U gan nguyên bào là bệnh chủ yếu xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bài viết sau đây chúng tôi sẽ cung cấp thêm cho bạn đọc các thông tin về dạng u gan này, tại sao lại xuất hiện ở trẻ, một số dấu hiệu nhận biết, các phương pháp điều trị và tiên lượng sống khi mắc bệnh.
Menu xem nhanh:
1. Bệnh u nguyên bào gan
U nguyên bào gan (có tên tiếng anh là Hepatoblastoma) là một dạng u gan ác tính xuất hiện chủ yếu ở trẻ sơ sinh đến trẻ em dưới 5 tuổi. Hầu hết các trường hợp xuất hiện trong 18 tháng đầu đời, hay xảy ra ở bé trai hơn bé gái, trẻ em da trắng hơn trẻ da đen.
U nguyên bào gan ở trẻ em hay còn được biết đến là ung thư nguyên bào gan ở trẻ em, là khối u bắt nguồn từ tế bào trong gan, và có khả năng di căn đến các cơ quan khác của cơ thể khi ung thư nguyên bào gan ở giai đoạn muộn.
Vị trí khối u xuất hiện thường ở phần bên phải của gan hơn là phần bên trái.
Một số nguyên nhân làm tăng nguy cơ phát triển bệnh u nguyên bào gan hay ung thư gan nguyên bào bao gồm:
– Trẻ sinh non, thiếu tháng, cân nặng sau sinh nhỏ
– U nguyên bào gan có liên quan đến một số thay đổi gen trong ức chế khối u hay sự tăng sinh tế bào không kiểm soát được hình thành nên bệnh
– Mắc bệnh tăng sản một bên nghĩa là một bên cơ thể phát triển nhanh hơn so với bên còn lại ở trẻ
– Mắc các hội chứng Beckwith-Wiedemann, polyp gia đình, bệnh Wlison, bệnh lưu trữ Glycogen, thiếu Alpa1-antitrypsin…
– Người mẹ mắc viêm gan B trong khi có thai…
U gan nguyên bào là u gan ác tính ở trẻ do một số nguyên nhân hình thành
2. Triệu chứng của ung thư gan nguyên bào ở trẻ em
Tùy thuộc vào sự phát triển của khối u mà mỗi trẻ em có thể có các triệu chứng khác nhau như:
– Có khối u lồi lên ở bụng, bụng to lên
– Trẻ em có thể gặp triệu chứng đau bụng, thường đau ở vùng bụng bên phải
– Trẻ có gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa
– Giãn tĩnh mạch trên bụng có thể nhìn thấy được
– Chán ăn, sụt cân, buồn nôn, sốt, vàng da, vàng mắt
Theo một nghiên cứu của Bệnh viện Quân Y 103 trẻ em thường có các triệu chứng lâm sàng với tỷ lệ là 88,7% trẻ có khối u ở bụng, rối loạn tiêu hóa là 54,8%, tình trạng giảm sút cân là 45,1% và 37% trẻ gặp triệu chứng đau
Các triệu chứng của u nguyên bào hay ung thư gan nguyên bào có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác, vì thế bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán bệnh chính xác nhất.
U gan nguyên bào thường xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi. Một trong những triệu chứng của bệnh là bụng phình to
3. Các giai đoạn của bệnh u nguyên bào gan
– Giai đoạn I: Có một khối u chỉ giới hạn trong gan, khu trú ở 1 phần thùy gan, có thể được loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật
– Giai đoạn II: Kích thước khối u đã phát triển lớn hơn, khối u không thể loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật, vẫn còn một lượng nhỏ u ung thư còn sót lại
– Giai đoạn III: Thường là một khối u không thể loại bỏ hoàn toàn, các tế bào ung thư gan được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó hoặc phát triển lớn chèn lên các mô quan trọng ở gan
– Giai đoạn IV: Khối u có thể đã xâm chiếm toàn bộ gan. Tế bào ung thư đã xâm lấn tới các bộ phận khác của cơ thể, và thường di căn đến phổi
Ngoài ra, u nguyên bào gan ở trẻ là căn bệnh có thể trở lại sau khi đã được điều trị.
4. Phương pháp chẩn đoán và điều trị u nguyên bào gan ở trẻ em
4.1 Các phương pháp chẩn đoán u gan nguyên bào
Ung thư gan nguyên bào thường xảy ra ở trẻ em, vì thế cha mẹ nên quan tâm đến sức khỏe và thể trạng của bé hàng ngày để phát hiện ra những dấu hiệu thay đổi bất thường. Khi trẻ có các dấu hiệu như khối u ở bụng, bụng to lên, đau bụng hay có bất kỳ triệu chứng bất thường nào khác, bố mẹ cần đưa bé đi khám để chẩn đoán bệnh.
