Điều trị sỏi mật có thể được chỉ định theo 2 phương án, điều trị nội khoa bằng thuốc hoặc phẫu thuật cắt túi mật. Với bài viết sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về điều trị sỏi mật bằng thuốc và những điều cần lưu ý khi tiến hành điều trị.
Menu xem nhanh:
1. Thông tin bệnh sỏi mật
Sỏi mật là những tinh thể cứng và rắn, được kết tinh từ các thành phần có trong dịch mật. Sỏi mật bao gồm 2 loại chính là sỏi cholesterol và sỏi sắc tố.
Bệnh sỏi mật sẽ khó nhận diện sớm do bệnh thường diễn biến âm thầm, chỉ khi sỏi gây tắc hoặc viêm đường mật dẫn tới những triệu chứng cụ thể thì người bệnh mới bắt đầu nghi ngờ về sự có mặt của sỏi. Lúc này, phần lớn bệnh đã ở một mức độ ảnh hưởng nhất định và yêu cầu tiến hành điều trị cần được thực hiện càng sớm càng tốt.
Bệnh sỏi mật ở mức độ nhẹ có thể được điều trị bằng thuốc, trường hợp sỏi có nguy cơ biến chứng cao sẽ phải thực hiện phẫu thuật cắt túi mật.
2. Điều trị sỏi mật bằng thuốc
Điều trị bệnh sỏi mật bằng thuốc (không cần cắt túi mật) là phương pháp điều trị được áp dụng khá phổ biến nhờ tính an toàn, dễ thực hiện và cho hiệu quả tốt trong những trường hợp cụ thế.
1.1. Khi nào cần thực hiện điều trị sỏi mật bằng thuốc
Chỉ định điều trị bằng thuốc được bác sĩ đưa ra sau khi đã tiến hành thăm khám chi tiết, đánh giá tình trạng sỏi cũng như mức độ ảnh hưởng do sỏi gây ra để kết luận phương án phù hợp.
Với điều trị bằng thuốc sẽ thường được áp dụng trong các trường hợp sỏi không gây ra triệu chứng hoặc triệu chứng thoáng qua, sỏi nhỏ, sỏi mới hình thành và hầu như không ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh.
Thuốc sẽ có tác dụng đánh tan sỏi, thu nhỏ kích thước và làm chậm quá trình phát triển của sỏi đồng thời xử lý các triệu chứng như giảm đau, chống viêm, ngăn ngừa biến chứng. Với các trường hợp sỏi mật gây đau kéo dài, nguy cơ biến chứng cao thì có thể sẽ cần thực hiện phẫu thuật cắt túi mật.
1.2. Các loại thuốc điều trị sỏi mật được chỉ định
Thuốc tan sỏi
Thuốc tan sỏi sẽ bào mòn sỏi, thu nhỏ kích thước sỏi nhờ tính chất và vai trò như một acid mật. Đồng thời, thuốc tan sỏi sẽ ức chế gan sản xuất cholesterol và ngăn ngừa hấp thu ở ruột nhằm hạn chế quá trình tạo sỏi mới. Quá trình tan sỏi có thể diễn ra trong vài tháng, cũng có khi là vài năm tùy theo từng trường hợp sỏi cụ thể.
Các trường hợp có thể sử dụng thuốc làm tan sỏi:
– Sỏi cholesterol với kích thước <2cm (không có tác dụng với sỏi sắc tố).
– Sỏi chưa bị canxi hóa.
– Sỏi chưa gây ra biến chứng, đồng thời túi mật vẫn hoạt động tốt.
Thuốc điều trị triệu chứng
Trong trường hợp sỏi phát triển gây ra các biến chứng như viêm đường mật, viêm túi mật, nhiễm trùng, viêm tụy, viêm gan,… bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thêm một số thuốc điều trị triệu chứng như:
+ Thuốc giảm đau: Có tác dụng giãn cơ trơn, giúp giảm co thắt đường mật, nhờ đó giảm bớt được các cơn đau do sỏi mật gây ra.
+ Thuốc kháng sinh: Được sử dụng giúp làm giảm tình trạng nhiễm khuẩn, nhiễm trùng, ngăn ngừa biến chứng xuất hiện.
+ Thuốc chống viêm: Giúp giảm viêm, giảm sưng, ngăn ngừa biến chứng xuất hiện.
1.3. Những lưu ý khi điều trị sỏi mật bằng thuốc
Khi tiến hành điều trị, người bệnh cần hiểu đúng về bệnh và lưu ý những vấn đề sau đây.
– Chỉ thực hiện điều trị nội khoa khi có chỉ định từ bác sĩ sau khi đã tiến hành thăm khám chi tiết. Đồng thời, tuân thủ tuyệt đối về loại thuốc, liều dùng, hướng dẫn sử dụng, tuyệt đối không tự ý thay đổi vì có thể sẽ ảnh hưởng tới kết quả điều trị.
