mang thai ngoài ý muốn. Hãy nhớ: thuốc ngừa thai khẩn cấp chỉ “chữa cháy” cho quá khứ, không bảo vệ tương lai. Nếu bạn đang trong độ tuổi sinh đẻ và có đời sống tình dục, việc lựa chọn một phương pháp tránh thai an toàn, đều đặn sẽ giúp bạn chủ động hơn — cả về sức khỏe lẫn kế hoạch cuộc đời.
Nếu còn băn khoăn hay lo lắng sau khi dùng thuốc, đừng ngần ngại đi khám sớm để được tư vấn cá nhân hóa nhé!
