Các triệu chứng của trào ngược dạ dày: Cần nhận diện sớm!
Trào ngược dạ dày thực quản là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến hiện nay, ảnh hưởng đến chất lượng sống của hàng triệu người. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết các triệu chứng của trào ngược dạ dày là bước đầu tiên giúp người bệnh chủ động thăm khám, điều trị và kiểm soát bệnh hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các dấu hiệu cảnh báo và những lưu ý quan trọng.
1. Tổng quan về bệnh trào ngược dạ dày
1.1 Trào ngược dạ dày là gì?
Trào ngược dạ dày (GERD\) là tình trạng axit hoặc dịch tiêu hóa trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Điều này xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (LES) bị yếu hoặc giãn, khiến axit dễ dàng chảy ngược lên trên.
1.2 Bệnh lý phổ biến, có thể tái phát
Theo thống kê của Tổ chức Tiêu hóa Thế giới, khoảng 20–30% dân số trưởng thành có thể mắc trào ngược dạ dày ít nhất một lần trong đời. Bệnh thường gặp ở người ăn uống thất thường, stress kéo dài, béo phì hoặc có thói quen nằm ngay sau khi ăn.
2. Các triệu chứng của trào ngược dạ dày phổ biến
Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng nhất giúp nhận diện bệnh trào ngược dạ dày ở giai đoạn sớm:
2.1 Ợ hơi, ợ nóng, ợ chua
Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Người bệnh có cảm giác nóng rát vùng thượng vị, lan lên ngực và cổ họng, kèm theo vị chua hoặc đắng trong miệng. Triệu chứng này thường xuất hiện sau khi ăn no, khi nằm hoặc cúi người.
2.2 Cảm giác buồn nôn hoặc nôn
Dịch vị trào ngược lên cổ họng có thể kích thích phản xạ nôn. Buồn nôn vào buổi sáng, sau khi ăn hoặc khi bụng rỗng là dấu hiệu cần lưu ý.
2.3 Đau tức ngực
Trào ngược axit có thể gây đau tức vùng ngực, dễ nhầm với triệu chứng đau tim. Cơn đau thường tăng khi cúi người, nằm hoặc sau khi ăn no. Tuy nhiên, đau do trào ngược thường không lan ra tay, không kèm hồi hộp, khó thở như bệnh tim mạch.
2.4 Khó nuốt, cảm giác vướng ở cổ
Khi axit làm viêm loét thực quản, người bệnh có thể thấy khó nuốt, đau khi nuốt hoặc cảm giác như có vật gì đó mắc ở cổ họng, rất khó chịu.
2.5 Khàn tiếng, đau họng, ho kéo dài
Axit trào ngược lên họng làm tổn thương thanh quản, gây khàn giọng, viêm họng mạn tính hoặc ho kéo dài, đặc biệt là vào ban đêm. Đây là triệu chứng ngoài thực quản thường gặp nhưng dễ bị bỏ qua.
2.6 Hơi thở có mùi hôi
Axit và thức ăn trào ngược có thể làm hơi thở có mùi khó chịu, dù người bệnh vệ sinh răng miệng tốt. Nếu kèm theo khô miệng, hôi miệng kéo dài, đây có thể là dấu hiệu của trào ngược.
3. Các triệu chứng trào ngược dạ dày ở từng nhóm đối tượng
3.1 Ở người lớn
Ngoài các triệu chứng trên, người trưởng thành còn có thể gặp các biểu hiện như:
Đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
Cảm giác mau no, ăn ít cũng thấy đầy bụng.
Sút cân không rõ nguyên nhân nếu bệnh kéo dài.
3.2 Ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh
Trẻ em bị trào ngược có thể có các dấu hiệu như:
Trớ sữa, nôn ói sau bú.
Quấy khóc nhiều, đặc biệt sau khi ăn.
Khó tăng cân, biếng ăn.
Ho kéo dài, khò khè về đêm.
3.3 Ở phụ nữ mang thai
Do hormone thay đổi và áp lực ổ bụng tăng, nhiều thai phụ bị trào ngược với triệu chứng:
Ợ nóng, buồn nôn dai dẳng.
Đầy bụng, ăn nhanh no.
Đôi khi có đau thượng vị hoặc nôn ra dịch chua.
4. Các dấu hiệu trào ngược đã gây biến chứng đáng lo ngại
Dù các triệu chứng của trào ngược dạ dày ban đầu thường nhẹ, nhưng nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến:
– Viêm loét thực quản: Tiếp xúc lâu dài với axit khiến thực quản bị viêm, loét, đau rát khi ăn uống.
– Hẹp thực quản: Sẹo do viêm lâu ngày khiến thực quản bị hẹp, gây khó nuốt, đau khi nuốt thức ăn đặc.
– Barrett thực quản: Đây là biến chứng nghiêm trọng, trong đó lớp niêm mạc thực quản bị biến đổi bất thường, có thể tiến triển thành ung thư thực quản nếu không được theo dõi chặt chẽ.
– Cần phân biệt triệu chứng trào ngược với các bệnh lý khác như bệnh tim mạch, viêm họng/viêm amidan. Bởi một số triệu chứng dễ gây nhầm lẫn. Chẳng hạn, triệu chứng đau ngực, nóng rát cổ họng, khó thở, hồi hộp. Hoặc triệu chứng ho, khàn tiếng.
5. Nên làm gì khi gặp các triệu chứng trào ngược?
5.1 Thăm khám bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa
Khám chuyên khoa tại cơ sở y tế uy tín là cách hữu hiệu nhất giúp chẩn đoán chính xác và điều trị đúng cách với đúng bệnh. Trong đó, nội soi dạ dày là phương pháp hiệu quả giúp chẩn đoán chính xác tình trạng viêm, loét, trào ngược và biến chứng liên quan.
Sau khi có kết quả chẩn đoán, nếu bệnh nhân được xác định bị trào ngược, cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Một số nhóm thuốc thường được kê đơn bao gồm thuốc ức chế tiết axit, thuốc kháng axit. Bên cạnh đó có thuốc hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ niêm mạc. Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc kéo dài mà không có hướng dẫn từ bác sĩ.
5.2 Thay đổi chế độ ăn uống
Ăn ít mỗi bữa, chia nhỏ bữa ăn.
Tránh thực phẩm kích thích như: đồ chiên rán, nước ngọt có gas, cà phê, cam chanh.
Tránh ăn sát giờ đi ngủ.
5.3 Thay đổi lối sống
Nâng cao đầu giường khi ngủ.
Giảm cân nếu thừa cân béo phì.
Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia.
Tóm lại, các triệu chứng của trào ngược dạ dày có thể âm ỉ, dai dẳng nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu không điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm, kết hợp chế độ ăn uống hợp lý, lối sống lành mạnh và theo dõi y tế định kỳ sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng này. Nếu bạn hoặc người thân xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, đừng chủ quan – hãy đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và điều trị sớm.
