Nội soi dạ dày có đau không?

“Em rất sợ đau, nhưng gần đây thường xuyên bị ợ chua, đầy bụng và đau vùng thượng vị. Bác sĩ khuyên nên nội soi dạ dày để chẩn đoán chính xác, nhưng em cứ phân vân mãi vì nghe nhiều người nói thủ thuật này rất khó chịu. Liệu nội soi dạ dày có đau thật không, hay chỉ là do tâm lý?”

Chuyên viên tư vấn

Đã trả lời: Ngày

Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn — rất nhiều bệnh nhân từng chia sẻ điều tương tự trong phòng khám của tôi. Câu trả lời ngắn gọn là: nội soi dạ dày có thể gây khó chịu, nhưng không nhất thiết phải đau, và hiện nay có nhiều phương pháp giúp bạn trải qua thủ thuật này một cách nhẹ nhàng, thậm chí hoàn toàn không cảm thấy gì.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về từng phương pháp, mức độ khó chịu có thể gặp, và cách chọn lựa phù hợp với tình trạng của bạn.

Các phương pháp nội soi dạ dày và mức độ đau

Hiện nay, có bốn kỹ thuật nội soi dạ dày phổ biến, mỗi phương pháp mang lại trải nghiệm khác nhau về cảm giác đau và khó chịu:

– Nội soi dạ dày qua đường miệng (thường): Đây là phương pháp truyền thống, sử dụng ống mềm đưa qua miệng xuống dạ dày. Nhiều người cảm thấy buồn nôn, nghẹn hoặc khó chịu ở cổ họng khi ống đi qua, nhưng không gây đau thật sự. Mức độ khó chịu phụ thuộc nhiều vào tâm lý và phản xạ cá nhân — có người gần như không thấy gì, người khác thì cảm thấy “khó chịu đến mức không muốn làm lại”.

– Nội soi dạ dày gây mê (nội soi không đau): Bạn sẽ được tiêm một liều thuốc mê ngắn, ngủ nhẹ trong khoảng 10–15 phút — thời gian đủ để bác sĩ hoàn tất thủ thuật. Trong suốt quá trình, bạn hoàn toàn không cảm nhận được ống nội soi, không buồn nôn, không đau. Sau khi tỉnh, có thể hơi mệt hoặc choáng nhẹ, nhưng hồi phục nhanh. Đây là lựa chọn lý tưởng cho người lo âu, phản xạ nôn mạnh hoặc từng trải qua nội soi khó chịu trước đó.

– Nội soi qua đường mũi: Ống nội soi siêu mảnh (chỉ khoảng 5–6 mm) được luồn qua mũi thay vì miệng. Nhờ tránh kích thích gốc lưỡi — nơi gây phản xạ nôn mạnh — nên cảm giác khó chịu giảm đáng kể. Bạn vẫn tỉnh táo, có thể giao tiếp với bác sĩ trong lúc làm thủ thuật. Tuy nhiên, nếu bạn có viêm mũi, vẹo vách ngăn hoặc dị ứng mũi, phương pháp này có thể không phù hợp.

– Nội soi viên nang: Bạn chỉ cần nuốt một viên thuốc nhỏ chứa camera. Viên nang di chuyển tự nhiên qua đường tiêu hóa và ghi lại hình ảnh. Hoàn toàn không xâm lấn, không đau, không khó chịu. Tuy nhiên, phương pháp này không cho phép sinh thiết (lấy mẫu mô) hay can thiệp điều trị, nên thường chỉ dùng khi cần khảo sát toàn bộ ruột non hoặc với bệnh nhân không thể chịu được nội soi truyền thống.

Dấu hiệu cho thấy bạn nên nội soi dạ dày sớm

Bạn đừng để nỗi sợ đau cản trở việc chẩn đoán kịp thời. Hãy cân nhắc nội soi nếu bạn có một trong các biểu hiện sau:

– Đau vùng thượng vị kéo dài trên 2 tuần, đặc biệt khi ăn no hoặc về đêm.
– Ợ chua, ợ nóng thường xuyên, kèm cảm giác đầy bụng, chậm tiêu.
– Sụt cân không rõ nguyên nhân, chán ăn, buồn nôn tái phát.
– Nôn ra máu, đi phân đen (dấu hiệu xuất huyết tiêu hóa).

Trong nhiều trường hợp, viêm loét dạ dày, trào ngược thực quản hay thậm chí ung thư dạ dày giai đoạn sớm không có triệu chứng rõ ràng, và chỉ phát hiện được qua nội soi.

Làm sao để giảm khó chịu khi nội soi?

Dù chọn phương pháp nào, bạn cũng có thể giảm thiểu cảm giác khó chịu bằng một số lưu ý sau:

– Giữ tâm lý thoải mái: Lo lắng làm tăng phản xạ nôn và co thắt cơ họng. Hít thở sâu, nghe nhạc hoặc trò chuyện nhẹ trước khi làm thủ thuật giúp bạn bình tĩnh hơn.
– Tuân thủ hướng dẫn nhịn ăn: Nhịn ăn ít nhất 6–8 tiếng trước nội soi để dạ dày trống, giúp bác sĩ quan sát rõ và rút ngắn thời gian thủ thuật.
– Chọn phương pháp phù hợp: Nếu bạn từng có trải nghiệm xấu với nội soi, hãy trao đổi thẳng thắn với bác sĩ để được tư vấn gây mê hoặc nội soi mũi.
– Không tự ý dùng thuốc an thần: Chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ gây mê để đảm bảo an toàn.

Trong hơn 15 năm làm chuyên khoa tiêu hóa, tôi thấy rằng nỗi sợ đau thường lớn hơn cảm giác thật sự mà bệnh nhân trải qua. Ngày nay, với các kỹ thuật hiện đại, nội soi dạ dày đã trở nên an toàn, nhanh chóng và gần như không gây đau. Việc chẩn đoán sớm các bệnh lý dạ dày — từ viêm loét đến ung thư — có thể thay đổi hoàn toàn tiên lượng điều trị.

Nếu bạn đang có triệu chứng nghi ngờ, đừng chần chừ vì lo sợ. Hãy chọn phương pháp phù hợp với sức khỏe và tâm lý của mình, và luôn trao đổi kỹ với bác sĩ trước khi thực hiện. Sức khỏe dạ dày của bạn xứng đáng được quan tâm đúng mức.