3 Triệu chứng thường gặp của bệnh lý viêm ruột thừa

Bệnh lý viêm ruột thừa là một tình trạng viêm cấp tính xảy ra tại đoạn ruột nhỏ có hình dạng giống chiếc túi, gọi là ruột thừa. Bộ phận này nằm ở ngã ba nối giữa ruột non và ruột già, thường được định vị ở vùng bụng dưới bên phải. Tuy là một phần nhỏ và chức năng vẫn còn đang gây tranh cãi, nhưng khi ruột thừa bị viêm, hậu quả có thể vô cùng nghiêm trọng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời. Đây là một bệnh lý ngoại khoa phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và thường diễn tiến nhanh. Việc nhận biết sớm các triệu chứng điển hình của bệnh viêm ruột thừa sẽ giúp người bệnh có hướng đi khám và điều trị phù hợp, tránh những biến chứng đe dọa đến tính mạng.

1. 3 triệu chứng phổ biến báo hiệu viêm ruột thừa cần chú ý

1.1. Triệu chứng đau bụng đặc trưng – dấu hiệu cảnh báo sớm của viêm ruột thừa

Triệu chứng đau bụng là biểu hiện đầu tiên và phổ biến nhất của bệnh lý viêm ruột thừa. Tuy nhiên, không giống như những cơn đau bụng thông thường, đau do viêm ruột thừa có tính chất riêng biệt. Người bệnh thường cảm thấy đau âm ỉ hoặc từng cơn tại vùng quanh rốn, sau đó cơn đau dần di chuyển xuống vùng bụng dưới bên phải. Tại vị trí này, cơn đau trở nên rõ rệt hơn, tăng dần theo thời gian và thường không tự thuyên giảm.

Điểm đặc biệt của cơn đau trong bệnh lý này là sự nhạy cảm với chuyển động. Khi người bệnh thay đổi tư thế, ho, đi lại hoặc thậm chí chỉ cần chạm nhẹ vào vùng bụng phải, cảm giác đau có thể trở nên dữ dội hơn. Những cơn đau xuất hiện đột ngột, tăng nhanh và kéo dài chính là lời cảnh báo cho thấy ruột thừa đang trong giai đoạn viêm cấp, cần được can thiệp càng sớm càng tốt.

Vị trí đau cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào cấu trúc giải phẫu từng người. Một số bệnh nhân có thể cảm nhận cơn đau ở vùng thắt lưng, hạ vị hoặc dưới sườn phải nếu ruột thừa nằm ở vị trí bất thường, chẳng hạn như sau manh tràng hay ở vị trí thấp trong tiểu khung.

1.2. Sốt nhẹ đến cao – biểu hiện cho thấy tình trạng viêm đang tiến triển

Cơn sốt là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi có viêm nhiễm, và trong bệnh lý viêm ruột thừa, đây cũng là một triệu chứng không thể bỏ qua. Người bệnh thường bắt đầu với những cơn sốt nhẹ kéo dài, kèm cảm giác mệt mỏi, ớn lạnh. Tuy nhiên, nếu ruột thừa bị viêm nặng và không được xử lý kịp thời, mức độ sốt có thể tăng lên trên 38,5 độ C, kèm theo nhịp tim nhanh và đau bụng dữ dội.

Sốt cao thường là dấu hiệu cho thấy viêm đã lan rộng, có thể gây ra biến chứng như vỡ ruột thừa hoặc viêm phúc mạc. Đây là giai đoạn mà vi khuẩn từ ruột thừa bị viêm có thể lan ra toàn bộ ổ bụng, gây ra phản ứng viêm toàn thân. Tình trạng này rất nguy hiểm, đòi hỏi phải nhập viện khẩn cấp và tiến hành phẫu thuật để làm sạch khoang bụng.

Sự xuất hiện của sốt không chỉ phản ánh mức độ viêm mà còn giúp bác sĩ đánh giá giai đoạn tiến triển của bệnh. Trong nhiều trường hợp, chỉ với biểu hiện sốt cao kèm theo đau bụng dữ dội, bác sĩ có thể nghi ngờ đến viêm ruột thừa cấp tính và chỉ định chẩn đoán sâu hơn bằng hình ảnh học hoặc xét nghiệm.

