Triệu chứng HP dạ dày: Dấu hiệu cần nhận biết sớm

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra các bệnh lý dạ dày – tá tràng như viêm loét dạ dày, trào ngược, thậm chí ung thư dạ dày nếu không điều trị kịp thời. Tuy nhiên, triệu chứng HP lại khá “mơ hồ”, dễ nhầm lẫn với rối loạn tiêu hoá thông thường khiến nhiều người chủ quan. Vậy triệu chứng HP điển hình là gì? Khi nào cần đi xét nghiệm và điều trị? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Vi khuẩn HP là gì? Vì sao cần chú ý?

HP là loại vi khuẩn sống chủ yếu trong niêm mạc dạ dày, có khả năng phá hủy lớp bảo vệ dạ dày và gây viêm. HP lây qua đường miệng – miệng, phân – miệng, dùng chung vật dụng ăn uống… Vì vậy tỷ lệ người Việt nhiễm HP luôn ở mức cao.

Không phải ai nhiễm HP cũng có triệu chứng ngay, nhưng nếu không được theo dõi, HP có thể dẫn đến:

Viêm dạ dày mạn tính

Loét dạ dày – tá tràng

Xuất huyết tiêu hóa

Ung thư dạ dày

Nhận biết dấu hiệu nhiễm HP sớm giúp bạn chủ động tầm soát và điều trị kịp thời.

2. Các triệu chứng HP thường gặp

Tùy mức độ tổn thương niêm mạc mà mỗi người có biểu hiện khác nhau. Dưới đây là những triệu chứng HP điển hình:

2.1. Đau thượng vị – dấu hiệu phổ biến nhất

Đau âm ỉ hoặc nóng rát ở vùng trên rốn

Đau tăng khi đói hoặc sau ăn no

Đôi khi đau lan ra sau lưng

Nhiều người chủ quan nghĩ do đói hoặc stress nhưng thực chất là tổn thương do HP gây ra.

2.2. Ợ hơi, ợ chua

HP làm tăng tiết axit hoặc gây rối loạn tiêu hóa, dẫn tới:

Thường xuyên ợ hơi sau ăn

Cảm giác chua miệng, trào ngược lên họng

2.3. Buồn nôn, nôn ói

Đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau khi ăn đồ cay, chua, dầu mỡ.

2.4. Chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu

HP làm dạ dày tiêu hóa kém, dẫn đến:

Bụng nặng tức, khó chịu

Ăn ít nhưng cảm giác đầy bụng lâu

2.5. Chán ăn, sút cân không rõ nguyên nhân

Do tiêu hóa kém và đau bụng kéo dài khiến người bệnh sợ ăn.

2.6. Hơi thở có mùi

Vi khuẩn HP tạo ra hợp chất lưu huỳnh, khiến hơi thở có mùi hôi dai dẳng, dù vệ sinh răng miệng tốt.

2.7. Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen (triệu chứng nặng)

Đây là dấu hiệu cảnh báo loét sâu, xuất huyết tiêu hóa – cần cấp cứu ngay.

Lưu ý: Có đến 70% người nhiễm HP không có triệu chứng rõ ràng, chỉ khi bệnh tiến triển mới bộc lộ. Vì vậy phát hiện HP sớm vô cùng quan trọng.

3. Triệu chứng HP ở trẻ em có khác người lớn không?

Trẻ nhiễm HP thường khó mô tả cụ thể cơn đau, nhưng có thể xuất hiện:

Đau bụng quanh rốn, đau từng cơn

Buồn nôn, chán ăn

Thiếu máu, mệt mỏi

Chậm tăng cân

Hôi miệng kéo dài

Nếu trẻ hay kêu đau bụng lặp lại nhiều lần trong tuần, cha mẹ nên cho bé xét nghiệm HP.

4. Các phương pháp xét nghiệm HP hiện nay

Nếu xuất hiện triệu chứng HP, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm sau:

– Test hơi thở: Đo khí thở sau khi uống chất thử. Phương pháp này có độ chính xác cao, không xâm lấn
– Xét nghiệm phân tìm kháng nguyên HP: Lấy mẫu phân kiểm tra. Phương pháp này dễ thực hiện, phù hợp trẻ em
– Xét nghiệm máu: Mục đích kiểm tra kháng thể HP, không cho biết tình trạng nhiễm hiện tại
– Nội soi dạ dày – sinh thiết: Giúp quan sát trực tiếp tổn thương. Phương pháp này có độ chính xác cao nhất, phát hiện biến chứng

Trong đó, nội soi sinh thiết kết hợp nhuộm hoặc test urease nhanh là “tiêu chuẩn vàng” chẩn đoán HP và đánh giá tổn thương dạ dày.

5. Điều trị nhiễm HP như thế nào?

Khi chẩn đoán dương tính, bác sĩ sẽ kê phác đồ điều trị theo hướng:

Kết hợp ít nhất 2 loại kháng sinh

Thuốc ức chế tiết axit giảm viêm loét

Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày

Thời gian điều trị thường 10–14 ngày. Người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ, tránh bỏ liều hoặc tự ý dừng thuốc vì HP dễ kháng thuốc.

Khi nào cần điều trị HP: Không phải trường hợp dương tính nào cũng phải dùng thuốc. Người bệnh cần được điều trị khi có triệu chứng viêm loét dạ dày, hoặc gia đình có người mắc ung thư dạ dày. Ngoài ra nếu bệnh nhân bị thiếu máu dai dẳng không rõ nguyên nhân cũng cần điều trị. Hoặc bệnh nhân bị loét tá tràng, loét dạ dày chảy máu, hay có polyp dạ dày hoặc tổn thương tiền ung thư

6. Nhiễm HP nên ăn gì, kiêng gì?

Thực phẩm nên ăn: Sữa chua; Các rau màu xanh đậm: cải bó xôi, bông cải; Trái cây ít chua: chuối, táo, đu đủ; Nghệ, mật ong hỗ trợ chống viêm

Thực phẩm cần hạn chế: Đồ cay nóng, chua nhiều axit; Rượu bia, thuốc lá; Thức ăn nhanh, dầu mỡ nhiều; Cà phê, nước ngọt có ga

Ngoài ra, bệnh nhân cần tránh ăn quá no, không nằm ngay sau ăn và giữ tâm lý thoải mái, ngủ đủ giấc

7. Có thể phòng ngừa nhiễm HP không?

HP lây khá dễ, nhưng bạn hoàn toàn có thể giảm nguy cơ bằng cách:

Không dùng chung bát đũa, khăn mặt

Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh

Ăn chín uống sôi

Khám và điều trị đồng thời cho các thành viên trong gia đình nếu có người dương tính

8. Khi nào cần đi khám ngay?

Nếu có các triệu chứng HP dưới đây, hãy đi khám để xét nghiệm và xử lý kịp thời:

Đau bụng thượng vị kéo dài trên 2 tuần

Buồn nôn nặng, nôn ra máu

Đi ngoài phân đen, mùi khẳm

Sụt cân nhanh

Thiếu máu, mệt mỏi kéo dài

Càng phát hiện và điều trị sớm, càng giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm như ung thư dạ dày.

Triệu chứng HP ban đầu không quá rõ ràng nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe tiêu hóa. Nếu bạn gặp các dấu hiệu đau dạ dày kéo dài, ợ hơi, đầy bụng, hôi miệng… đừng chủ quan. Khám và xét nghiệm HP sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả và phòng ngừa biến chứng.

Hãy lắng nghe cơ thể mình – nhận diện đúng triệu chứng HP chính là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe dạ dày cho bạn và gia đình!