Việc tiêm vắc xin cho trẻ là điều rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa các bệnh nguy hiểm. Vắc xin 5 trong 1 là một trong những loại vắc xin phổ biến được sử dụng rộng rãi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, sau khi tiêm, một số trẻ có thể gặp phải các phản ứng phụ. Vậy, các phản ứng sau tiêm vắc xin 5 trong 1 là gì, có nguy hiểm không, và cha mẹ cần làm gì để giúp bé vượt qua? Cùng theo dõi!
Menu xem nhanh:
1. Vắc xin 5 trong 1 là gì?
Vắc xin 5 trong 1 là loại vắc xin kết hợp của 5 loại vắc xin, giúp bảo vệ trẻ khỏi năm loại bệnh khác nhau bao gồm: bạch hầu, cho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm màng não mủ do Hib. Nhờ sự kết hợp này, trẻ chỉ cần tiêm một mũi thay vì năm mũi riêng biệt, giúp giảm bớt số lần tiếp xúc với kim tiêm và giảm bớt sự khó chịu.
Vắc xin 5 trong 1 thường được tiêm vào các mốc thời gian cố định như khi trẻ được 2, 3, 4 và 18 tháng tuổi. Việc tiêm đúng lịch giúp trẻ có được sự bảo vệ tối ưu nhất.
Vắc xin 5 trong 1 thường được tiêm vào các mốc thời gian cố định của trẻ.
2. Các phản ứng thường gặp sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1 ở trẻ nhỏ
2.1. Phản ứng sau tiêm vắc xin 5 trong 1 mức độ nhẹ
Phản ứng nhẹ là những triệu chứng phổ biến và dễ gặp ở nhiều trẻ sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1. Các phản ứng này thường không nguy hiểm và sẽ tự hết trong vòng 1–3 ngày. Cha mẹ có thể xử lý tại nhà với các biện pháp đơn giản. Các phản ứng nhẹ bao gồm:
– Sốt nhẹ (từ 37,5–38,5 độ C)
Sốt nhẹ là một phản ứng thường gặp ở trẻ sau khi tiêm vắc xin. Việc sốt này thể hiện cơ thể trẻ đang tạo ra kháng thể, một phần trong quá trình phát triển miễn dịch để chống lại bệnh tật. Trẻ có thể bị sốt sau vài giờ đến 1 ngày sau tiêm. Để giúp trẻ thoải mái hơn, cha mẹ có thể dùng khăn ấm lau người, cho trẻ mặc quần áo thoáng mát và theo dõi nhiệt độ cơ thể.
– Đau, sưng chỗ tiêm
Sau khi tiêm, vùng da nơi tiêm có thể trở nên đỏ, sưng nhẹ và đau nhức. Hiện tượng này là phản ứng tự nhiên của cơ thể với mũi tiêm và sẽ giảm sau 1–2 ngày. Cha mẹ không nên xoa bóp mạnh vào chỗ tiêm vì có thể làm tăng sưng đau. Nếu cần, có thể chườm lạnh nhẹ nhàng lên vùng tiêm trong khoảng 10–15 phút để giảm bớt cảm giác khó chịu.
– Biếng ăn, quấy khóc
Một số trẻ sau khi tiêm sẽ trở nên biếng ăn và quấy khóc do cảm giác khó chịu từ phản ứng cơ thể. Trẻ có thể kêu la, ngủ không sâu giấc hoặc tỏ ra mệt mỏi, khó chịu hơn so với bình thường. Đây là phản ứng phổ biến và không đáng lo ngại nếu các biểu hiện này không kéo dài. Cha mẹ nên dỗ dành, âu yếm và cho trẻ ăn uống nhẹ nhàng hơn.
Một số trẻ sau khi tiêm sẽ trở nên biếng ăn và quấy khóc do cảm giác khó chịu từ phản ứng cơ thể.
2.2. Phản ứng sau tiêm vắc xin 5 trong 1 mức trung bình
Một số trẻ có thể gặp phải các phản ứng trung bình sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1. Các triệu chứng này có thể khiến trẻ khó chịu hơn và cần sự chú ý nhiều hơn từ cha mẹ, nhưng vẫn có thể xử lý tại nhà. Các phản ứng trung bình :
– Sốt cao (trên 38,5 độ C)
Đôi khi trẻ sẽ có phản ứng sốt cao hơn, vượt ngưỡng 38,5 độ C. Trong trường hợp này, cha mẹ cần hạ sốt cho trẻ theo chỉ dẫn của bác sĩ, chẳng hạn như dùng thuốc hạ sốt với liều lượng an toàn. Bên cạnh đó, việc lau người bằng khăn ấm, cho trẻ uống nước đủ và theo dõi nhiệt độ thường xuyên cũng là điều quan trọng để tránh trẻ bị mất nước hoặc co giật do sốt cao.
