“Virus” HP dạ dày – Hiểu đúng để phòng ngừa và điều trị hiệu quả

Ngày cập nhật: 31/10/2025

Chia sẻ:

Nhiều người thường gọi virus HP dạ dày, nhưng thực chất đây không phải virus, mà là vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) – một loại vi khuẩn có hình xoắn, sống được trong môi trường axit khắc nghiệt của dạ dày.

1. Hiểu đúng khái niệm “virus” HP dạ dày (vi khuẩn HP)

Khác với virus – sinh vật không có cấu trúc tế bào và cần vật chủ để sinh sôi, vi khuẩn HP có thể tự nhân đôi và tồn tại lâu dài trong niêm mạc dạ dày, tạo ra các độc tố gây tổn thương tế bào niêm mạc.

Vi khuẩn HP được xem là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày – tá tràng, đồng thời làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Tóm lại: “Virus HP” thực chất là vi khuẩn HP, không phải virus, và đây là tác nhân chính gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng ở dạ dày.

Virus HP dạ dày thực chất là vi khuẩn HP - một vấn đề nghiêm trọng trong một số trường hợp — Virus HP dạ dày thực chất là vi khuẩn HP – một vấn đề nghiêm trọng trong một số trường hợp

2. “Virus” HP dạ dày (vi khuẩn HP) lây như thế nào?

HP là loại vi khuẩn có khả năng lây nhiễm cao. Theo các nghiên cứu, có đến 50% dân số thế giới có thể đã từng nhiễm HP, đặc biệt phổ biến ở các nước châu Á, trong đó có Việt Nam.
Các con đường lây lan chính của “virus HP” dạ dày bao gồm:

2.1. Lây qua đường miệng – miệng

Đây là con đường phổ biến nhất. Vi khuẩn HP có thể lây khi:

Dùng chung bát, đũa, muỗng, ly uống nước.

Hôn hoặc mớm thức ăn cho trẻ.

Dùng chung bàn chải đánh răng hoặc các vật dụng cá nhân.

2.2. Lây qua đường tiêu hóa – phân

HP tồn tại trong phân và nước bọt của người bệnh, do đó nếu vệ sinh không đúng cách, ăn thực phẩm hoặc uống nước bị nhiễm khuẩn, người khỏe mạnh có thể bị lây nhiễm.

2.3. Lây từ mẹ sang con

Nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ có mẹ nhiễm HP có nguy cơ cao bị lây nhiễm do thói quen chăm sóc, ăn uống chung hoặc hôn trẻ.

3. Triệu chứng nhiễm HP dạ dày

Khi nhiễm HP, người bệnh có thể không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu vi khuẩn phát triển mạnh, chúng có thể gây ra nhiều biểu hiện khó chịu như:

Đau tức vùng thượng vị (trên rốn), nhất là khi đói hoặc sau khi ăn no.

Ợ chua, ợ hơi, buồn nôn, chán ăn.

Đầy bụng, khó tiêu, sụt cân không rõ nguyên nhân.

Trường hợp nặng, có thể xuất hiện nôn ra máu, đi ngoài phân đen – dấu hiệu cảnh báo viêm loét hoặc xuất huyết dạ dày.

Các triệu chứng trên thường dễ nhầm với rối loạn tiêu hóa thông thường. Vì vậy, nếu đau dạ dày kéo dài, bạn nên đi khám và làm xét nghiệm HP để xác định chính xác nguyên nhân.

Cần thăm khám sớm nếu có dấu hiệu bất ổn dạ dày để sớm phát hiện và điều trị HP dạ dày

4. HP dạ dày có nguy hiểm không?

HP được đánh giá là nguy hiểm bởi có thể gây nhiều tác hại rõ rệt với hệ tiêu hoá và sức khoẻ nói chung. Vi khuẩn HP nếu tồn tại lâu trong dạ dày mà không được điều trị sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:

4.1. Viêm loét dạ dày – tá tràng

Khoảng 70–80% người bị viêm loét dạ dày – tá tràng có sự hiện diện của HP. Vi khuẩn này tiết ra enzyme và độc tố phá hủy lớp nhầy bảo vệ niêm mạc, dẫn đến viêm và loét.

