Albumin là gì và tại sao nồng độ albumin trong máu lại quan trọng?

Chào bạn,

Albumin là protein huyết tương quan trọng nhất, do gan sản xuất, chiếm tới 58–74% tổng lượng protein trong máu. Nó đóng hai vai trò then chốt: duy trì áp lực thẩm thấu keo (giữ nước trong lòng mạch, tránh phù nề) và vận chuyển các chất như bilirubin, hormone steroid, acid béo, hay thuốc điều trị khắp cơ thể.

Khi nồng độ albumin thay đổi — dù tăng hay giảm — đều có thể phản ánh tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt liên quan đến gan, thận, dinh dưỡng hoặc tình trạng viêm nhiễm.

Nguyên nhân làm thay đổi nồng độ albumin trong máu

– Giảm albumin máu (hypoalbuminemia) thường gặp trong:
– Tổn thương gan (xơ gan, viêm gan mạn): gan không sản xuất đủ albumin.
– Bệnh thận, đặc biệt là hội chứng thận hư: albumin bị rò rỉ qua nước tiểu (gọi là albumin niệu).
– Suy dinh dưỡng nặng hoặc hấp thu kém (như bệnh Crohn).
– Viêm nhiễm mạn tính, ung thư, bỏng rộng, hoặc suy tim – do cơ thể tiêu hao protein nhanh hơn mức bù đắp.

– Tăng albumin máu hiếm gặp và thường không do sản xuất nhiều hơn, mà do mất nước (giảm thể tích huyết tương, khiến nồng độ albumin “tăng tương đối”).

Albumin niệu – Dấu hiệu sớm của tổn thương thận

Albumin bình thường không xuất hiện trong nước tiểu vì thận khỏe mạnh sẽ giữ lại protein này.

Tuy nhiên, khi cầu thận bị tổn thương (do tiểu đường, cao huyết áp, lupus…), albumin bắt đầu “rò rỉ” vào nước tiểu — gọi là albumin niệu.

– Microalbumin niệu (lượng albumin rất nhỏ: 30–300 mg/ngày) là dấu hiệu cảnh báo sớm — có thể xuất hiện nhiều năm trước khi suy thận lâm sàng bộc lộ.
– Nếu không can thiệp, tình trạng này tiến triển thành protein niệu rõ rệt, phù, và cuối cùng là suy thận.

Trong phòng khám, tôi thường khuyên bệnh nhân tiểu đường hoặc tăng huyết áp xét nghiệm albumin niệu định kỳ — vì đây là cách đơn giản, hiệu quả để bảo vệ thận từ sớm.

Chỉ số albumin bình thường và ý nghĩa lâm sàng

Nồng độ albumin được đo qua xét nghiệm máu:

– Người lớn: 3,5 – 4,8 g/dL (35 – 48 g/L).
– Trẻ em: dao động theo độ tuổi, thường cao hơn người lớn (trẻ sơ sinh: 3,5–5,4 g/dL; trẻ lớn: 4–5,9 g/dL).

Albumin < 3,5 g/dL được xem là thấp và cần tìm nguyên nhân. Đặc biệt, nếu < 2,5 g/dL, nguy cơ phù, nhiễm trùng, chậm lành vết thương tăng rõ rệt.

Khi nào cần truyền albumin? – Không phải cứ thấp là truyền!

Albumin tiêm truyền không phải thuốc bổ, và không dùng để điều trị suy dinh dưỡng hay xơ gan đơn thuần — dù bệnh nhân có giảm albumin máu.

Các chỉ định thực sự cần thiết bao gồm:
– Sốc giảm thể tích không đáp ứng với dịch tinh thể.
– Bỏng diện rộng để duy trì thể tích tuần hoàn.
– Thay máu ở trẻ sơ sinh bị tăng bilirubin nặng.
– Phẫu thuật tim có tuần hoàn ngoài cơ thể.

Tôi thường nhấn mạnh với bệnh nhân: truyền albumin không “bổ gan” hay “bổ thận” — nó chỉ hỗ trợ trong những tình huống cấp cứu hoặc mất protein nghiêm trọng.

Albumin là “cột trụ” duy trì cân bằng nội môi trong cơ thể. Giảm albumin không phải là chẩn đoán, mà là tín hiệu cảnh báo — có thể từ gan, thận, dinh dưỡng hoặc tình trạng viêm.

Nếu bạn phát hiện albumin thấp, đừng vội lo lắng — nhưng hãy đi sâu tìm nguyên nhân. Đặc biệt, nếu bạn có tiểu đường, tăng huyết áp, hoặc triệu chứng phù, hãy xét nghiệm albumin niệu càng sớm càng tốt.

Vì bảo vệ thận không đợi đến khi suy, mà bắt đầu ngay từ những dấu hiệu nhỏ nhất — như một lượng albumin “vô hình” trong nước tiểu.