Đối với u nguyên bào gan ở trẻ trước khi thực hiện các phương pháp chẩn đoán, bác sĩ sẽ thăm khám, hỏi han sức khỏe của trẻ, sau đó có nghi ngờ sẽ thực hiện các phương pháp:
– Xét nghiệm máu: Mục đích để tìm kiếm dấu hiệu bệnh, vấn đề về gen, kiểm tra các vấn đề về máu
– Định mức Alpha-fetoprotein (AFP) trong máu: Sử dụng để chẩn đoán và theo dõi bệnh
– Công thức máu toàn bộ (CBC): Sử dụng để xem xét kích thước, số lượng và khả năng phát triển của tế bào máu
– Siêu âm: Là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh để nhìn thấy hình ảnh của gan và các cơ quan trong ổ bụng khác
– Chụp CT: Sử dụng tia X và máy tính để thấy được hình ảnh của gan và các mạch máu trong gan
– Chụp MRI: Phương pháp này sử dụng nam châm lớn, sóng radio và máy tính cho ra hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể cũng như xem xét các mạch máu trong gan.
– Sinh thiết: Được thực hiện bằng kim kiểm tra các mô lấy ra dưới kính hiển vi để phát hiện và chẩn đoán tế bào ung thư và ung thư gan nguyên bào.
Chẩn đoán u gan nguyên bào bằng xét nghiệm máu trên hệ thống xét nghiệm tự động tiên tiến
4.2 Các phương pháp điều trị u gan nguyên bào
Phương pháp điều trị ung thư gan nguyên bào ở trẻ em phụ thuộc vào giai đoạn giai đoạn ung thư, sức khỏe của bệnh nhân, kích thước khối u, mức độ di căn. Từ đó bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra phác đồ điều trị hợp lý nhất.
– Phẫu thuật loại bỏ khối u, cắt bỏ phần gan bị tổn thương giữ lại phần gan khỏe mạnh
– Ghép gan sẽ áp dụng khi không thể cắt bỏ khối u, bác sĩ sẽ thực hiện loại bỏ gan của trẻ và thay thế bằng gan từ người hiến tạng. Phương pháp này rất khó khăn bởi ở nước ta chưa phổ biến việc hiến tạng, đặc biệt gan ở trẻ em nhỏ nên cũng rất khó trong việc tìm kiếm tạng thích hợp.
– Hóa trị: Sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào gây ung thư, có thể được thực hiện trước hoặc sau phẫu thuật.
– Xạ trị: Sử dụng tia X năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư hoặc ngăn chặn sự phát triển của tế bào u ác tính
– Tiêm ethanol qua da vào khối u để tiêu diệt tế bào ung thư
Bên cạnh đó trong quá trình điều trị, trẻ em sẽ gặp tác dụng phụ do các phương pháp chữa trị nên bác sĩ sẽ bổ sung các loại loại thuốc để hỗ trợ làm triệu chứng.
Ngoài các phương pháp trên người nhà bệnh nhân cũng cần tuân thủ các nguyên tắc điều trị từ bác sĩ để đảm bảo trẻ có cơ hội phục hồi nhanh nhất.
5. Tiên lượng sống cho trẻ em mắc u nguyên bào gan
Tiên lượng sống không phải bất kỳ bệnh nhân hay trẻ em nào cũng giống nhau, mà tùy vào từng mức độ bệnh ung thư, độ tuổi, sức khỏe của trẻ, sự đáp ứng với các phương pháp điều trị sẽ khác nhau.
– Nếu khối u ở trong gan có thể được phẫu thuật hoàn toàn tương đương với bệnh ở giai đoạn sớm, tỷ lệ sống của trẻ có thể lên tới trên 80%.
– Trong trường hợp bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khối u đã lan ra toàn bộ gan hoặc di căn ngoài gan thì tỷ lệ sống chỉ nằm trong khoảng 20%-70%.
Với các số liệu như trên thì có thể nhận thấy rằng tầm quan trọng của việc phát hiện bệnh sớm là yếu tố tiên quyết mang lại cơ hội sống cao hơn cho người bệnh.
Để bé của bạn không gặp bất kỳ vấn đề gì ảnh hưởng đến sức khỏe và quá trình phát triển của trẻ, bạn cần quan tâm, theo dõi bé kỹ càng. Khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường bạn nên đưa bé đến các cơ sở y tế chất lượng để được thăm khám kịp thời. Nếu trẻ em nằm trong diện có nguy cơ cao mắc bệnh, cha mẹ cũng nên cho bé đi kiểm tra thăm khám sức khỏe định kỳ để phòng tránh tối đa nguy cơ mắc bệnh.
