Xét nghiệm CA 19-9 được sử dụng để chẩn đoán sớm, theo dõi hiệu quả điều trị, phát hiện tái phát và tiên lượng ung thư tụy. Cùng tìm hiểu cụ thể về chỉ số này qua bài viết dưới đây.
Menu xem nhanh:
Xét nghiệm CA 19-9 là gì?
Kháng nguyên ung thư CA19-9 (cancer antigen 19-9 hoặc carbohydrate antigen 19-9), còn gọi là kháng nguyên ung thư đường tiêu hóa GICA (gastrointestinal cancer antigen), không hoàn toàn đặc hiệu với khối u hoặc cơ quan. Vai trò chủ yếu của CA19-9 là sử dụng để chẩn đoán sớm, theo dõi hiệu quả điều trị, phát hiện tái phát và tiên lượng ung thư tụy, ung thư dạ dày- thực quản, ung thư đại trực tràng.
Kháng nguyên ung thư CA19-9, còn gọi là kháng nguyên ung thư đường tiêu hóa
Thông thường, các bệnh nhân ung thư tuyến tụy có chỉ số CA19-9 cao hơn mức bình thường. Tuy nhiên, CA 19-9 cao chưa đủ để kết luận ung thư. Xét nghiệm này chủ yếu được sử dụng như một chỉ dấu ung thư. Để đưa ra kết luận chính xác nhất, bên cạnh xét nghiệm máu tìm chất chỉ điểm ung thư, bác sĩ sẽ chỉ định nội soi, chẩn đoán hình ảnh, sinh thiết…
Chỉ định tuyệt đối trong xét nghiệm CA 19-9
- CA 19-9 thường được chỉ định cùng với một số xét nghiệm khác như CEA (carcinoembrionic antigen), bilirrubin (toàn phần, trực tiếp, gián tiếp) và các xét nghiệm cức năng gan (như ALT, AST, GGT, …) ở các bệnh nhân có các triệu chứng ung thư tụy như đau vùng thượng vị, buồn nôn, giảm cân và vàng da.
- Nếu CA 19-9 tăng ở bệnh nhân ung thư tụy, có thể chỉ định xét nghiệm CA 19-9 theo thời gian trong quá trình điều trị để theo dõi đáp ứng điều trị và phát hiện tái phát sau điều trị.
- CA 19-9 đôi khi được chỉ định để phân biệt giữa ung thư gan mật (hepatobiliary cancer) và tắc ống dẫn mật (bile duct obstruction). Tắc mật không do ung thư có thể làm CA 19-9 tăng rất cao, nhưng sẽ giảm nhanh khi ống mật không còn bị tắc. Vì vậy, trong trường hợp nghi ngờ tắc mật lành tính, nên kiểm tra lại mức độ CA 19-9 1-2 tuần sau khi yếu tố gây tắc ống mật được loại bỏ.
Các bệnh nhân ung thư tuyến tụy có chỉ số CA19-9 cao hơn mức bình thường
Chỉ định tương đối trong xét nghiệm CA 19-9
CA 19-9 thường cao ở một số bệnh lý ác tính khác:
- Đại trực tràng
- Dạ dày
- Gan
- Ống mật
- Phổi
- Vú
- Tử cung
- Buồng trứng
CA 19-9 cũng có thể cao trong một số trường hợp không phải ung thư như:
Một số trường hợp xơ gan cũng có chỉ số CA 19 – 9 cao
- Viêm tụy
- Viêm túi mật
- Xơ gan
- Sỏi mật
- Xơ nang
- Bệnh viêm đường ruột
- Tắc nghẽn đường mật
- Viêm đại tràng, viêm tuyến tiền liệt
- Bệnh thấp khớp
Bên cạnh đó, nhiều người mắc ung thư đường tiêu hóa nhưng chỉ số CA 19-9 vẫn ở ngưỡng cho phép. Do vậy, chỉ dựa vào nồng độ CA 19-9 cao chưa thể kết luận về bệnh lý.
Chung tay với cộng đồng trong cuộc chiến phòng chống ung thư, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Thu Cúc đã xây dựng các gói khám tầm soát ung thư phù hợp với nhiều đối tượng có nguy cơ mắc bệnh khác nhau như: Gói tầm soát ung thư cơ bản, nâng cao dành cho cả nam và nữ, các gói tầm soát ung thư lẻ từng bộ phận trong đó có gói tầm soát ung thư dạ dày- thực quản, gói tầm soát ung thư đại trực tràng – phát hiện sớm ung thư từ khi chưa có triệu chứng.
