Tập vật lý trị liệu có giúp phục hồi chức năng sau chấn thương?

“Tôi vừa trải qua một ca phẫu thuật đầu gối cách đây 2 tháng, nhưng đến giờ vẫn đi lại khó khăn và khớp gối rất cứng. Bác sĩ khuyên nên tập vật lý trị liệu, nhưng tôi chưa hiểu rõ liệu việc này có thực sự cần thiết hay chỉ tốn thời gian. Liệu tập vật lý trị liệu có thật sự giúp tôi phục hồi chức năng như trước?”

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn,
Câu trả lời ngắn gọn là có – tập vật lý trị liệu đóng vai trò then chốt trong quá trình phục hồi chức năng sau chấn thương, phẫu thuật hoặc các tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến vận động. Đây không chỉ là “tập cho đỡ đau”, mà là một chương trình can thiệp y khoa có hệ thống, được thiết kế riêng theo từng giai đoạn hồi phục của bạn.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu vì sao vật lý trị liệu lại quan trọng đến vậy – và làm thế nào để bạn tận dụng tối đa hiệu quả từ liệu pháp này.

Nguyên nhân khiến bạn cần tập vật lý trị liệu sau chấn thương

Sau chấn thương hoặc phẫu thuật, cơ thể thường phản ứng bằng cách:
– Giảm vận động để tránh đau, dẫn đến teo cơ và cứng khớp.
– Mất cân bằng cơ – dây chằng, khiến khớp hoạt động sai lệch.
– Tích tụ dịch viêm quanh mô mềm, gây sưng và hạn chế biên độ vận động.
– Thay đổi tư thế bù trừ (ví dụ: đi khập khiễng), dễ dẫn đến tổn thương thứ phát ở các vùng khác.

Vật lý trị liệu giúp đảo ngược những thay đổi này thông qua các bài tập có kiểm soát, kỹ thuật thủ công và hướng dẫn sinh hoạt phù hợp.

Dấu hiệu cho thấy bạn nên bắt đầu tập vật lý trị liệu ngay

Bạn nên cân nhắc vật lý trị liệu nếu gặp một trong các tình trạng sau:
– Khó cử động khớp dù vết thương đã lành.
– Cảm giác yếu cơ, mất thăng bằng hoặc dễ vấp ngã.
– Đau dai dẳng kéo dài trên 2 tuần sau chấn thương.
– Không thể trở lại các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (đi cầu thang, mang xách, đứng lên ngồi xuống…).

Trong phòng khám, tôi thường gặp nhiều bệnh nhân trì hoãn vật lý trị liệu vì nghĩ “cứ nghỉ ngơi sẽ tự khỏi” – nhưng chính điều này lại khiến quá trình hồi phục chậm hơn, thậm chí để lại di chứng lâu dài.

Lợi ích cụ thể của việc tập vật lý trị liệu đúng cách

Khi được thực hiện bởi chuyên viên có chuyên môn, vật lý trị liệu mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
– Phục hồi biên độ vận động: Giúp khớp linh hoạt trở lại nhờ các bài kéo giãn và vận động chủ động.
– Tái tạo sức mạnh cơ bắp: Các bài tập kháng lực nhẹ giúp ngăn ngừa teo cơ và hỗ trợ ổn định khớp.
– Giảm đau an toàn: Không dùng thuốc, mà dựa vào kỹ thuật giảm co thắt cơ, cải thiện tuần hoàn.
– Phòng ngừa tái chấn thương: Hướng dẫn tư thế, dáng đi và kỹ thuật vận động đúng để bảo vệ khớp lâu dài.

Hướng dẫn tập vật lý trị liệu hiệu quả và an toàn tại nhà

Nếu bạn đang tập tại nhà theo hướng dẫn của chuyên viên, hãy lưu ý:
– Tuân thủ đúng lịch trình: Đều đặn mỗi ngày, không “nhảy cóc” hoặc tập quá mức.
– Khởi động nhẹ trước khi tập: Tránh kéo giãn cơ khi chưa làm nóng.
– Dừng ngay nếu đau nhói hoặc sưng tăng: Cảm giác căng nhẹ là bình thường, nhưng đau buốt là dấu hiệu cảnh báo.
– Kết hợp chườm ấm/lạnh hợp lý: Chườm ấm trước tập để thư giãn cơ; chườm lạnh sau tập nếu có sưng.

Bạn cũng nên tái khám định kỳ để chuyên viên điều chỉnh bài tập phù hợp với tiến triển của bạn – vì nhu cầu hồi phục thay đổi theo từng tuần.

Tập vật lý trị liệu không phải là lựa chọn phụ trợ – mà là một phần thiết yếu trong phác đồ điều trị sau chấn thương. Nhiều nghiên cứu và kinh nghiệm lâm sàng cho thấy, người bệnh tuân thủ vật lý trị liệu đầy đủ thường phục hồi nhanh hơn, ít biến chứng và sớm quay lại cuộc sống bình thường. Nếu bạn đang do dự, hãy bắt đầu ngay hôm nay – vì mỗi buổi tập đều là một bước tiến gần hơn đến sự hồi phục toàn diện.