Bỏ túi các loại thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Ngày cập nhật: 08/09/2025

Chia sẻ:

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một căn bệnh hô hấp với hơn 3 triệu ca tử vong mỗi năm. Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng việc sử dụng thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thuốc điều trị COPD phổ biến cùng những lưu ý quan trọng để sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả.

1. Các dạng xịt chứa thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thường gặp

1.1. Thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn dành cho COPD

Thuốc dạng xịt (hít) là phương pháp điều trị COPD phổ biến và hiệu quả. Thuốc được đưa trực tiếp vào phổi qua đường hô hấp, giúp tác động nhanh chóng lên đường thở, làm giãn phế quản và giảm viêm. Thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn có tác dụng nhanh, giúp giảm khó thở trong vòng vài phút và kéo dài từ 4-8 giờ. Người bệnh có thể sử dụng trước khi vận động mạnh hoặc khi cần giảm triệu chứng ngay lập tức. Thuốc giãn phế quản hoạt động bằng cách làm giãn cơ trơn đường thở, giúp đường thở mở rộng, không khí lưu thông dễ dàng hơn. Có hai loại thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn phổ biến:

– Thuốc chủ vận beta-2 tác dụng ngắn như salbutamol, terbutaline

– Thuốc kháng cholinergic tác dụng ngắn như ipratropium bromide

Thông thường, thuốc chỉ nên dùng tối đa 4 lần/ngày để tránh tác dụng phụ như tim đập nhanh hoặc run tay.

thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính — Việc điều trị COPD chủ yếu tập trung vào việc giảm triệu chứng, ngăn ngừa các đợt bùng phát

1.2. Thuốc xịt giãn phế quản điều trị COPD tác dụng kéo dài

Khác với thuốc tác dụng ngắn, thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài được sử dụng hàng ngày để duy trì sự ổn định của đường thở. Thuốc có tác dụng kéo dài từ 12-24 giờ, tùy thuộc vào loại thuốc. Nếu mắc COPD từ mức độ trung bình đến nặng và các triệu chứng xuất hiện thường xuyên, bác sĩ có thể kê đơn cả thuốc tác dụng ngắn và tác dụng kéo dài để kiểm soát bệnh tốt hơn.

Các loại thuốc này hoạt động tương tự như thuốc tác dụng ngắn nhưng mỗi liều lại có hiệu quả lâu hơn. Việc dùng thuốc hàng ngày giúp đường thở luôn được duy trì ở trạng thái giãn nở, ngăn ngừa các cơn bùng phát triệu chứng. Các loại thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài bao gồm:

– Thuốc chủ vận beta-2 tác dụng kéo dài: salmeterol, formoterol và indacaterol.

– Thuốc kháng cholinergic tác dụng kéo dài: tiotropium, glycopyrronium và aclidinium.

Ngoài ra, hiện nay có nhiều dạng thuốc phối hợp giúp tăng hiệu quả và tiện lợi hơn khi sử dụng.

1.3. Thuốc hít chứa steroid

Khi các triệu chứng khó thở vẫn tái diễn hoặc các đợt cấp xuất hiện thường xuyên ngay cả khi đã dùng thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài, bác sĩ có thể cân nhắc kê thêm thuốc hít chứa steroid. Đây là một loại thuốc chống viêm mạnh, giúp làm giảm tình trạng sưng, viêm trong đường thở. Điều này giúp không khí lưu thông dễ dàng hơn và giảm nguy cơ bùng phát bệnh.

Thông thường, steroid được kết hợp trong dạng xịt phối hợp cùng thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài, vừa giảm viêm, vừa duy trì độ thông thoáng của đường thở.

2. Các loại thuốc viên dùng cho COPD

2.1. Thuốc Theophylline

Bên cạnh thuốc dạng hít, một số loại thuốc dạng viên cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị COPD, đặc biệt trong những trường hợp bệnh nặng hoặc có các triệu chứng đặc thù. Theophylline thuộc nhóm thuốc giãn phế quản dạng uống. Thường có dạng viên nén hoặc viên nang và được uống một hoặc hai lần mỗi ngày, kèm theo xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi nồng độ thuốc, tránh tác dụng phụ.