– Nổi mẩn đỏ hoặc phát ban nhẹ trên da
Một số trẻ sau khi tiêm vắc xin có thể nổi mẩn đỏ hoặc phát ban ở vị trí tiêm hoặc toàn thân. Điều này xảy ra khi cơ thể trẻ phản ứng với các thành phần của vắc xin. Phản ứng này thường không gây đau và sẽ tự hết trong vài ngày. Tuy nhiên, cha mẹ cần để ý và tránh cho trẻ gãi để không làm tổn thương da.
– Bồn chồn và khó ngủ
Trẻ có thể cảm thấy khó chịu, bồn chồn hơn sau khi tiêm và có thể khó ngủ hoặc không thoải mái khi nằm ngủ. Điều này có thể do trẻ cảm thấy đau nhức hoặc mệt mỏi sau phản ứng của cơ thể với vắc xin. Để giúp trẻ thư giãn, cha mẹ có thể tạo không gian yên tĩnh, dịu nhẹ để trẻ cảm thấy an toàn và thoải mái.
2.3. Phản ứng nghiêm trọng (thường là hiếm gặp)
Phản ứng nghiêm trọng sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1 là rất hiếm, nhưng cha mẹ cần biết cách nhận diện để có thể xử lý kịp thời nếu xảy ra. Các phản ứng này có thể xuất hiện trong vài phút đến vài giờ sau khi tiêm. Khi thấy các dấu hiệu dưới đây, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức:
– Khó thở hoặc tím tái
Một số ít trẻ có thể bị dị ứng mạnh với thành phần của vắc xin, gây ra phản ứng như khó thở hoặc tím tái (môi và da xanh tái). Đây là dấu hiệu của phản ứng dị ứng nặng, thường xảy ra trong vòng vài phút sau khi tiêm. Nếu gặp tình trạng này, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
– Sốc phản vệ
Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng cực kỳ nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý ngay. Trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng như nhịp tim nhanh, mạch yếu, tụt huyết áp, ngất xỉu hoặc co giật. Phản ứng này rất hiếm, nhưng cha mẹ cần theo dõi và nhận biết các dấu hiệu bất thường để đảm bảo an toàn cho trẻ.
Một số ít trẻ có thể bị dị ứng mạnh với thành phần của vắc xin, gây ra phản ứng như khó thở hoặc tím tái.
– Co giật hoặc phản ứng thần kinh
Đôi khi, trẻ có thể bị co giật sau khi tiêm do sốt cao hoặc phản ứng thần kinh. Tình trạng này có thể đáng sợ đối với cha mẹ nhưng cần bình tĩnh xử lý. Nếu trẻ bị co giật, cha mẹ nên đặt trẻ nằm nghiêng để tránh nguy cơ hít phải chất lỏng và gọi ngay cấp cứu để được hỗ trợ.
3. Cách chăm sóc trẻ
– Theo dõi và xử lý sốt cho trẻ
Nếu trẻ sốt nhẹ, có thể lau người bằng nước ấm và cho trẻ mặc quần áo thoáng mát. Trong trường hợp sốt cao hơn 38,5 độ C, cha mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ.
– Chăm sóc vết tiêm
Không nên chạm vào hoặc xoa nắn vết tiêm. Nếu vùng da bị sưng và đau, có thể chườm mát để giảm sưng.
Giúp trẻ cảm thấy dễ chịu
Đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh. Cha mẹ có thể dỗ dành, trò chuyện nhẹ nhàng để trẻ quên đi cảm giác khó chịu.
– Khi nào trẻ cần hỗ trợ từ bác sĩ?
+ Sốt kéo dài không giảm
+ Nếu trẻ sốt kéo dài trên 3 ngày và không có dấu hiệu thuyên giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt.
+ Nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu như khó thở, tím tái, hoặc các biểu hiện của sốc phản vệ như nhịp tim nhanh, mạch yếu.
+ Quấy khóc liên tục. Nếu trẻ quấy khóc không dứt trong nhiều giờ liền, đây có thể là dấu hiệu của phản ứng nghiêm trọng.
Phản ứng sau tiêm vắc xin 5 trong 1 là điều thường thấy và phần lớn là phản ứng nhẹ, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các phản ứng này và cách chăm sóc cho trẻ sau khi tiêm là điều rất quan trọng để đảm bảo an toàn và thoải mái cho bé. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
