Phù chân là dấu hiệu của bệnh gì và khi nào cần đi khám?

Chào bạn,
Phù chân – tình trạng tích tụ dịch ở mô dưới da khiến chân sưng to – có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ lành tính như đứng lâu, mang giày chật… đến nghiêm trọng hơn như suy tim, suy thận hay suy tĩnh mạch mạn tính. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp bạn xử trí kịp thời và tránh biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu vì sao chân bị phù, khi nào cần lo lắng, và cách giảm phù an toàn tại nhà.

Nguyên nhân phổ biến gây phù chân

– Tư thế hoặc sinh hoạt: Đứng hoặc ngồi quá lâu (đặc biệt khi đi máy bay, làm văn phòng) làm máu dồn xuống chi dưới, gây phù tạm thời.
– Suy tĩnh mạch mạn tính: Van tĩnh mạch suy yếu khiến máu ứ đọng, dẫn đến phù, nặng chân, nổi gân xanh.
– Suy tim phải: Tim bơm máu kém hiệu quả → dịch tích tụ ở chân, bụng, gan; thường kèm khó thở, mệt mỏi.
– Bệnh thận: Khi thận không lọc được protein đủ, áp lực keo huyết tương giảm → dịch thoát ra mô → phù toàn thân, đặc biệt vùng mắt và chân.
– Rối loạn nội tiết hoặc dùng thuốc: Một số thuốc (như chẹn kênh canxi, corticosteroid), mang thai, hoặc suy giáp cũng có thể gây giữ nước và phù.

Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay

– Phù xuất hiện đột ngột, chỉ ở một bên chân, kèm đau, nóng đỏ → nghi tắc mạch (huyết khối tĩnh mạch sâu).
– Phù lan rộng, kèm khó thở, mệt lả, nhịp tim nhanh → có thể liên quan suy tim cấp.
– Tiểu ít, tăng cân nhanh trong vài ngày, mặt cũng phù → cảnh giác tổn thương thận.
– Da chân đổi màu, loét, hoặc cảm giác tê bì kéo dài → tổn thương thần kinh hoặc mạch máu.
– Phù kéo dài trên 3–5 ngày mà không cải thiện dù đã nghỉ ngơi, kê chân cao.

Cách giảm phù chân và phòng ngừa tái phát

– Kê chân cao khi nghỉ ngơi: Giúp dịch dư thừa hồi lưu về tim dễ hơn.
– Mang vớ áp lực y khoa: Đặc biệt hữu ích nếu bạn có suy tĩnh mạch hoặc phải đứng/ngồi lâu.
– Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ ngắn, co duỗi cổ chân thường xuyên giúp kích thích tuần hoàn.
– Hạn chế muối: Ăn mặn làm cơ thể giữ nước → tăng phù.
– Tránh đứng/sitting bất động quá 1–2 giờ: Nếu bắt buộc, hãy đứng dậy đi lại vài phút mỗi giờ.

Khi nào nên gặp bác sĩ chuyên khoa?

Nếu bạn trên 50 tuổi, có tiền sử tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc bệnh thận, thì bất kỳ biểu hiện phù chân kéo dài đều đáng được đánh giá chuyên sâu. Trong phòng khám, tôi thường yêu cầu siêu âm Doppler tĩnh mạch, xét nghiệm chức năng thận, điện giải đồ và siêu âm tim nếu nghi ngờ nguyên nhân nội khoa.

Phù chân không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Nhiều trường hợp tưởng “chỉ là sưng phù do mệt”, hóa ra lại là biểu hiện sớm của suy tim hay bệnh thận. Nếu phù không tự hết sau 2–3 ngày nghỉ ngơi, hoặc đi kèm các triệu chứng bất thường khác, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.