Nội soi dạ dày có cần gây mê không?
Chào bạn! Tôi hiểu rõ nỗi lo lắng của bạn — vì trong phòng khám, gần như bệnh nhân nào cũng hỏi tôi câu tương tự trước khi quyết định nội soi. Câu trả lời ngắn gọn là: không bắt buộc phải gây mê, nhưng bạn hoàn toàn có thể chọn phương pháp có gây mê (gây ngủ) để quá trình nội soi diễn ra nhẹ nhàng, không đau và không nhớ gì sau khi tỉnh lại.
Thực tế, hiện nay có hai hình thức nội soi dạ dày phổ biến: nội soi thường (không gây mê) và nội soi gây mê (gây ngủ tĩnh mạch). Việc lựa chọn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe, mức độ lo âu của bạn và chỉ định y khoa cụ thể.
Tại sao nhiều người lo sợ nội soi dạ dày?
Nội soi dạ dày truyền thống sử dụng ống mềm đưa qua đường miệng xuống thực quản, dạ dày và tá tràng. Dù ống rất mảnh và linh hoạt, nhưng việc đưa vật lạ vào họng vẫn dễ kích thích phản xạ nôn, gây cảm giác nghẹn, khó chịu hoặc hoảng loạn — đặc biệt ở những người nhạy cảm, có tiền sử hen suyễn, rối loạn lo âu hoặc phản xạ hầu họng mạnh.
Trong nhiều trường hợp, chính nỗi sợ này khiến bệnh nhân trì hoãn nội soi, dẫn đến chẩn đoán muộn các bệnh lý nghiêm trọng như viêm loét, polyp, thậm chí ung thư dạ dày.
Nội soi dạ dày có cần gây mê không? Phân tích hai phương pháp
1. Nội soi không gây mê (nội soi thường)
– Thực hiện khi bạn tỉnh táo hoàn toàn.
– Bác sĩ có thể xịt thuốc tê tại họng để giảm phản xạ nôn.
– Bạn vẫn cảm nhận được ống đi qua, có thể buồn nôn, khó thở nhẹ.
– Ưu điểm: nhanh, chi phí thấp, không cần theo dõi hồi sức.
– Nhược điểm: khó chịu, không phù hợp với người lo âu nặng hoặc trẻ nhỏ.
2. Nội soi gây mê (gây ngủ tĩnh mạch – sedation)
– Bạn được tiêm thuốc an thần nhẹ qua tĩnh mạch, rơi vào trạng thái ngủ nông trong 5–10 phút.
– Không cảm thấy đau, không buồn nôn, không nhớ quá trình nội soi.
– Sau khi kết thúc, bạn tỉnh lại trong vòng 15–30 phút, cần người thân đưa về.
– An toàn tuyệt đối nếu được đánh giá kỹ trước thủ thuật (tiền sử tim mạch, hô hấp, dị ứng…).
– Đây không phải gây mê toàn thân, mà là “gây ngủ” — mức độ nhẹ hơn, rủi ro rất thấp.
Trong thực hành lâm sàng, tôi thường khuyên bệnh nhân lần đầu nội soi, người lớn tuổi hoặc có tiền sử khó chịu khi khám họng nên chọn phương pháp gây mê. Trải nghiệm tốt sẽ giúp họ tuân thủ tái khám định kỳ nếu cần.
Khi nào bắt buộc phải nội soi gây mê?
Mặc dù không bắt buộc, nhưng gây mê được ưu tiên trong các trường hợp:
– Bệnh nhân có tiền sử phản xạ nôn mạnh hoặc từng thất bại khi nội soi thường.
– Cần can thiệp trong lúc nội soi (cắt polyp, cầm máu, sinh thiết nhiều vị trí).
– Người có bệnh lý tâm lý (rối loạn hoảng sợ, PTSD liên quan đến y tế).
– Trẻ em hoặc người không hợp tác.
Ngược lại, nếu bạn trẻ, khỏe mạnh, không lo âu và muốn tiết kiệm chi phí, nội soi thường vẫn là lựa chọn hợp lý — miễn là bạn phối hợp tốt với bác sĩ (thở đều, giữ thư giãn).
Lưu ý quan trọng trước khi nội soi dạ dày
Dù chọn phương pháp nào, bạn bắt buộc phải nhịn ăn ít nhất 6–8 tiếng trước thủ thuật để đảm bảo dạ dày trống, giúp quan sát rõ và tránh nguy cơ sặc. Nếu chọn gây mê, bạn cũng cần:
– Không uống nước 2 tiếng trước.
– Có người thân đi kèm.
– Thông báo đầy đủ tiền sử bệnh (đặc biệt tim mạch, hô hấp, dị ứng thuốc).
Sau nội soi gây mê, bạn không nên lái xe, vận hành máy móc hoặc ký kết hợp đồng trong vòng 24 giờ.
Nội soi dạ dày không bắt buộc phải gây mê, nhưng gây mê là lựa chọn thông minh nếu bạn muốn trải nghiệm nhẹ nhàng, chính xác và không ám ảnh. Với tiến bộ y học hiện nay, thủ thuật này đã trở nên an toàn, nhanh chóng và gần như không đau. Đừng để nỗi sợ làm chậm trễ chẩn đoán — vì phát hiện sớm viêm loét hay tổn thương tiền ung thư có thể cứu sống bạn.
Nếu còn băn khoăn, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ nội soi. Chúng tôi luôn sẵn sàng điều chỉnh phương pháp phù hợp với nhu cầu và sức khỏe của bạn.
