Thoát vị rốn có nguy hiểm không và khi nào cần đi khám?
Chào bạn,
Thoát vị rốn là tình trạng một phần ruột hoặc mô mỡ chui qua điểm yếu ở thành bụng ngay tại rốn. Ở trẻ nhỏ, đây thường là vấn đề lành tính và tự khỏi. Nhưng ở người lớn, thoát vị rốn hiếm khi tự lành và có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử trí kịp thời.
Nguyên nhân gây thoát vị rốn
– Ở trẻ sơ sinh: Do lỗ rốn (nơi dây rốn đi qua) chưa đóng kín hoàn toàn sau sinh. Đây là hiện tượng sinh lý thường gặp và đa số tự hết trước 2 tuổi.
– Ở người lớn: Thành bụng suy yếu kết hợp với áp lực ổ bụng tăng kéo dài, như:
– Béo phì hoặc tăng cân đột ngột
– Mang thai nhiều lần, đặc biệt là đa thai
– Ho mãn tính hoặc táo bón kéo dài
– Cổ trướng (ứ dịch trong ổ bụng do bệnh gan, suy tim…)
– Tiền sử phẫu thuật vùng bụng làm suy yếu cơ thành bụng
Dấu hiệu nhận biết và cảnh báo nguy hiểm
– Khối phồng mềm ngay tại hoặc gần rốn, dễ thấy khi ho, rặn, đứng – và xẹp xuống khi nằm nghỉ.
– Ở người lớn: thường kèm cảm giác nặng, tức hoặc đau nhẹ quanh rốn, đặc biệt sau gắng sức.
– Cảnh báo biến chứng (cần đi khám ngay):
– Khối thoát vị không đẩy lại được, sưng to, đỏ, nóng
– Đau dữ dội, buồn nôn, nôn, không đi tiêu được
– Dấu hiệu tắc ruột hoặc nghẹt ruột – đây là cấp cứu ngoại khoa
Cách xử trí và phòng ngừa
– Ở trẻ em: Đa số không cần điều trị, chỉ theo dõi định kỳ. Phẫu thuật chỉ cân nhắc nếu thoát vị lớn, tồn tại sau 4–5 tuổi hoặc có nguy cơ biến chứng.
– Ở người lớn: Hầu hết cần can thiệp phẫu thuật vì nguy cơ nghẹt ruột cao. Phương pháp phổ biến là khâu phục hồi thành bụng kết hợp đặt lưới (mesh) để giảm tái phát.
– Phòng ngừa:
– Kiểm soát cân nặng hợp lý
– Tránh rặn mạnh khi đi vệ sinh hoặc nâng vật nặng
– Điều trị dứt điểm các nguyên nhân gây tăng áp lực ổ bụng (ho, táo bón, tràn dịch…)
Thoát vị rốn ở người lớn không chỉ là “bướu nhỏ vô hại” – nó có thể tiến triển âm thầm đến khi xảy ra nghẹt ruột, một biến chứng đe dọa tính mạng. Nếu bạn thấy khối phồng quanh rốn không biến mất khi nằm, kèm theo đau hoặc khó chịu, hãy đi khám chuyên khoa ngoại tiêu hóa càng sớm càng tốt để được đánh giá và can thiệp kịp thời.