– Trong quá trình sử dụng thuốc điều trị bệnh sỏi mật không sử dụng đồng thời các loại thuốc điều trị bệnh gan hay các bệnh tiêu hóa nghiêm trọng khác.
– Chống chỉ định dùng thuốc sỏi mật với mẹ bầu mang thai hoặc đang cho con bú, tham khảo thêm ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa.
– Sử dụng thuốc Tây lâu ngày có thể sẽ tạo gánh nặng lên gan hoặc gây ra một số tác dụng phụ. Khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào hoặc trong trường hợp không nhận thấy triệu chứng bệnh được cải thiện tích cực thì cần thông báo ngay với bác sĩ điều trị để được xử lý đúng cách và thay đổi phương pháp khi cần.
– Các thông tin về thuốc nêu trên chỉ mang tình chất tham khảo, mọi chỉ định thực hiện cuối cùng sẽ được bác sĩ điều trị đưa ra với từng tình trạng bệnh cụ thể.
Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định điều trị bằng thuốc từ bác sĩ đưa ra.
3. Chăm sóc người bệnh sỏi mật
Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc, người bệnh có sỏi mật cần đặc biệt quan tâm đến chế độ chăm sóc bao gồm việc thực hiện chế độ ăn lành mạnh, vận động điều độ và chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ đều đặn. Chế độ chăm sóc này cũng có thể được áp dụng với người bệnh sau cắt túi mật. Cụ thể như sau:
3.1. Chế độ ăn cho người bệnh có sỏi mật
Một chế độ ăn lành mạnh, ăn những nhóm thực phẩm tốt và tránh những loại đồ ăn cần kiêng sẽ giúp người bệnh sỏi túi mật vừa đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, thuyên giảm các triệu chứng, làm chậm lại quá trình phát triển của sỏi cũng như hỗ trợ mang đến hiệu quả điều trị bệnh tốt nhất.
Nhóm thực phẩm tốt cho người bệnh sỏi mật
– Chất xơ và các loại vitamin có lợi như vitamin C; vitamin có thể tan trong dầu (A, D, E, K)
– Đạm thực vật như các loại đậu; mè, hạt hướng dương, hạt lạc,…
– Chất béo chưa bão hòa từ quả bơ, dầu ô liu, các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, macca,…
– Sữa ít béo và các dạng chế phẩm từ sữa ít béo.
– Và đừng quên uống đủ nước mỗi ngày, duy trì từ 2l nước.
Nhóm thực phẩm cần hạn chế với người bệnh sỏi mật
– Chất béo xấu từ mỡ động vật, đồ ăn chiên rán, thức ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn,…
– Thực phẩm giàu cholesterol như các loại thịt đỏ, nội tạng động vật, lòng đỏ trứng,…
– Các loại sữa béo, sữa nguyên kem, sữa nguyên bơ, phô mai,…
– Đồ ngọt, nhiều đường hoặc chế phẩm tinh bột tinh luyện như bánh kem, bánh ngọt, đồ ăn vặt, socola,..
– Các loại đồ uống có cồn hoặc có chứa các chất kích thích như trà, soda, nước ngọt có gas, cafe,..
Người bệnh sỏi mật cần lựa chọn các nhóm thực phẩm có lợi và hạn chế đồ ăn có hại.
3.2. Hình thành thói quen vận động điều độ
Đối với người bệnh sỏi mật, cần duy trì chế độ vận động điều độ, lựa chọn các bài tập hoặc bộ môn vận động với cường độ phù hợp với thể trạng cơ thể. Vận động sẽ giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, có lợi cho bài tiết và thải độc cơ thể, đẩy lùi các tác nhân tiêu cực ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh.
3.3. Thực hiện thăm khám định kỳ
Bệnh sỏi mật thường diễn biến âm thầm, ít biểu hiện những triệu chứng rõ ràng ra bên ngoài nên người bệnh khó lòng cảnh giác và nhận biết được mức độ nghiêm trọng của bệnh. Chính vì vậy, thực hiện khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ là cách tốt nhất giúp người bệnh sỏi mật kiểm soát quá trình diễn biến của sỏi, nhanh chóng phát hiện và xử lý ngay những bất thường có thể xảy ra.
Điều trị sỏi mật bằng thuốc là giải pháp đơn giản, dễ áp dụng và mang lại nhiều lợi ích đối với người bệnh sỏi mật. Tuy nhiên, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định từ bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị mang lại là tốt nhất, đồng thời hạn chế những khả năng ngoài dự kiến có thể phát sinh.