1.3. Rối loạn tiêu hóa – triệu chứng dễ bị bỏ qua nhưng rất quan trọng

Bên cạnh đau bụng và sốt, bệnh lý viêm ruột thừa còn có thể gây ra các rối loạn tiêu hóa nhẹ đến trung bình. Người bệnh thường có cảm giác chán ăn rõ rệt, kèm theo buồn nôn, thậm chí nôn mửa. Đặc điểm đáng chú ý là tình trạng chán ăn gần như luôn xuất hiện trong hầu hết các ca viêm ruột thừa. Trên thực tế, nhiều bác sĩ khi khám cho bệnh nhân có nghi ngờ viêm ruột thừa thường đánh giá kỹ dấu hiệu này để đưa ra chẩn đoán ban đầu. Nếu người bệnh vẫn ăn uống bình thường hoặc ngon miệng, khả năng mắc viêm ruột thừa sẽ được cân nhắc lại.

Ngoài ra, một số bệnh nhân có thể bị tiêu chảy nhẹ hoặc táo bón, kèm cảm giác đầy bụng và khó tiêu. Những triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường, khiến người bệnh chủ quan và trì hoãn việc đi khám. Tuy nhiên, sự kết hợp của rối loạn tiêu hóa với đau bụng khu trú và sốt nhẹ chính là bộ ba dấu hiệu điển hình giúp nhận diện sớm bệnh lý viêm ruột thừa.

Thứ tự xuất hiện của các triệu chứng thường theo trình tự: chán ăn, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn. Nếu người bệnh có biểu hiện nôn mửa xảy ra trước khi cảm thấy đau, cần thận trọng vì có thể nguyên nhân không phải từ ruột thừa mà do một bệnh lý khác.

2. Phương pháp chẩn đoán bệnh

Do triệu chứng dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh tiêu hóa khác nên việc chẩn đoán bệnh lý viêm ruột thừa có thể đơn giản hoặc rất phức tạp. Không có dấu hiệu hay xét nghiệm nào mang tính khẳng định tuyệt đối, vì vậy bác sĩ cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để đưa ra chẩn đoán chính xác. Dù y học hiện nay đã có nhiều tiến bộ, nhưng sai sót trong chẩn đoán vẫn tồn tại, đặc biệt là ở nữ giới – nhóm dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý phụ khoa.

2.1. Thăm khám lâm sàng khi nghi ngờ viêm ruột thừa

Bác sĩ sẽ khám bụng để đánh giá vị trí và mức độ đau. Cơn đau thường tăng lên khi ấn rồi buông nhanh vùng bụng phải, cho thấy phúc mạc có thể đã bị kích thích. Bệnh nhân cũng có thể phản ứng bằng cách gồng bụng khi bị chạm vào. Với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, cần khám phụ khoa để loại trừ các nguyên nhân từ buồng trứng, vòi trứng. Ngoài ra, kiểm tra trực tràng cũng được thực hiện nếu nghi ngờ viêm ruột thừa ở vị trí thấp hoặc sau manh tràng.

2.2. Các xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán

Xét nghiệm máu thường được chỉ định để kiểm tra số lượng bạch cầu – chỉ số phản ánh tình trạng viêm. Xét nghiệm nước tiểu giúp loại bỏ các nguyên nhân gây đau khác như nhiễm trùng đường tiết niệu hay sỏi thận. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm bụng, CT scan hoặc MRI giúp quan sát rõ ruột thừa, đánh giá mức độ viêm và phát hiện biến chứng nếu có. Những kỹ thuật này rất hữu ích khi triệu chứng không rõ ràng hoặc khi cần phân biệt với các bệnh lý ổ bụng khác.

Chẩn đoán viêm ruột thừa không phải lúc nào cũng đơn giản, bởi biểu hiện bệnh ở mỗi người có thể rất khác nhau. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm các triệu chứng thường gặp của bệnh lý viêm ruột thừa và không chủ quan với dấu hiệu bất thường là điều kiện tiên quyết giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm như vỡ ruột thừa, viêm phúc mạc,..

Bệnh lý viêm ruột thừa là một cấp cứu ngoại khoa cần được xử lý nhanh chóng. Người bệnh tuyệt đối không nên xem nhẹ những triệu chứng này hoặc tự điều trị tại nhà bằng thuốc giảm đau, bởi điều này có thể làm che mờ triệu chứng và gây khó khăn cho chẩn đoán. Thăm khám sớm tại cơ sở y tế chuyên khoa chính là chìa khóa giúp phát hiện viêm ruột thừa kịp thời và xử lý an toàn, tránh những hậu quả nặng nề cho sức khỏe về lâu dài.