Nách nổi hạch đau có nguy hiểm không, khi nào cần khám?
Chào bạn,
Nách nổi hạch đau thường là phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch khi cơ thể đang chống lại nhiễm trùng hoặc viêm ở vùng lân cận như tay, ngực, da đầu hay thậm chí là tuyến vú. Trong đa số trường hợp, tình trạng này là lành tính và sẽ tự lui sau vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, đôi khi nó cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý sâu xa hơn – kể cả ung thư. Vì vậy, việc theo dõi sát và thăm khám kịp thời là rất quan trọng.
Nguyên nhân phổ biến khiến nách nổi hạch đau
– Nhiễm trùng tại chỗ: Viêm nang lông, nhọt, vết xước da, hoặc nhiễm trùng sau khi cạo/làm sạch lông nách có thể kích hoạt hạch phản ứng. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất ở người trẻ, đặc biệt sau khi dùng dao cạo hoặc waxing.
– Phản ứng sau tiêm chủng: Một số vắc-xin (như vắc-xin phòng HPV, cúm, hoặc đặc biệt là vắc-xin mRNA phòng COVID-19) có thể gây sưng hạch nách tạm thời, thường xuất hiện trong vòng 1–2 tuần sau tiêm và tự hết.
– Nhiễm trùng toàn thân: Các bệnh do virus (sốt siêu vi, EBV, CMV), vi khuẩn (lao hạch), hoặc virus suy giảm miễn dịch (HIV) cũng có thể biểu hiện qua sưng hạch ở nách hoặc nhiều nơi khác.
– Tổn thương mô mềm hoặc căng cơ: Vận động mạnh, mang vác nặng hoặc chấn thương vùng vai – cánh tay đôi khi gây viêm mô mềm, dẫn đến hạch nách phản ứng – dù không phải do nhiễm trùng thật sự.
– Khối u lành tính hoặc ác tính: Mặc dù u mỡ (lipoma) hay u xơ thường không đau, nhưng nếu hạch nách sưng to, cứng, dính và không đau, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý ác tính như ung thư vú, lymphoma hoặc di căn hạch.
Dấu hiệu cảnh báo cần đi khám ngay
Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào sau:
– Hạch nách vẫn còn sau 2–3 tuần mà không có dấu hiệu thuyên giảm.
– Hạch cứng, không di động, bờ không rõ ràng khi sờ.
– Kèm theo sốt kéo dài, sụt cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi đêm hoặc mệt mỏi dai dẳng.
– Xuất hiện nhiều hạch ở cả hai bên nách hoặc lan sang cổ, bẹn.
– Có tiền sử ung thư (đặc biệt là ung thư vú) hoặc gia đình có người mắc bệnh lý ác tính.
Trong phòng khám, tôi thường gặp nhiều bệnh nhân lo lắng khi sờ thấy hạch nách – và đa số trường hợp là lành tính. Tuy nhiên, với những biểu hiện “đáng ngờ” như trên, việc làm thêm xét nghiệm (máu, siêu âm hạch, thậm chí sinh thiết) là cần thiết để loại trừ bệnh lý nghiêm trọng.
Hướng dẫn chăm sóc và phòng ngừa tại nhà
– Giữ vệ sinh vùng nách: Tránh cạo lông quá sát, dùng dao cạo riêng, không chia sẻ dụng cụ cá nhân.
– Không ấn nặn hoặc xoa bóp hạch: Việc này có thể làm tình trạng viêm nặng hơn hoặc lan rộng.
– Chườm ấm nhẹ nếu hạch gây đau – giúp giảm khó chịu và tăng lưu thông bạch huyết.
– Theo dõi sát diễn tiến: Ghi lại kích thước, thời gian xuất hiện và các triệu chứng kèm theo để cung cấp cho bác sĩ.
– Không tự ý dùng kháng sinh: Trừ khi có chỉ định, vì đa số hạch phản ứng do virus – không đáp ứng với kháng sinh.
Nách nổi hạch đau thường là phản ứng lành tính của cơ thể trước viêm nhiễm nhẹ, nhưng cũng có thể là “tiếng chuông” cảnh báo bệnh lý tiềm ẩn. Nếu hạch kéo dài, không đau, hoặc đi kèm các triệu chứng toàn thân bất thường, bạn đừng chần chừ – hãy đi khám càng sớm càng tốt. Chẩn đoán sớm không chỉ giúp an tâm, mà còn là chìa khóa để điều trị hiệu quả nếu có vấn đề nghiêm trọng.
