Triệu chứng nuốt vướng, hay còn gọi là khó nuốt, là hiện tượng thường gặp ở nhiều người và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số người chỉ gặp triệu chứng này trong thời gian ngắn do viêm họng hoặc viêm amidan, nhưng với một số trường hợp, nuốt vướng lại là biểu hiện của các bệnh lý nghiêm trọng như rối loạn chức năng thực quản, bệnh trào ngược dạ dày-thực quản (GERD), hoặc thậm chí là ung thư thực quản. Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây nuốt vướng, kỹ thuật đo áp lực thực quản HRM (High-Resolution Manometry) đã trở thành một phương pháp tiên tiến, hỗ trợ các bác sĩ trong việc phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan.
Menu xem nhanh:
1. Kỹ thuật đo HRM là gì?
Kỹ thuật đo áp lực và nhu động thực quản HRM là một phương pháp hiện đại được sử dụng để đánh giá hoạt động của cơ thực quản và khả năng vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày. Kỹ thuật này giúp đo lường áp lực cơ học trong lòng thực quản tại nhiều điểm khác nhau dọc theo thực quản và các cơ vòng liên quan, từ đó phát hiện các rối loạn chức năng của thực quản.
HRM không chỉ giúp xác định khả năng co bóp của cơ thực quản mà còn đo lường được sự phối hợp giữa các cơ vòng thực quản và cơ thắt thực quản dưới, giúp xác định rõ hơn nguyên nhân gây nuốt vướng.
HRM giúp đánh giá được khả năng co bóp của thực quản và mối liên hệ với tình trạng nuốt vướng
2. Quy trình thực hiện đo HRM tìm nguyên nhân gây nuốt vướng thực quản
Quy trình thực hiện kỹ thuật HRM khá đơn giản nhưng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng từ cả bệnh nhân và đội ngũ y tế. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình đo HRM:
– Chuẩn bị trước khi đo: Bệnh nhân cần nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi thực hiện kỹ thuật này. Các thuốc có thể ảnh hưởng đến hoạt động của thực quản như thuốc chống trào ngược, thuốc giãn cơ cần được ngừng sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
– Quá trình đo: Một ống thông nhỏ và mềm được đưa qua mũi xuống thực quản của bệnh nhân. Ống này được kết nối với hệ thống máy tính có khả năng ghi nhận áp lực dọc theo thực quản trong suốt quá trình nuốt nước hoặc thức ăn. Quá trình đo kéo dài khoảng 30 phút và bệnh nhân có thể cảm thấy hơi khó chịu khi ống thông được đưa vào, nhưng không gây đau đớn.
– Phân tích kết quả: Sau khi thu thập dữ liệu, bác sĩ sẽ phân tích các biểu đồ áp lực để xác định xem thực quản có hoạt động bình thường hay không. Kết quả đo HRM sẽ giúp xác định các rối loạn co bóp thực quản hoặc các bất thường khác trong quá trình vận chuyển thức ăn.
Biểu đồ thể hiện kết quả đo HRM
3. Những bệnh lý gây nuốt vướng có thể được chẩn đoán bằng HRM
Kỹ thuật đo HRM là một công cụ quan trọng trong chẩn đoán nhiều rối loạn chức năng thực quản. Dưới đây là một số bệnh lý gây nuốt vướng có thể được chẩn đoán chính xác bằng kỹ thuật này:
3.1. Rối loạn co thắt thực quản – Một nguyên nhân gây nuốt vướng
Rối loạn co thắt thực quản là một trong những nguyên nhân chính gây nuốt vướng. Khi thực quản không co bóp đúng cách hoặc có sự gián đoạn trong hoạt động của cơ thắt thực quản, thức ăn sẽ không thể di chuyển trơn tru xuống dạ dày, dẫn đến cảm giác khó nuốt hoặc nuốt vướng. Kỹ thuật đo HRM giúp đánh giá mức độ co bóp của thực quản và xác định chính xác rối loạn này.
