Nóng trong người là do đâu? Có phải dấu hiệu bệnh lý?
Chào bạn! Cảm giác “nóng trong người” mà bạn mô tả – như bứt rứt, khô họng, táo bón, nổi mụn – là một cách nói dân gian rất phổ biến. Tuy nhiên, trong y học hiện đại, đây thường là biểu hiện của rối loạn chuyển hóa, mất cân bằng nội tiết, hoặc phản ứng viêm nhẹ trong cơ thể, chứ không phải một bệnh cụ thể. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân thực sự và cách xử trí phù hợp.
Những nguyên nhân phổ biến gây cảm giác “nóng trong người”
– Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn nhiều đồ cay, chiên rán, đường tinh luyện hoặc uống ít nước khiến cơ thể thiếu nước, tăng sinh nhiệt nội sinh, gây khô miệng, táo bón và kích ứng da.
– Rối loạn nội tiết: Đặc biệt ở phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt, tiền mãn kinh hoặc sau sinh – khi nồng độ estrogen dao động, dễ gây cảm giác bốc hỏa, nóng bừng mặt.
– Căng thẳng kéo dài: Stress làm tăng cortisol – hormone gây viêm nhẹ và làm mất cân bằng hệ thần kinh thực vật, dẫn đến cảm giác “nóng từ trong ra”.
– Nhiễm trùng mạn tính mức độ nhẹ: Viêm họng mạn, viêm lợi, hay thậm chí là nhiễm nấm đường ruột cũng có thể tạo ra phản ứng viêm âm ỉ, khiến cơ thể sinh nhiệt.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số thuốc như kháng sinh, corticosteroid hay thuốc tránh thai có thể làm thay đổi hệ vi sinh đường ruột hoặc nội tiết, dẫn đến biểu hiện “nóng trong”.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Bạn nên lưu ý nếu “nóng trong” đi kèm các dấu hiệu sau:
– Sốt nhẹ kéo dài không rõ nguyên nhân (> 1 tuần).
– Sụt cân không chủ ý, mệt mỏi thường xuyên.
– Rối loạn tiêu hóa dai dẳng: táo bón xen kẽ tiêu chảy, đầy bụng sau ăn.
– Da nổi mẩn ngứa, mụn viêm lan rộng dù đã chăm sóc kỹ.
– Cảm giác nóng bừng về đêm kèm đổ mồ hôi – có thể liên quan đến rối loạn nội tiết hoặc bệnh lý tuyến giáp.
Cách giảm cảm giác nóng trong và phòng ngừa tái phát
– Uống đủ nước (1.5–2 lít/ngày), ưu tiên nước ấm hoặc nước ép rau củ mát như dưa leo, rau má, bí đao.
– Tăng cường chất xơ từ rau xanh, trái cây ít đường (táo, thanh long, bưởi) để hỗ trợ tiêu hóa và thải độc tự nhiên.
– Hạn chế thực phẩm sinh nhiệt: Đồ nướng, chiên, rượu bia, cà phê, socola, và các loại gia vị cay nóng.
– Quản lý căng thẳng: Thiền, hít thở sâu, đi bộ nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày giúp ổn định hệ thần kinh và giảm viêm nội sinh.
– Không lạm dụng thuốc “mát gan, giải độc”: Nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể gây tổn thương gan – vốn là cơ quan chính giúp thanh lọc, chứ không phải “giải nhiệt”.
“Nóng trong người” thường không nguy hiểm, nhưng nếu tái đi tái lại hoặc ảnh hưởng đến sinh hoạt, đó là tín hiệu cơ thể đang mất cân bằng – về dinh dưỡng, nội tiết hoặc hệ miễn dịch. Trong phòng khám, tôi thường khuyên bệnh nhân ưu tiên điều chỉnh lối sống trước khi nghĩ đến thuốc. Nếu triệu chứng kéo dài trên 2–3 tuần dù đã thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt, bạn nên đi khám để loại trừ các vấn đề tiềm ẩn như cường giáp, hội chứng ruột kích thích hoặc rối loạn chuyển hóa.
