Nổi cục u ở cổ bên trái có phải ung thư không?
Chào bạn,
Đừng quá lo lắng – nổi cục u ở cổ bên trái thường không phải là ung thư, mà phần lớn do các nguyên nhân lành tính như viêm nhiễm, phản ứng miễn dịch hay hạch phản ứng. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể liên quan đến bệnh lý ác tính, nên việc đánh giá đúng thời điểm và triệu chứng là rất quan trọng. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu và biết khi nào cần đi khám.
Nguyên nhân lành tính thường gặp gây nổi cục u ở cổ bên trái
– Hạch phản ứng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi bạn bị viêm họng, sâu răng, viêm amidan, hay nhiễm trùng da vùng đầu – cổ, hạch bạch huyết ở cổ sẽ sưng lên như một phản ứng tự nhiên của hệ miễn dịch.
– Viêm tuyến nước bọt: Đặc biệt là tuyến mang tai hoặc dưới hàm, có thể gây sưng u ở vùng cổ – hàm.
– Nang bã (sebaceous cyst) hoặc u mỡ (lipoma): Là những khối u mềm, di động, không đau, phát triển chậm.
– Bệnh lý tuyến giáp: Như bướu giáp nhân, có thể sờ thấy khối ở vùng trước cổ, đôi khi lệch sang một bên.
– Chấn thương nhẹ hoặc côn trùng cắn: Cũng có thể gây sưng cục tại chỗ, dễ nhầm với hạch.
Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám ngay
Bạn cần đến cơ sở y tế nếu cục u ở cổ có một hoặc nhiều đặc điểm sau:
– Không đau, cứng, dính chặt vào da hoặc mô xung quanh.
– Tăng kích thước liên tục trong 2–3 tuần mà không có dấu hiệu viêm nhiễm rõ ràng.
– Kèm theo sụt cân không rõ nguyên nhân, sốt kéo dài, đổ mồ hôi đêm.
– Khó nuốt, khàn tiếng, nghẹt mũi một bên hoặc tê liệt cơ mặt – có thể gợi ý tổn thương thần kinh hoặc khối u chèn ép.
– Xuất hiện ở người trên 40 tuổi, đặc biệt có tiền sử hút thuốc, uống rượu nhiều.
Hạch bạch huyết là gì và tại sao chúng sưng lên?
Hạch bạch huyết là một phần của hệ miễn dịch, hoạt động như “trạm kiểm soát” lọc vi khuẩn, virus và tế bào bất thường. Khi cơ thể phát hiện mối đe dọa (như nhiễm trùng), hạch sẽ phản ứng bằng cách sưng to – đây là dấu hiệu sinh lý bình thường.
Vị trí hạch cổ trái thường phản ứng với các bệnh lý vùng đầu – cổ như: viêm họng, sâu răng, viêm tai giữa, hoặc thậm chí là nhiễm virus (ví dụ: Epstein-Barr gây bệnh bạch cầu đơn nhân). Trong phòng khám, tôi thường thấy nhiều bệnh nhân lo lắng khi sờ thấy hạch, nhưng hơn 90% trường hợp là lành tính và tự lặn sau 1–2 tuần.
Cục u ở cổ bên trái to và đau – tôi nên làm gì?
Nếu cục u to, đau, kèm sốt hoặc đỏ da, rất có thể bạn đang bị nhiễm trùng cấp tính (ví dụ: viêm hạch mủ, viêm tuyến nước bọt). Trong trường hợp này:
– Không nặn, day ấn hay chườm nóng – có thể làm lan nhiễm.
– Uống nhiều nước, nghỉ ngơi, và có thể dùng thuốc giảm đau thông thường (paracetamol) nếu cần.
– Đi khám sớm để được đánh giá: bác sĩ có thể kê kháng sinh nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn, hoặc thực hiện chọc hút nếu có mủ.
Tôi có nên tự điều trị cục u ở cổ tại nhà không?
Không nên tự điều trị nếu chưa rõ nguyên nhân.
Nhiều người dùng kháng sinh không kê đơn, đắp lá, hoặc xoa dầu – điều này có thể che lấp triệu chứng, làm chậm chẩn đoán, đặc biệt nếu khối u là ác tính.
Nếu cục u nhỏ, mềm, đau và bạn vừa bị cảm, viêm họng… thì có thể theo dõi tối đa 10–14 ngày. Nhưng nếu không giảm hoặc có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào ở trên – hãy đi khám.
Các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán cục u ở cổ
Tùy vào nghi ngờ lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định:
– Siêu âm cổ: Đánh giá đặc tính khối u (hạch, nang, nhân giáp…), kích thước, cấu trúc trong.
– Xét nghiệm máu: Công thức máu, CRP, ESR để đánh giá tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng.
– Chọc hút kim nhỏ (FNA): Lấy tế bào từ khối u để xét nghiệm tế bào học – đặc biệt quan trọng nếu nghi ngờ ung thư.
– Chụp CT/MRI cổ: Khi cần đánh giá sâu hơn về vị trí, mức độ xâm lấn hoặc liên quan đến các cấu trúc lân cận.
– Nội soi tai – mũi – họng: Nếu nghi khối u nguyên phát từ vùng đầu – cổ (ví dụ: ung thư vòm).
Nổi cục u ở cổ bên trái thường là phản ứng lành tính, nhưng không thể loại trừ ung thư chỉ dựa vào cảm giác. Trong thực hành lâm sàng, tôi luôn khuyên bệnh nhân: “Đừng đợi – hãy đi khám nếu khối u tồn tại quá 2 tuần, không đau, hoặc kèm triệu chứng toàn thân.” Chẩn đoán sớm không chỉ giúp điều trị hiệu quả mà còn tránh được lo lắng không cần thiết.