4.2. Ung thư dạ dày

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp Helicobacter pylori vào nhóm tác nhân gây ung thư loại I (cao nhất).
Nguy cơ ung thư dạ dày tăng gấp nhiều lần ở người nhiễm HP lâu năm mà không được điều trị dứt điểm.

4.3. Rối loạn tiêu hóa mạn tính

HP gây rối loạn bài tiết acid và enzym tiêu hóa, khiến người bệnh thường xuyên khó tiêu, đầy hơi, đau âm ỉ vùng bụng trên, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

5. Cách chẩn đoán nhiễm “virus” HP dạ dày

Để xác định có nhiễm HP hay không, bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc nhiều phương pháp sau:

Test hơi thở (Urea Breath Test): phương pháp nhanh, không xâm lấn, độ chính xác cao.

Xét nghiệm máu: kiểm tra kháng thể HP, tuy nhiên không cho biết tình trạng nhiễm hiện tại hay đã từng nhiễm.

Xét nghiệm phân: phát hiện kháng nguyên HP trong phân, áp dụng cho cả trẻ em.

Nội soi dạ dày sinh thiết: giúp quan sát trực tiếp niêm mạc dạ dày, lấy mẫu mô kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn HP và mức độ tổn thương.

6. Điều trị HP dạ dày như thế nào?

6.1. Phác đồ diệt HP bằng thuốc

Bác sĩ sẽ kê phác đồ kết hợp kháng sinh và thuốc giảm acid dạ dày, thường gồm 3 hoặc 4 loại thuốc dùng trong 10–14 ngày.
Ví dụ: Thuốc ức chế bơm proton (PPI): giảm tiết acid, tạo môi trường thuận lợi cho kháng sinh hoạt động. Bên cạnh đó còn có kháng sinh và thuốc hỗ trợ tiêu diệt HP, bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc uống, bởi nếu dùng sai hoặc không đủ liều, HP sẽ kháng thuốc, gây khó khăn cho các đợt điều trị sau.

6.2. Dinh dưỡng và lối sống khi điều trị HP

Ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, chia nhỏ bữa ăn.

Tránh rượu bia, cà phê, đồ cay nóng, chua, chiên rán.

Không ăn chung bát đũa, không hôn trẻ nhỏ, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ.

Tái khám đúng lịch hẹn để kiểm tra hiệu quả diệt HP.

7. Phòng ngừa HP dạ dày tái nhiễm

HP có thể tái nhiễm sau điều trị nếu không duy trì thói quen vệ sinh tốt. Để phòng ngừa hiệu quả, bạn nên:

Ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Không dùng chung đồ dùng cá nhân (đũa, muỗng, cốc, bàn chải).

Giữ gìn vệ sinh răng miệng và môi trường sống sạch sẽ.

Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có tiền sử viêm loét dạ dày hoặc trong gia đình có người nhiễm HP.

Việc phát hiện sớm HP thông qua nội soi dạ dày hiện đại kết hợp xét nghiệm HP sẽ giúp điều trị triệt để, hạn chế tái phát và biến chứng nguy hiểm.

Thăm khám sớm giúp ngăn hiệu quả các biến chứng có thể xảy ra

Như vậy, mặc dù nhiều người vẫn gọi là virus HP dạ dày, nhưng trên thực tế đây là vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) – một loại vi khuẩn sống trong môi trường acid của dạ dày, có khả năng gây ra hàng loạt bệnh lý như viêm loét dạ dày, tá tràng, thậm chí ung thư dạ dày. Việc hiểu đúng bản chất “virus HP”, chẩn đoán sớm và điều trị đúng phác đồ là yếu tố quyết định để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa. Hãy chủ động thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín, kết hợp lối sống lành mạnh để ngăn ngừa vi khuẩn HP và bảo vệ dạ dày khỏe mạnh lâu dài.