Thiếu magiê gây ra những triệu chứng gì cho cơ thể?

Chào bạn,
Thiếu magiê – dù nhẹ – cũng có thể ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe thần kinh, cơ bắp, tim mạch và chuyển hóa. Magiê là đồng yếu tố thiết yếu cho hơn 300 phản ứng enzym trong cơ thể, từ điều hòa nhịp tim đến hỗ trợ giấc ngủ. Khi lượng magiê trong máu giảm dưới mức cần thiết, các hệ cơ quan sẽ “phản ứng” theo nhiều cách khác nhau – và những dấu hiệu ban đầu thường dễ bị bỏ qua.

Dưới đây là những biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất mà tôi thường gặp ở phòng khám khi bệnh nhân bị thiếu hụt magiê.

Nguyên nhân phổ biến dẫn đến thiếu magiê

– Chế độ ăn nghèo nàn: Ít rau lá xanh, ngũ cốc nguyên cám, hạt và đậu – những nguồn magiê tự nhiên dồi dào.
– Căng thẳng kéo dài: Cortisol tăng cao làm tăng đào thải magiê qua nước tiểu.
– Sử dụng thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc kháng sinh: Gây giảm hấp thu hoặc tăng bài tiết magiê.
– Rối loạn tiêu hóa mãn tính: Như bệnh Crohn, viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích – làm giảm khả năng hấp thụ khoáng chất.
– Tiểu đường type 2: Lượng đường huyết cao khiến thận đào thải nhiều magiê hơn bình thường.

Dấu hiệu cảnh báo bạn có thể đang thiếu magiê

– Chuột rút cơ, co giật mí mắt hoặc cứng cơ: Do mất cân bằng giữa canxi (gây co) và magiê (gây giãn).
– Mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu: Magiê hỗ trợ hoạt động của GABA – chất ức chế thần kinh giúp thư giãn não bộ.
– Nhịp tim bất thường: Tim đập nhanh, đánh trống ngực, đôi khi cảm giác “hở nhịp” – do rối loạn dẫn truyền điện trong cơ tim.
– Tê bì, ngứa ran ở tay chân: Dấu hiệu sớm của rối loạn dẫn truyền thần kinh ngoại biên.
– Thèm đường mạnh mẽ hoặc dao động đường huyết: Magiê cần thiết cho hoạt động của insulin; thiếu hụt làm giảm độ nhạy insulin.
– Đau đầu tái phát, đặc biệt là đau nửa đầu: Liên quan đến co thắt mạch máu não và rối loạn serotonin – cả hai đều chịu ảnh hưởng bởi magiê.
– Móng tay giòn, gãy dễ; xương yếu dần: Vì magiê tham gia vào quá trình khoáng hóa xương và hỗ trợ hấp thu canxi.

Cách bổ sung và phòng ngừa thiếu magiê hiệu quả

– Ưu tiên thực phẩm giàu magiê:
• Hạt bí ngô (khoảng 30g cung cấp ~150mg magië – gần 40% nhu cầu/ngày).
• Rau lá xanh đậm: rau bina, cải xoăn, cải cầu vồng – nên ăn sống hoặc hấp nhẹ để giữ dưỡng chất.
• Các loại hạt: hạnh nhân, hạt điều, hạt hướng dương – vừa giàu magiê, vừa chứa vitamin E và chất béo lành mạnh.
• Quả bơ: Ngoài magiê, còn giàu kali – cặp đôi lý tưởng chống chuột rút.

– Giảm căng thẳng: Thiền, yoga, hít thở sâu giúp hạ cortisol – từ đó giảm mất magiê qua nước tiểu.
– Tránh lạm dụng caffeine, rượu và đồ ngọt: Những chất này làm tăng đào thải magiê.
– Không tự ý dùng viên bổ sung liều cao: Magiê dư thừa (đặc biệt dạng oxide hoặc sulfate) có thể gây tiêu chảy, rối loạn điện giải. Nên tham vấn bác sĩ trước khi dùng.

Khi nào nên đi khám?

Bạn nên tìm đến chuyên gia y tế nếu:
– Triệu chứng kéo dài trên 2–3 tuần dù đã điều chỉnh chế độ ăn.
– Xuất hiện rối loạn nhịp tim, tê yếu chi, hoặc co giật lan tỏa.
– Đang dùng thuốc có nguy cơ gây hạ magiê (như lợi tiểu, PPI) và có biểu hiện nghi ngờ thiếu hụt.

Xét nghiệm điện giải đồ (bao gồm magiê huyết thanh) có thể được chỉ định, nhưng cần lưu ý: magiê trong máu chỉ phản ánh ~1% tổng lượng magiê toàn cơ thể – phần lớn nằm trong xương và tế bào. Do đó, chẩn đoán thường dựa trên lâm sàng kết hợp với yếu tố nguy cơ.

Thiếu magiê hiếm khi xảy ra đơn độc – nó thường đi kèm với mất cân bằng dinh dưỡng tổng thể hoặc stress chuyển hóa. Trong phòng khám, tôi thấy nhiều bệnh nhân cải thiện rõ rệt chỉ sau 2–4 tuần thay đổi chế độ ăn và giảm căng thẳng. Tuy nhiên, đừng chủ quan với các dấu hiệu thần kinh – tim mạch. Việc bổ sung đúng cách, kịp thời không chỉ giúp bạn ngủ ngon hơn, mà còn bảo vệ tim, não và hệ xương dài lâu.