Điều cần biết về các loại thuốc xịt hen suyễn tác dụng dài

Thuốc xịt hen suyễn (hay thuốc hít) là phương pháp điều trị quen thuộc và hiệu quả đối với người mắc bệnh hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Tuy nhiên, không phải ai cũng phân biệt được các loại thuốc xịt khác nhau và công dụng của chúng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thuốc xịt hen suyễn tác dụng dài, cơ chế hoạt động và tầm quan trọng của việc tuân thủ phác đồ điều trị để kiểm soát bệnh hiệu quả.

1. Các loại thuốc xịt hen suyễn tác dụng dài hạn

Thuốc xịt hen suyễn tác dụng dài hạn hay còn gọi là thuốc điều trị duy trì hoặc thuốc kiểm soát, được sử dụng hàng ngày để giảm viêm, ngăn ngừa các cơn hen kịch phát. Thuốc đi trực tiếp vào phổi qua ống hít, làm giảm tình trạng sưng viêm niêm mạc, hạn chế tiết dịch nhầy.

1.1. Corticosteroid dạng hít (ICS)

Corticoid dạng hít là loại thuốc hiệu quả nhất trong việc giảm viêm đường thở, và được xem là nền tảng của phác đồ điều trị kiểm soát hen suyễn. Khi được hít qua bình xịt, thuốc sẽ đi thẳng vào phổi, tác động trực tiếp lên vị trí cần thiết. Hầu hết người bệnh hen suyễn đều có thể kiểm soát tốt bệnh với thuốc corticosteroid dạng hít. Khi được dùng đều đặn, corticosteroid dạng hít sẽ giúp giảm viêm và sản xuất chất nhầy trong đường thở, khiến phổi ít nhạy cảm hơn với các tác nhân gây kích ứng.

Corticoid dạng hít được coi là an toàn vì thuốc đi thẳng vào phổi để giảm viêm, chỉ một lượng nhỏ đi vào máu. Điều này khác biệt so với việc uống thuốc viên steroid (corticoid đường uống), vì một lượng lớn thuốc sẽ đi vào máu và gây ra nhiều tác dụng phụ hơn cho các bộ phận khác trên cơ thể

Thuốc không có tác dụng tức thì để cắt cơn hen, mà cần dùng hàng ngày trong nhiều tuần mới phát huy hiệu quả. Người bệnh tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc ngay cả khi đã thấy khỏe hơn.

1.2. Thuốc chủ vận beta-2 tác dụng dài (LABAs) là loại thuốc xịt hen suyễn phổ biến

Thuốc chủ vận beta-2 tác dụng dài là một loại thuốc giãn phế quản tác dụng dài, giúp thư giãn các cơ xung quanh đường thở, giữ cho đường thở mở và giúp bạn thở dễ dàng hơn. Thuốc được gọi là tác dụng dài vì hiệu quả kéo dài ít nhất 12 giờ, khác với thuốc cắt cơn chỉ có tác dụng trong khoảng 4 giờ.

Đôi khi, chỉ dùng corticosteroid dạng hít ở liều vừa phải vẫn không thể kiểm soát hoàn toàn các triệu chứng hen suyễn. Bạn có thể vẫn gặp các triệu chứng, ví dụ như vào ban đêm hoặc khi tập thể dục. Lúc này, LABAs sẽ được chỉ định dùng kết hợp. LABAs không tác động trực tiếp đến tình trạng viêm, mà giúp đường thở thư giãn, cho phép nhiều không khí đi qua hơn.

LABAs phải luôn được sử dụng cùng với corticosteroid dạng hít. Bạn có thể được kê đơn hai loại thuốc này trong hai bình xịt riêng biệt hoặc trong một bình xịt kết hợp. Nếu được kê riêng, hãy đảm bảo bạn sử dụng cả hai. LABAs không được dùng một mình để điều trị hen suyễn.

1.3. Thuốc kháng muscarinic dài hạn (LAMA)

Thuốc kháng muscarinic tác dụng dài là một nhóm thuốc giãn phế quản, có khả năng duy trì hiệu quả tới 24 giờ. Cơ chế hoạt động của thuốc là ngăn chặn tác động của acetylcholine, một chất dẫn truyền thần kinh gây co thắt cơ trơn phế quản. Nhờ đó, LAMA giúp đường thở được thư giãn và mở rộng trong thời gian dài.

