Tại sao bị người lúc nóng lúc lạnh mệt mỏi mà không sốt?

Chào bạn, cảm giác lúc nóng lúc lạnh mà không sốt là triệu chứng khá phổ biến trong thực hành lâm sàng. Về bản chất, đây thường không phải do nhiễm trùng, mà liên quan đến rối loạn điều hòa thân nhiệt trung ương hoặc mất cân bằng nội môi trong cơ thể. Tôi sẽ giải thích rõ hơn qua các nguyên nhân thường gặp và cách bạn nên xử trí.

Nguyên nhân có thể gây cảm giác nóng lạnh thất thường mà không sốt

– Rối loạn lo âu hoặc căng thẳng kéo dài: Khi hệ thần kinh giao cảm bị kích thích quá mức, cơ thể có thể phản ứng bằng cảm giác bừng nóng (hot flashes), đổ mồ hôi, sau đó lại thấy lạnh run – dù nhiệt độ cơ thể hoàn toàn bình thường.

– Rối loạn nội tiết, đặc biệt ở phụ nữ tiền mãn kinh/mãn kinh: Suy giảm estrogen làm ảnh hưởng đến vùng dưới đồi – trung tâm điều hòa thân nhiệt – gây ra các cơn bốc hỏa, lạnh run xen kẽ.

– Thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất thiết yếu: Thiếu vitamin B12, sắt, vitamin D hoặc magie có thể dẫn đến mệt mỏi, rối loạn thần kinh thực vật và cảm giác nóng lạnh bất thường.

– Rối loạn chức năng tuyến giáp: Cường giáp (tăng hormone T3/T4) gây nóng bừng, tim đập nhanh; suy giáp lại khiến cơ thể dễ lạnh, mệt mỏi – nhưng cả hai đều có thể tạo cảm giác “lúc nóng lúc lạnh” nếu dao động.

– Hạ đường huyết: Khi đường huyết giảm đột ngột, cơ thể tiết adrenaline gây run rẩy, vã mồ hôi, cảm giác lạnh – sau đó có thể thấy nóng do phản ứng bù trừ.

– Một số bệnh lý mạn tính: Như lupus ban đỏ hệ thống, rối loạn tự miễn, hoặc thậm chí là tác dụng phụ của thuốc (như thuốc chống trầm cảm, thuốc huyết áp).

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay

– Cảm giác nóng lạnh kéo dài trên 2 tuần hoặc tái phát thường xuyên, ảnh hưởng đến sinh hoạt.

– Kèm theo sụt cân không rõ nguyên nhân, tim đập nhanh, rối loạn kinh nguyệt, rụng tóc, hoặc da khô.

– Có tiền sử bệnh lý tuyến giáp, rối loạn tâm lý, hoặc gia đình có người mắc bệnh tự miễn.

– Xuất hiện run tay, đổ mồ hôi đêm, mệt lả, hoặc khó thở đi kèm.

Thiếu vitamin hay khoáng chất nào dễ gây nóng lạnh và mệt mỏi?

– Thiếu sắt: Gây thiếu máu, dẫn đến da xanh, mệt mỏi, tay chân lạnh – nhưng đôi khi lại có cảm giác bốc nóng do cơ thể cố gắng bù trừ.

– Thiếu vitamin B12: Ảnh hưởng đến dẫn truyền thần kinh, gây rối loạn cảm giác, mệt mỏi, và cảm giác “nóng rát” hoặc “lạnh buốt” ở chi.

– Thiếu magie: Làm tăng kích thích thần kinh cơ, dễ run, vã mồ hôi, và rối loạn điều hòa thân nhiệt.

– Thiếu vitamin D: Liên quan đến suy giảm miễn dịch và mệt mỏi mạn tính, gián tiếp ảnh hưởng đến cảm nhận nhiệt độ.

Tuy nhiên, không nên tự ý bổ sung nếu chưa xét nghiệm. Việc thừa vitamin (như B6, D) cũng có thể gây độc.

Căng thẳng có thực sự gây ra cảm giác nóng lạnh không?

Hoàn toàn có thể. Trong phòng khám, tôi gặp rất nhiều bệnh nhân – đặc biệt là người trẻ – đến với triệu chứng “lúc nóng lúc lạnh”, nhưng xét nghiệm đều bình thường. Sau khi khai thác kỹ, họ thường đang trải qua stress công việc, lo âu kéo dài hoặc rối loạn giấc ngủ.

Khi stress, cơ thể tăng tiết adrenaline và cortisol, làm thay đổi lưu lượng máu ngoại vi, gây cảm giác nóng bừng mặt, sau đó lại lạnh run do co mạch. Đây là phản ứng sinh lý, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

Các bệnh lý nội tiết liên quan đến hiện tượng này

– Rối loạn tuyến giáp: Cả cường giáp và suy giáp đều có thể gây mất ổn định thân nhiệt.

– Hội chứng tiền mãn kinh/mãn kinh: Do suy giảm estrogen, gây “bốc hỏa” – cảm giác nóng đột ngột từ ngực lan lên mặt, sau đó lạnh run.

– U tuyến thượng thận (hiếm): Như u tủy thượng thận, có thể gây cơn tăng huyết áp kèm nóng lạnh, vã mồ hôi.

– Đái tháo đường không kiểm soát: Gây hạ đường huyết hoặc rối loạn thần kinh tự chủ, ảnh hưởng đến cảm nhận nhiệt độ.

Cảm giác lúc nóng lúc lạnh không sốt thường không nguy hiểm ngay lập tức, nhưng nếu kéo dài hoặc kèm mệt mỏi dai dẳng, đó là tín hiệu cơ thể đang mất cân bằng – về nội tiết, dinh dưỡng hoặc tâm lý. Bạn không nên chủ quan, nhưng cũng không cần hoảng loạn.

Hãy bắt đầu bằng việc ghi chép triệu chứng: thời điểm xuất hiện, tần suất, yếu tố khởi phát (stress, ăn uống, chu kỳ kinh…). Sau đó, đi khám chuyên khoa nội tổng quát hoặc nội tiết để làm xét nghiệm cơ bản: công thức máu, sắt, ferritin, TSH, FT4, vitamin B12, vitamin D.

Nhiều trường hợp, chỉ cần điều chỉnh lối sống – giảm stress, ngủ đủ, ăn uống cân bằng – là triệu chứng cải thiện rõ rệt. Nhưng nếu bỏ qua, một số nguyên nhân tiềm ẩn có thể tiến triển âm thầm và gây hậu quả lâu dài.