3.2. Achalasia (Co thắt tâm vị) – Một nguyên nhân gây nuốt vướng
Achalasia là một bệnh lý hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, trong đó cơ thắt thực quản dưới (cơ thắt giữa thực quản và dạ dày) không giãn mở để thức ăn có thể đi xuống dạ dày. Điều này dẫn đến sự tắc nghẽn thực quản và gây ra triệu chứng nuốt vướng. HRM là phương pháp chính để chẩn đoán achalasia, vì nó có khả năng đo lường chính xác hoạt động của cơ thắt thực quản dưới.
3.3. Trào ngược dạ dày-thực quản (GERD)
GERD là tình trạng axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây viêm và kích thích niêm mạc thực quản, từ đó dẫn đến triệu chứng nuốt vướng. HRM không chỉ giúp xác định xem cơ thắt thực quản dưới có hoạt động đúng chức năng không mà còn phát hiện các rối loạn khác liên quan đến co bóp thực quản, từ đó hỗ trợ chẩn đoán GERD.
3.4. Rối loạn chức năng cơ thắt thực quản trên
Cơ thắt thực quản trên cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình nuốt. Khi cơ này hoạt động không hiệu quả, bệnh nhân có thể gặp khó khăn khi nuốt thức ăn hoặc chất lỏng. HRM giúp đo lường chính xác hoạt động của cơ thắt thực quản trên, từ đó giúp phát hiện các rối loạn chức năng có thể gây nuốt vướng.
4. Ưu điểm của kỹ thuật HRM trong chẩn đoán nuốt vướng
So với các phương pháp chẩn đoán khác, kỹ thuật đo HRM mang lại nhiều ưu điểm vượt trội:
– Chính xác và toàn diện: HRM cung cấp dữ liệu chi tiết về áp lực tại nhiều điểm dọc theo thực quản, từ đó giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện về chức năng của toàn bộ hệ thống thực quản. Điều này giúp phát hiện chính xác các rối loạn co bóp và chức năng cơ thắt thực quản, một trong những nguyên nhân gây nuốt vướng quan trọng.
– An toàn và ít xâm lấn: Quá trình đo HRM không cần phẫu thuật hay bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào. Bệnh nhân chỉ cần chịu đựng cảm giác khó chịu nhẹ trong quá trình đo, nhưng không gây đau đớn.
– Thời gian thực hiện ngắn: Quy trình đo HRM chỉ mất khoảng 30 phút, và bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường ngay sau khi hoàn tất thủ thuật.
– Hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý khó phát hiện: Các bệnh lý như achalasia hoặc rối loạn co thắt thực quản thường khó phát hiện qua các phương pháp chẩn đoán thông thường, nhưng HRM giúp phát hiện chính xác những bất thường nhỏ nhất trong hoạt động của thực quản.
Qua kỹ thuật đo HRM có thể chẩn đoán rối loạn co thắt thực quản gây nuốt vướng
5. Kết hợp HRM với các kỹ thuật khác trong chẩn đoán nuốt vướng
Mặc dù HRM là một phương pháp rất hữu ích trong chẩn đoán các bệnh lý thực quản, nhưng nó thường được kết hợp với các kỹ thuật khác để đảm bảo độ chính xác cao nhất. Các phương pháp như nội soi thực quản, đo pH thực quản 24 giờ, và chụp X-quang có thể được sử dụng cùng với HRM để đánh giá toàn diện tình trạng thực quản và dạ dày của bệnh nhân.
Kỹ thuật đo HRM là một bước đột phá trong y học, mang lại khả năng chẩn đoán chính xác và nhanh chóng các bệnh lý liên quan đến triệu chứng nuốt vướng. Nhờ vào công nghệ tiên tiến này, các bác sĩ có thể xác định nguyên nhân gây nuốt vướng và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Nếu bạn gặp phải triệu chứng nuốt vướng kéo dài, đừng ngần ngại tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và thực hiện các phương pháp chẩn đoán như kỹ thuật đo HRM. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời các nguyên nhân gây khó nuốt do chức năng thực quản là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của bạn.