Loại thuốc này thường được kê cho những bệnh nhân hen suyễn từ mức độ trung bình đến nặng, đặc biệt là khi phác đồ điều trị với corticosteroid dạng hít và thuốc chủ vận beta-2 tác dụng dài (ICS và LABA) vẫn chưa kiểm soát tốt các triệu chứng. Ưu điểm nổi bật của LAMA là tác dụng kéo dài, người bệnh chỉ cần xịt một lần mỗi ngày, giúp việc tuân thủ điều trị trở nên thuận tiện hơn.

2. Hiểu cơ bản về các bình xịt hít hen suyễn

2.1. Bình xịt định liều MDI

Thuốc bên trong bình xịt sẽ đi thẳng vào đường thở khi được hít vào. Điều này có nghĩa là chỉ cần một liều lượng nhỏ hơn nhiều so với việc uống thuốc viên hoặc thuốc nước. Thuốc chỉ tác động lên đường thở và phổi, và rất ít thuốc đi vào các phần còn lại của cơ thể. Có nhiều loại bình xịt khác nhau trên thị trường, bình xịt định liều MDI là loại phổ biến, sử dụng chất đẩy hóa học để đẩy thuốc ra khỏi bình.

Ưu điểm nổi bật của MDI là đưa thuốc trực tiếp vào phổi, giúp kiểm soát hiệu quả các triệu chứng của bệnh phổi mạn tính. Đặc biệt, đối với các cơn hen kịch phát, thuốc cắt cơn trong bình xịt MDI có thể nhanh chóng làm giãn đường thở.

Nếu người bệnh gặp khó khăn trong việc phối hợp nhịp thở khi sử dụng, bác sĩ có thể khuyên dùng thêm buồng đệm (spacer). Thiết bị này giúp việc hít thuốc dễ dàng hơn, đồng thời làm giảm kích thước hạt thuốc để chúng đi sâu hơn vào đường thở, tối ưu hóa hiệu quả điều trị.

2.2. Bình hít bột khô DPI

Bình hít bột khô cung cấp thuốc mà không cần chất đẩy hóa học. Tuy nhiên, chúng yêu cầu một lực hít mạnh và nhanh để thuốc có thể đi vào phổi. Cách sử dụng DPI khác với MDI ở điểm, cần nhấn một cần gạt, bóp một nút, hoặc vặn một nút trước khi hít. Bình hít bột khô không dùng với buồng đệm.

2.3. Máy khí dung là một trong những dụng cụ cho thuốc xịt hen suyễn

Máy khí dung đưa thuốc hen suyễn dưới dạng sương mù mịn qua ống ngậm hoặc mặt nạ. Bạn có thể thở bình thường mà không cần phối hợp nhịp thở. Máy khí dung đặc biệt hữu ích cho trẻ nhỏ và một số bệnh nhân hen suyễn nặng hoặc cấp tính, những người không thể sử dụng MDI hoặc DPI. Tuy nhiên, việc sử dụng máy khí dung có thể tốn thời gian hơn, thường mất từ 5-15 phút cho một lần điều trị.

3. Lưu ý khi sử dụng thuốc xịt hen suyễn tác dụng dài

Để kiểm soát bệnh tối ưu và an toàn, cần lưu ý một số quy tắc khi dùng thuốc xịt hen suyễn.

– Sử dụng đều đặn: Dùng thuốc hàng ngày theo đúng chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi bạn không có triệu chứng. Việc này giúp kiểm soát bệnh lâu dài và ngăn ngừa các cơn kịch phát.

– Vệ sinh thiết bị: Thường xuyên làm sạch dụng cụ hít thuốc để tránh vi khuẩn tích tụ, gây nhiễm trùng đường hô hấp.

– Theo dõi tác dụng phụ: Một số người có thể gặp tác dụng phụ như khàn tiếng hoặc nấm miệng. Để hạn chế tình trạng này, hãy súc miệng sạch bằng nước sau mỗi lần xịt.

– Thực hiện đúng hướng dẫn điều trị: Người bệnh không nên tự ý điều chỉnh liều, đổi loại thuốc hay ngưng sử dụng nếu chưa được bác sĩ cho phép.

Thuốc xịt hen suyễn tác dụng dài là giải pháp giúp người bệnh kiểm soát bệnh mạn tính này hiệu quả. Bằng cách giảm viêm và giãn đường thở, chúng giúp người bệnh duy trì cuộc sống gần như bình thường, giảm thiểu các cơn kịch phát nguy hiểm. Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ về các loại thuốc, cơ chế hoạt động để sống chung hòa bình với bệnh hen suyễn.