Triệu chứng ung thư bàng quang: Nhận biết và phòng ngừa
Ung thư bàng quang là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến của hệ tiết niệu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nắm rõ triệu chứng ung thư bàng quang đóng vai trò quan trọng trong phát hiện sớm, giúp người bệnh có cơ hội điều trị hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về phân loại, giai đoạn, triệu chứng cũng như cách phòng ngừa ung thư bàng quang.
1. Thế nào là ung thư bàng quang: Giải đáp chi tiết
Bàng quang là một cơ quan rỗng nằm ở vùng bụng dưới, đảm nhận nhiệm vụ chứa nước tiểu. Sau khi thận lọc các chất cặn bã từ máu, nước tiểu sẽ được dẫn qua hai ống niệu quản vào bàng quang và sau đó thoát ra ngoài qua niệu đạo. Ở nữ giới, niệu đạo là một ống ngắn mở ra phía trước âm đạo, trong khi ở nam giới, ống niệu đạo dài hơn, đi qua tuyến tiền liệt rồi ra ngoài ở dương vật.
Ung thư bàng quang là một khối u ác tính khởi phát từ bàng quang, thường gặp nhất là từ các tế bào lót mặt trong bàng quang. Khối u có thể có kích thước khác nhau, phát triển sâu vào lớp cơ và di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể.
2. Phân loại ung thư bàng quang
Ung thư bàng quang được chia thành nhiều loại dựa trên tế bào khởi phát:
– Ung thư tế bào biểu mô chuyển tiếp: Đây là loại phổ biến nhất, phát triển từ lớp tế bào lót bên trong bàng quang. Các tế bào này có khả năng co giãn theo tình trạng đầy hay trống của bàng quang. Do xuất hiện cả ở niệu quản và niệu đạo, loại ung thư này có nguy cơ lan rộng đến nhiều vị trí khác.
– Ung thư biểu mô tế bào vảy: Loại này hiếm gặp, thường hình thành khi bàng quang bị nhiễm trùng hoặc kích thích kéo dài. Các tế bào vảy có thể dần biến đổi ác tính theo thời gian.
– Ung thư tuyến (Adenocarcinoma): Bắt nguồn từ các tế bào tiết nhầy bên trong bàng quang. Đây cũng là một thể hiếm gặp.
– Ung thư phối hợp: Khi khối u hình thành từ nhiều loại tế bào khác nhau cùng lúc.
3. Các giai đoạn ung thư bàng quang: Bạn có biết?
Thông thường, dựa trên mức độ xâm lấn, ung thư bàng quang được chia thành 5 giai đoạn:
– Giai đoạn 0: Tế bào ung thư chỉ nằm ở lớp bề mặt niêm mạc, kích thước nhỏ, còn gọi là ung thư tại chỗ.
– Giai đoạn 1: Tế bào ung thư xuất hiện trên bề mặt bên trong bàng quang, kích thước lớn hơn nhưng chưa xâm lấn vào thành bàng quang.
– Giai đoạn 2: Tế bào ung thư đã xâm nhập vào lớp cơ của thành bàng quang nhưng chưa lan sang các mô xung quanh.
– Giai đoạn 3: Tế bào ung thư lan rộng ra mô và cơ quan xung quanh bàng quang.
– Giai đoạn 4: Tế bào ung thư di căn đến thành vùng chậu, ổ bụng, hạch bạch huyết, xương, gan hoặc phổi.
4. Tìm hiểu chi tiết những triệu chứng ung thư bàng quang
Các dấu hiệu của ung thư bàng quang thường dễ bị nhầm lẫn với viêm đường tiết niệu, dẫn đến sự chủ quan trong việc phát hiện sớm, điển hình bao gồm:
4.1. Có máu trong nước tiểu: Triệu chứng ung thư bàng quang đáng chú ý
Đây là triệu chứng phổ biến: Khi khối u lớn dần sẽ gây tổn thương niêm mạc bàng quang dẫn đến chảy máu, từ đó dẫn đến:
– Tiểu ra máu đại thể và có thể dễ dàng quan sát thấy bằng mắt thường.
– Máu xuất hiện theo từng đợt, không đau, đi tiểu toàn bãi.
Đặc điểm xuất hiện máu trong nước tiểu cũng giúp định hướng vị trí tổn thương. Nếu tiểu ra máu ở đầu bãi có thể liên quan đến niệu đạo, cuối bãi liên quan đến cổ bàng quang hoặc tuyến tiền liệt, còn nếu tiểu máu suốt bãi thì có thể tổn thương ở niệu quản, thận hoặc bàng quang.
Ở những người trên 40 tuổi, nếu tiểu máu mà không tìm ra nguyên nhân thì cần nghĩ ngay đến ung thư biểu mô đường niệu.
4.2. Tiểu đau, tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu rắt và không tự chủ
Do bàng quang bị giảm thể tích hoặc bị kích thích bởi khối u, người bệnh thường gặp các rối loạn tiểu tiện như: Tiểu đau, tiểu khó, nước tiểu sẫm màu, tiểu nhiều lần nhưng lượng ít, buồn tiểu thường xuyên, có thể tiểu rắt hoặc không tự chủ.
Khi khối u chèn ép hoặc xâm lấn niêm mạc, bệnh nhân có cảm giác đau buốt mỗi lần đi tiểu. Một số trường hợp có thể gặp biến chứng như tắc nghẽn đường tiết niệu, nhiễm trùng tái phát do máu đông hoặc u chèn ép.
4.3. Một số triệu chứng ở giai đoạn cuối cần đặc biệt chú ý về bệnh ung thư bàng quang
Khi ung thư đã di căn, các triệu chứng trở nên toàn thân và nặng nề hơn như: Đau đầu, mệt mỏi, đau ở hông lưng, vùng xương mu hoặc hạ vị, đau ở tầng sinh môn, đau xương do di căn.
5. Chủ động phòng ngừa bệnh lý ung thư bàng quang ra sao?
Để giảm nguy cơ xuất hiện triệu chứng ung thư bàng quang, mỗi người nên xây dựng lối sống khoa học và thói quen sinh hoạt lành mạnh:
5.1. Tránh thuốc lá
Thuốc lá là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ung thư bàng quang nói riêng và rất nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nói chung. Cả hút chủ động và hít khói thuốc thụ động đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bởi vậy nên hạn chế tiếp xúc tối đa để bảo vệ sức khỏe.
5.2. Chủ động có biện pháp bảo vệ khi làm việc trong môi trường hóa chất
Người lao động trong ngành nhuộm, da, cao su hay luyện kim cần trang bị bảo hộ để tránh phơi nhiễm với hóa chất độc hại. Ngoài ra, nên thường xuyên kiểm tra nguồn nước sinh hoạt, xác định nồng độ cũng như hàm lượng của kim loại nặng và một số chất độc hại.
5.3. Duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý
Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để thải độc, đồng thời bổ sung rau xanh, hoa quả giàu vitamin, chất xơ và chất chống oxy hóa,..
5.4. Khám sức khỏe định kỳ
Tầm soát định kỳ 6 tháng – 1 năm/lần giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị hiệu quả.
Các triệu chứng ung thư bàng quang có thể xuất hiện âm thầm, dễ nhầm với bệnh lý tiết niệu thông thường. Tuy nhiên, khi thấy dấu hiệu tiểu ra máu, tiểu buốt, tiểu rắt hoặc đau vùng hông lưng, người bệnh nên đi khám ngay để được chẩn đoán kịp thời. Phát hiện sớm không chỉ giúp nâng cao hiệu quả điều trị mà còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống.
