Trào ngược dạ dày thực quản độ A và những điều cần biết
Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý tiêu hóa rất phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Khi bệnh không được phát hiện và điều trị sớm, tình trạng có thể tiến triển qua nhiều cấp độ phức tạp và gây ra các biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt, giai đoạn độ A được xem là thời điểm “vàng” để điều trị bệnh đạt hiệu quả cao và hạn chế nguy cơ tái phát.
1. Tìm hiểu về bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản xảy ra khi dịch vị hoặc thức ăn trong dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản. Hiện tượng này có thể gặp sau bữa ăn no mà không gây ảnh hưởng nhiều, tuy nhiên nếu xảy ra thường xuyên, nhiều lần trong tuần thì đó là biểu hiện của một bệnh lý tiêu hóa cần được quan tâm điều trị nghiêm túc.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản không đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ. Đây là tình trạng có thể tiến triển phức tạp, chia thành nhiều cấp độ khác nhau, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ gây ra các tổn thương dài hạn cho hệ tiêu hóa trên, trong đó có cả nguy cơ tiền ung thư nếu không điều trị kịp thời.
2. Các cấp độ phát triển của bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản thường được chia làm năm cấp độ theo mức độ nghiêm trọng tăng dần. Ở cấp độ 0, nội soi không phát hiện tổn thương nào trên niêm mạc thực quản, chứng tỏ tình trạng trào ngược vẫn còn nhẹ và chưa gây ảnh hưởng đến cấu trúc thực thể.
Khi bước sang cấp độ A, niêm mạc thực quản đã có dấu hiệu viêm nhẹ với các vết trợt nhỏ, dài không quá 5mm. Đây là giai đoạn sớm của bệnh và là thời điểm thuận lợi nhất để can thiệp điều trị hiệu quả. Nếu không được xử lý kịp thời, bệnh sẽ chuyển sang cấp độ B với các vết viêm lớn hơn 5mm, lan rộng nhưng chưa hợp nhất. Người bệnh có thể cảm thấy khó nuốt, đau khi uống hoặc có cảm giác vướng nghẹn thường xuyên.
Đến cấp độ C, các vết viêm loét bắt đầu liên kết với nhau, vùng tổn thương lan rộng rõ rệt và có thể đi kèm với loạn sản thực quản, được gọi là Barrett thực quản. Đây là tình trạng tiền ung thư rất nguy hiểm, đòi hỏi phải theo dõi và điều trị nghiêm túc. Ở cấp độ D, tổn thương chiếm hơn 75% chu vi thực quản. Đây là giai đoạn tổn thương nặng nề nhất và là thời điểm có nguy cơ cao biến chứng thành ung thư thực quản nếu không kiểm soát tốt.
3. Triệu chứng và điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản độ A
3.1. Triệu chứng thường gặp ở giai đoạn độ A
Khi trào ngược dạ dày thực quản phát triển đến độ A, người bệnh bắt đầu cảm nhận được các biểu hiện rõ rệt hơn. Các triệu chứng thường gặp gồm ợ hơi, ợ chua, cảm giác nóng rát sau khi ăn no hoặc thậm chí cả lúc đói. Có người còn cảm thấy buồn nôn nhẹ, xuất hiện không thường xuyên nhưng gây cảm giác khó chịu.
Ngoài ra, tình trạng tiết nhiều nước bọt cũng là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để trung hòa axit bị trào ngược. Người bệnh có thể thấy nóng rát vùng thượng vị, vướng nghẹn khi nuốt, chán ăn hoặc ăn không ngon miệng. Một số trường hợp còn bị ho, khàn tiếng, đau họng do dịch axit dạ dày đi ngược lên ảnh hưởng đến vùng hầu họng và đường thở.
Những triệu chứng ở cấp độ A có thể không rõ ràng và thường bị nhầm lẫn với tình trạng sinh lý thông thường sau ăn. Chính vì vậy, người bệnh rất dễ chủ quan và bỏ qua giai đoạn điều trị hiệu quả nhất.
3.2. Chẩn đoán trào ngược dạ dày thực quản độ A
Để chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở cấp độ A, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và chỉ định các phương pháp cận lâm sàng phù hợp. Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng là phương pháp phổ biến để quan sát trực tiếp các tổn thương trên niêm mạc thực quản.
Bên cạnh đó, chụp X-quang có cản quang đường tiêu hóa trên, đo áp lực thực quản độ phân giải cao hoặc đo pH trở kháng thực quản 24 giờ cũng được sử dụng trong một số trường hợp cụ thể. Các phương pháp này giúp đánh giá mức độ trào ngược, chức năng co bóp thực quản và độ acid hóa nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác nhất. Việc lựa chọn kỹ thuật chẩn đoán sẽ được bác sĩ chỉ định dựa trên tình trạng và triệu chứng của người bệnh.
3.3. Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản ở giai đoạn độ A
Trào ngược độ A là thời điểm điều trị đạt hiệu quả cao nhất. Ở cấp độ này, bác sĩ thường chỉ định điều trị nội khoa bằng thuốc. Các nhóm thuốc phổ biến bao gồm thuốc ức chế bơm proton để giảm tiết axit dạ dày, thuốc trung hòa axit và thuốc giúp tăng cường vận động dạ dày – thực quản.
Việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị là yếu tố tiên quyết để kiểm soát bệnh hiệu quả. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Bên cạnh dùng thuốc, người bệnh cần kết hợp thay đổi lối sống và chế độ ăn uống khoa học.
Chế độ ăn uống phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày thực quản. Người bệnh nên ăn đúng bữa, chia nhỏ khẩu phần ăn, tránh ăn quá no và không nằm ngay sau khi ăn. Thực đơn nên ưu tiên rau xanh, trái cây tươi và các món dễ tiêu hóa. Cần kiêng các thực phẩm có nhiều dầu mỡ, cay nóng, nước ngọt có ga và tuyệt đối không sử dụng rượu bia hay thuốc lá. Việc duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần thoải mái cũng là những yếu tố hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị.
4. Những điều cần lưu ý khi thăm khám bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Khi đi khám trào ngược dạ dày, người bệnh cần tuân thủ các hướng dẫn trước khi làm xét nghiệm, đặc biệt là với nội soi dạ dày. Thông thường, bệnh nhân sẽ được yêu cầu nhịn ăn trong 6 đến 8 tiếng và nhịn uống trong khoảng 2 tiếng trước khi nội soi để đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác.
Ngoài ra, người bệnh nên chủ động liên hệ đặt lịch khám, thông báo rõ với bác sĩ về tình trạng sức khỏe hiện tại, các loại thuốc đang dùng cũng như các bệnh nền như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch hoặc hen suyễn để được tư vấn kỹ lưỡng và hướng dẫn các bước chuẩn bị cần thiết.
Phát hiện sớm và điều trị đúng cách là chìa khóa quan trọng giúp chữa khỏi bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Đặc biệt với những người có triệu chứng kéo dài như ợ chua, ợ nóng, khó nuốt, nghẹn khi ăn hoặc điều trị thuốc không hiệu quả, cần nhanh chóng đến chuyên khoa tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác và can thiệp kịp thời.
