Đau ruột thừa bên nào và có biểu hiện ra sao?

Chào bạn,

Đúng như bạn mô tả, đau ruột thừa thường khởi phát quanh rốn, sau đó di chuyển và khu trú rõ rệt ở vùng bụng dưới bên phải – đúng vị trí giải phẫu của ruột thừa. Đây là một trong những dấu hiệu lâm sàng đặc trưng nhất giúp nghi ngờ viêm ruột thừa cấp. Nếu không được xử trí kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến vỡ ruột thừa, gây viêm phúc mạc – một biến chứng đe dọa tính mạng.

Nguyên nhân và cơ chế gây đau trong viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa xảy ra khi lòng ruột thừa bị tắc nghẽn – do sỏi phân, hạch bạch huyết phì đại, hoặc đôi khi do dị vật. Sự tắc nghẽn này làm tăng áp lực trong lòng ruột, giảm lưu lượng máu và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm, hoại tử và có thể vỡ.

Cơn đau ban đầu quanh rốn là do kích thích thần kinh nội tạng – hệ thần kinh chi phối ruột non và ruột thừa ở giai đoạn sớm chưa định vị rõ. Khi viêm lan ra thành bụng thành, nơi có thần kinh cảm giác rõ ràng hơn, cơn đau sẽ khu trú chính xác ở bụng dưới bên phải, thường tại điểm McBurney – giao điểm 1/3 ngoài của đường nối rốn và gai chậu trước trên bên phải.

Các triệu chứng điển hình của viêm ruột thừa

Ngoài vị trí đau đặc trưng, bạn có thể gặp thêm một hoặc nhiều triệu chứng sau:

– Sốt nhẹ (thường dưới 38,5°C), đôi khi không sốt ở giai đoạn rất sớm.

– Buồn nôn, nôn – thường xuất hiện sau khi đau bụng bắt đầu.

– Chán ăn rõ rệt, thậm chí chỉ nghe mùi thức ăn cũng thấy khó chịu.

– Đau tăng khi ho, hắt hơi, đi lại hoặc ấn vào bụng – do viêm lan đến thành bụng.

– Thành bụng co cứng – phản ứng bảo vệ tự nhiên của cơ thành bụng khi có viêm.

– Rối loạn tiêu hóa: có thể tiêu chảy (đặc biệt ở trẻ em) hoặc táo bón (ở người lớn).

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chủ quan vì nghĩ “chỉ là đau bụng thông thường”, đến khi ruột thừa vỡ mới nhập viện trong tình trạng nhiễm trùng nặng. Vì vậy, bất kỳ cơn đau bụng di chuyển từ rốn xuống hố chậu phải kèm theo các triệu chứng trên đều cần được đánh giá y khoa khẩn cấp.

Khi nào cần đi khám ngay?

Bạn nên đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu có:

– Đau bụng bắt đầu quanh rốn rồi dồn xuống hố chậu phải trong vòng 6–12 giờ.

– Cơn đau tăng dần, không thuyên giảm, đặc biệt khi vận động.

– Kèm theo sốt, nôn, chán ăn kéo dài.

– Bụng cứng, ấn đau rõ, hoặc bạn cảm thấy mệt lả, da xanh tái.

Viêm ruột thừa không thể chẩn đoán chắc chắn chỉ qua triệu chứng lâm sàng. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm bụng, xét nghiệm máu (bạch cầu tăng), hoặc CT scan để xác định chính xác.

Lưu ý quan trọng từ bác sĩ

Viêm ruột thừa không tự khỏi và không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường. Việc tự ý dùng thuốc giảm đau có thể làm mờ triệu chứng, khiến chẩn đoán bị trì hoãn – tăng nguy cơ vỡ ruột thừa.

Nếu nghi ngờ viêm ruột thừa, đừng chờ đợi, đừng tự điều trị tại nhà. Can thiệp phẫu thuật (cắt ruột thừa) sớm – thường trong vòng 24 giờ đầu – giúp tránh biến chứng và hồi phục nhanh chóng.

Tóm lại, đau ruột thừa thường bắt đầu mơ hồ quanh rốn rồi khu trú rõ ở bụng dưới bên phải, kèm theo sốt nhẹ, nôn và chán ăn. Đây là cấp cứu ngoại khoa – phát hiện sớm, điều trị kịp thời sẽ giúp bạn tránh được những hậu quả nghiêm trọng. Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu trên, hãy đi khám ngay bạn nhé.