2.2. Thuốc tiêu nhầy

Người bệnh COPD thường có đờm đặc, khó khạc, gây tắc nghẽn đường thở. Thuốc tiêu nhầy như Carbocisteine hoặc Acetylcysteine sẽ giúp làm loãng đờm, giúp việc ho và tống đờm ra ngoài dễ dàng hơn. Các thuốc tiêu nhầy thường có dạng viên nén, viên nang hoặc bột pha nước. Ngoài dạng uống, mucolytics cũng có thể dùng đường hít hoặc truyền tĩnh mạch trong những trường hợp đặc biệt. Tuy nhiên, cần phải chú ý những tác dụng phụ phổ biến khi dùng thuốc tiêu nhầy dạng uống là buồn nôn, nôn, tiêu chảy và ợ nóng.

2.3. Thuốc kháng sinh là một trong các loại thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

COPD dễ đi kèm nhiễm trùng phổi, đặc biệt khi người bệnh ho nhiều đờm màu vàng/xanh hoặc sốt, khó thở tăng. Khi đó, bác sĩ sẽ kê kháng sinh ngắn ngày để điều trị. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể được cho sẵn kháng sinh để dự phòng dùng ngay khi có dấu hiệu nhiễm khuẩn.

thuốc uống COPD — Ngoài các loại thuốc hít, người bệnh có thể được chỉ định thuốc uống, nhất là khi bệnh tiến triển nặng hơn hoặc xuất hiện những triệu chứng khó kiểm soát.

3. Lưu ý trong khi sử dụng các dạng thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

3.1. Tuân thủ phác đồ điều trị và đọc kỹ hướng dẫn khi dùng thuốc

Việc điều trị COPD chủ yếu tập trung vào việc giảm triệu chứng, ngăn ngừa các đợt bùng phát (hay còn gọi là đợt cấp) và làm chậm quá trình suy giảm chức năng phổi. Phác đồ điều trị thường được cá nhân hóa, tùy thuộc vào mức độ nặng của bệnh và các triệu chứng của từng người. Điều quan trọng nhất là cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị mà bác sĩ đã đưa ra. Người bệnh không tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc khi chưa có chỉ định. Việc dùng thuốc đúng giờ, đúng liều, đặc biệt là thuốc hít hàng ngày, sẽ giúp ngăn ngừa các đợt bùng phát bệnh.

3.2. Ngưng hút thuốc

Điều trị COPD không chỉ đơn thuần là dùng thuốc mà còn là sự kết hợp của nhiều yếu tố để duy trì sức khỏe tốt nhất. Ngưng hút thuốc lá là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc kiểm soát COPD, bởi thực tế khoảng 3/4 trường hợp mắc COPD là do tiếp xúc với khói thuốc lá, bao gồm cả hút trực tiếp và hít phải khói thuốc thụ động. Nếu người bệnh đang hút thuốc, việc cai thuốc lá sẽ giúp làm chậm quá trình tổn thương phổi, cải thiện triệu chứng và tăng hiệu quả của các loại thuốc.

dừng hút thuốc khi điều trị COPD — Việc bỏ thuốc lá là bước quan trọng nhất để làm chậm tiến triển bệnh và nâng cao hiệu quả điều trị.

3.3. Tăng cường vận động

Vận động vừa sức giúp tăng cường dung tích phổi, cải thiện khả năng hô hấp và tinh thần. Vận động một cách nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga hoặc các bài tập phục hồi chức năng phổi theo hướng dẫn của bác sĩ là các lựa chọn hữu ích hỗ trợ cho việc điều trị COPD.

3.4. Tái khám và theo dõi định kỳ hỗ trợ quá trình sử dụng thuốc điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Người bệnh cần tái khám thường xuyên để đánh giá hiệu quả thuốc, phát hiện sớm tác dụng phụ và điều chỉnh phác đồ kịp thời. Ngoài ra, có thể tiến hành các kiểm tra cần thiết để đánh giá chức năng phổi và sức khỏe tổng thể.

Mặc dù bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng với sự hỗ trợ của nhiều loại thuốc khác nhau, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng, hạn chế biến chứng và sống khỏe mạnh hơn. Việc hiểu rõ về các loại thuốc, cách dùng và tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị là chìa khóa để giảm triệu chứng, ngăn ngừa các đợt cấp và duy trì chất lượng cuộc sống tốt.