5 Sai lầm khi trị sỏi mật khiến bệnh ngày càng nặng thêm

Sỏi mật là bệnh lý phổ biến thuộc hệ tiêu hóa, đặc biệt thường gặp ở người lớn tuổi, người béo phì, phụ nữ và những người có chế độ ăn uống thiếu cân bằng. Khi được chẩn đoán mắc sỏi mật, phần lớn bệnh nhân thường muốn tìm giải pháp nhẹ nhàng, không phải can thiệp phẫu thuật. Chính vì thế, nhiều người đã mắc phải những sai lầm nghiêm trọng trong quá trình trị sỏi mật, vô tình khiến tình trạng bệnh không những không thuyên giảm mà còn diễn tiến nặng nề hơn. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chuyên sâu 5 sai lầm thường gặp khi trị sỏi mật và lý do tại sao chúng có thể làm hại sức khỏe nghiêm trọng.

1. Tự ý sử dụng bài thuốc dân gian mà không thăm khám

1.1 Lạm dụng các mẹo truyền miệng không rõ nguồn gốc

Một trong những sai lầm phổ biến nhất khi điều trị sỏi mật là tự ý sử dụng các bài thuốc dân gian lan truyền trên mạng xã hội, người quen truyền miệng hoặc tự chế theo cảm tính. Rất nhiều người tin rằng uống nước chanh, dầu oliu, nước dứa, nghệ hoặc rau ngổ có thể làm tan sỏi một cách tự nhiên mà không cần đến bệnh viện. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là những phương pháp này hầu hết không có bằng chứng khoa học rõ ràng chứng minh hiệu quả và an toàn khi điều trị cho người bị sỏi mật. Việc áp dụng tùy tiện có thể gây kích thích túi mật co bóp mạnh, làm sỏi di chuyển và gây ra cơn đau quặn mật cấp tính, thậm chí làm tắc ống mật chủ hay dẫn đến viêm tụy, đây là những biến chứng có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

1.2 Bỏ qua chẩn đoán y khoa, khiến sỏi trở nên phức tạp

Việc không đi thăm khám mà chỉ dựa vào triệu chứng mơ hồ như đầy hơi, chướng bụng hay mệt mỏi để tự kết luận có sỏi mật, sau đó áp dụng cách chữa dân gian là một sai lầm nghiêm trọng. Nhiều trường hợp người bệnh tưởng mình chỉ bị sỏi nhỏ nhưng thực tế đã có sỏi lớn hoặc sỏi nằm ở vị trí nguy hiểm như cổ túi mật hoặc ống mật chủ. Khi đó, nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng viêm nhiễm có thể lan rộng, dẫn đến viêm túi mật mạn tính hoặc hoại tử túi mật. Vì vậy, điều quan trọng trong quá trình xử lý sỏi mật là cần xác định đúng tình trạng bệnh lý thông qua siêu âm, chụp cắt lớp, xét nghiệm chức năng gan mật để có hướng điều trị phù hợp và an toàn nhất.

2. Trì hoãn điều trị vì không có triệu chứng rõ ràng

2.1 Nhầm lẫn sỏi không đau là sỏi lành tính

Một sai lầm khá phổ biến khác là cho rằng nếu sỏi không gây đau, không gây sốt thì chưa cần điều trị. Điều này thường xảy ra ở những người phát hiện ra sỏi tình cờ qua siêu âm hoặc khám sức khỏe tổng quát. Vì chưa có biểu hiện nghiêm trọng, họ thường lựa chọn sống chung với sỏi hoặc chỉ điều chỉnh ăn uống mà không theo dõi định kỳ hay tư vấn chuyên khoa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều biến chứng nghiêm trọng của sỏi mật xảy ra rất đột ngột, đặc biệt là khi viên sỏi di chuyển hoặc gây tắc nghẽn dòng chảy mật. Khi cơn đau cấp xảy ra, người bệnh thường phải nhập viện khẩn cấp và đôi khi phải phẫu thuật trong tình trạng khẩn nguy.

2.2 Trị sỏi mật hiệu quả cần được theo dõi sát

Không phải tất cả các trường hợp sỏi mật đều phải mổ, nhưng tất cả đều cần được theo dõi và đánh giá định kỳ bởi bác sĩ chuyên khoa. Với sỏi nhỏ, không triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ kết hợp với chế độ ăn phù hợp. Nhưng nếu sỏi phát triển về kích thước, thay đổi vị trí hoặc ảnh hưởng đến chức năng co bóp của túi mật thì cần can thiệp sớm để tránh hậu quả về sau. Do đó, việc trì hoãn điều trị khi chưa có triệu chứng là một lựa chọn mạo hiểm và có thể khiến quá trình chữa sỏi mật sau này trở nên phức tạp và tốn kém hơn.

