Thay đổi nhịp thở là một trong những dấu hiệu giúp bạn phát hiện có những rối loạn về chức năng hô hấp. Vì thế biết cách nghe nhịp thở sẽ giúp bạn tự chẩn đoán sớm bệnh và có biện pháp xử trí kịp thời nếu như bé mắc các bệnh về đường hô hấp.
Menu xem nhanh:
Đếm nhịp thở
Thay đổi nhịp thở là một trong những dấu hiệu phát hiện được khi có những rối loạn về chức năng hô hấp. Nhịp thở phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố tuổi tác. Vì vậy đếm nhịp thở là một trong các cách tiếp cận chẩn đoán bệnh hô hấp.
Tuy nhiên đếm nhịp thở cho trẻ nhỏ bạn cần lưu ý rằng nhịp thở của trẻ rất dễ bị thay đổi, đặc biệt là khi có các kích thích bên ngoài. Chẳng hạn như nhịp thở của trẻ sơ sinh trong tuần đầu có thể thay đổi từ 40-50 lần/phút và nếu nhịp thở dưới 60 lần/phút thì vẫn ở giới hạn bình thường. Sau những đợt ngừng thở ngắn, trẻ sơ sinh có thể tăng nhịp thở lên, có co rút lồng ngực và phập phồng cánh mũi ở một số thời điểm nhất định.
Nghe các tiếng thở bằng tai
Bình thường ta không nghe thấy tiếng thở vào hoặc thở ra của trẻ. Tuy nhiên, khi trẻ mắc một số bệnh ở đường hô hấp bạn có thể nghe thấy một số tiếng thở bất thường bằng tai hoặc bằng ống nghe.
Tiếng thở rên
Là tiếng thở ngắn, phát ra ở thì thở ra, có thể nghe được khi bạn ghé sát tai vào miệng trẻ. Tiếng thở này thường gặp ở trẻ sơ sinh bị viêm phổi nặng. Khi đó, phổi của trẻ thường có xu thế xẹp lại. Để ngăn ngừa xẹp phổi, trẻ cần cố gắng giữ lại thêm thể tích cặn chức năng bằng cách đóng nắp thanh quản lại ở cuối thì thở ra.
Thở rít
Là tiếng thở phát ra ở thì thở vào và có thể nghe được bằng tai khi quan sát trẻ thở. Tiếng thở này thường gặp trong các bệnh có hẹp đường thở trên, đoạn phía ngoài lồng ngực, gây ra do một số bệnh như: viêm thanh quản, mềm sụn thanh quản, dị vật đường thở…
Thở khò khè
Là tiếng thở phát ra ở thì thở ra, bạn có thể nghe được bằng tai khi ta ghé sát tai vào miệng trẻ. Nguyên nhân dẫn đến tiếng thở này có thể do tắc nghẽn ở đường hô hấp dưới, từ phế quản trở xuống, thường gặp trong các bệnh viêm tiểu phế quản, hen, các khối u hoặc dị dạng mạch máu lớn chèn ép vào phế quản… Bạn cần phân biệt với tiếng thở khụt khịt do tắc mũi, do ứ đọng đờm dãi ở mũi họng. Tiếng thở này thường phát ra ở hai thì thở ra và thở vào và sẽ mất đi khi ta hút sạch dịch ở mũi họng.
Nghe phổi bằng ống nghe
Trẻ bị các bệnh phổi tắc nghẽn thường có triệu chứng nhịp thở chậm lại và trẻ thở sâu hơn. Khi bị tắc nghẽn đường thở ở ngoài lồng ngực (từ mũi đến giữa khí quản) trẻ thường kéo dài thì thở vào và có tiếng rít thì thở vào. Khi bị tắc nghẽn đường thở đoạn nằm ở trong lồng ngực thì thở ra thường kéo dài hơn thì hít vào và khi đó người bệnh thường có hiện tượng co kéo cơ hô hấp phụ.
Với các bác sĩ, nghe phổi bằng ống nghe là biện pháp thăm khám lâm sàng, từ đó có thể đánh giá được tiếng thở vào và thở ra xem tiếng thở đó có bị kéo dài ra hoặc có nghe được rõ không. Kéo dài thì thở ra thường gặp trong các bệnh phổi tắc nghẽn như hen phế quản hoặc viêm tiểu phế quản. Giảm hoặc mất tiếng rì rào phế nang khi nghe phổi thường gặp trong các tình trạng tràn dịch, tràn khí màng phổi, xẹp phổi hoặc trong các tình trạng bệnh quá nặng hoặc bệnh nhân sắp ngừng thở.
Gõ phổi
Gõ phổi thường trong các bệnh phổi hạn chế và gõ trong ở các bệnh phổi tắc nghẽn. Gõ phổi sẽ rất khó có thể đánh giá được nếu thực hiện trên trẻ sơ sinh nhẹ cân vì các tiếng gõ vang ra từ tổ chức phổi bị bệnh sẽ bị lẫn với các vùng xung quanh.