3. Tự ý dùng thuốc tan sỏi mà không đúng chỉ định

3.1 Hiểu sai về thuốc tan sỏi khiến việc loại bỏ sỏi mật mất kiểm soát

Hiện nay, một số loại thuốc tan sỏi như ursodeoxycholic acid có thể được bác sĩ chỉ định cho những trường hợp sỏi cholesterol nhỏ, chưa vôi hóa và túi mật còn chức năng tốt. Tuy nhiên, nhiều người bệnh nghe nói thuốc này có thể làm tan sỏi nên tự tìm mua để sử dụng mà không qua thăm khám hoặc chỉ định từ bác sĩ. Việc tự dùng thuốc trị sỏi mật không đúng liều lượng, không rõ nguồn gốc hoặc dùng kéo dài mà không theo dõi bằng hình ảnh học có thể không những không đem lại hiệu quả mà còn gây tổn thương gan, gây rối loạn chức năng túi mật hoặc làm tăng nguy cơ viêm cấp.

3.2 Không phải loại sỏi nào cũng tan được

Một sai lầm thường gặp trong quá trình xử lý sỏi mật là nghĩ rằng bất kỳ loại sỏi nào cũng có thể tan bằng thuốc. Trong khi đó, các nghiên cứu chỉ ra rằng thuốc tan sỏi chỉ có hiệu quả với một nhóm nhỏ bệnh nhân có sỏi cholesterol nhỏ dưới 2cm và không bị vôi hóa. Sỏi sắc tố mật, sỏi hỗn hợp hay sỏi đã bị vôi hóa hoàn toàn không đáp ứng với thuốc, và trong trường hợp này, điều trị ngoại khoa thường là lựa chọn bắt buộc. Nếu tiếp tục dùng thuốc trong khi không đáp ứng, người bệnh sẽ không chỉ lãng phí thời gian và tiền bạc mà còn bỏ lỡ giai đoạn vàng để xử lý bệnh kịp thời.

4. Tin vào sản phẩm trị sỏi mật trôi nổi trên thị trường

4.1 Quảng cáo quá mức về sản phẩm không rõ nguồn gốc

Thị trường hiện nay tràn lan các loại thực phẩm chức năng, thuốc đông y, viên uống trị sỏi mật, loại bỏ sỏi mật được quảng cáo có thể làm tan sỏi, đào thải sỏi ra khỏi cơ thể chỉ sau vài tuần sử dụng. Không ít người bệnh đã tin vào các lời quảng bá hấp dẫn này và chi hàng triệu đồng mỗi tháng để mua sản phẩm mà không biết rõ thành phần hay cơ chế hoạt động. Kết quả là bệnh không những không thuyên giảm mà còn diễn tiến nghiêm trọng hơn vì sỏi lớn lên, gây viêm hoặc nhiễm trùng mật.

4.2 Tác hại của sản phẩm không kiểm chứng

Không ít trường hợp người bệnh sau khi dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc đã phải nhập viện vì rối loạn gan, men gan tăng cao, rối loạn tiêu hóa hoặc phản ứng phụ nghiêm trọng. Một số sản phẩm còn chứa hoạt chất gây độc gan hoặc làm thay đổi môi trường dịch mật, khiến túi mật co bóp không đều và sỏi dễ kẹt ở cổ túi mật. Việc dùng các sản phẩm không được bác sĩ kê đơn, không qua thử nghiệm lâm sàng rõ ràng là mối nguy lớn trong quá trình loại bỏ sỏi mật mà nhiều người đang chủ quan bỏ qua.

5. Không thay đổi lối sống sau khi điều trị

5.1 Điều trị xong nhưng duy trì thói quen cũ

Ngay cả sau khi đã mổ cắt túi mật hoặc tán sỏi thành công, nhiều người vẫn tiếp tục duy trì chế độ ăn giàu chất béo, ít rau xanh, uống ít nước và không vận động thể chất. Đây là điều kiện lý tưởng để sỏi mới hình thành trở lại, đặc biệt là ở gan hoặc đường mật. Rất nhiều bệnh nhân quay lại bệnh viện sau vài năm với chẩn đoán sỏi tái phát do không thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt.

5.2 Phòng tái phát là phần quan trọng của trị sỏi mật

Chữa sỏi mật không chỉ dừng lại ở việc loại bỏ viên sỏi mà còn bao gồm cả giai đoạn sau điều trị tức là duy trì sức khỏe hệ mật ổn định. Thói quen ăn uống lành mạnh, ăn đúng bữa, duy trì cân nặng hợp lý và vận động đều đặn là những yếu tố then chốt giúp ngăn ngừa tái phát. Ngoài ra, người bệnh cần kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là chức năng gan mật, để kịp thời phát hiện sớm nếu sỏi có nguy cơ tái hình thành.

Quá trình điều trị sỏi mật không chỉ đơn thuần là loại bỏ viên sỏi mà còn là hành trình đòi hỏi sự hiểu biết đúng đắn, lựa chọn phương pháp phù hợp và thay đổi lối sống toàn diện. Những sai lầm phổ biến như tự ý dùng thuốc dân gian, trì hoãn điều trị, lạm dụng sản phẩm không kiểm chứng hay bỏ qua lời khuyên chuyên khoa đều có thể khiến bệnh trở nên nguy hiểm hơn. Nếu bạn hoặc người thân đang đối mặt với bệnh sỏi mật, hãy chủ động tìm hiểu thông tin y khoa chính thống, lắng nghe tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa và tránh xa những lối mòn sai lầm khiến hành trình điều trị trở nên khó khăn hơn.