Mắt của người suy thận có biểu hiện gì bất thường?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ nỗi lo lắng rất thực tế. Đúng vậy — mắt của người suy thận có thể xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường, và đôi khi chính những thay đổi ở thị lực hay ngoại hình mắt lại là “tín hiệu cảnh báo” sớm về tình trạng suy giảm chức năng thận. Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu nguyên nhân, nhận biết kịp thời và biết cách chăm sóc phù hợp.
Nguyên nhân khiến mắt thay đổi ở người suy thận
Suy thận làm rối loạn cân bằng nước – điện giải, tích tụ độc tố và ảnh hưởng đến hệ mạch máu nhỏ — trong đó có các mạch nuôi dưỡng mắt. Một số cơ chế phổ biến bao gồm:
– Giữ nước và phù nề: Thận suy giảm khả năng lọc dịch thừa, dẫn đến ứ nước dưới da, đặc biệt rõ ở vùng mí mắt (phù mi mắt), thường nặng hơn vào buổi sáng.
– Tăng huyết áp thứ phát: Suy thận thường đi kèm tăng huyết áp, gây tổn thương vi mạch võng mạc, dẫn đến xuất huyết võng mạc hoặc phù gai thị.
– Rối loạn chuyển hóa canxi – phospho: Gây vôi hóa mô mềm, có thể ảnh hưởng đến kết mạc hoặc giác mạc.
– Thiếu máu mạn tính: Do thận giảm sản xuất erythropoietin, dẫn đến thiếu oxy mô — mắt dễ mỏi, nhìn mờ, nhức mắt.
– Tích tụ ure/mỡ trong máu: Có thể tạo lớp màng mỏng trên kết mạc hoặc gây đục thủy tinh thể sớm.
Dấu hiệu ở mắt cảnh báo suy thận đang tiến triển
Bạn nên đi khám ngay nếu nhận thấy một hoặc nhiều biểu hiện sau:
– Phù mí mắt kéo dài, đặc biệt khi kèm theo phù chân, mệt mỏi hoặc tiểu ít.
– Nhìn mờ đột ngột hoặc dần dần, cảm giác như có màn sương che trước mắt.
– Xuất hiện chấm đen, lóe sáng, hoặc mất thị trường một phần — có thể do biến chứng võng mạc.
– Mắt đỏ, khô rát, chảy nước mắt thường xuyên mà không rõ nguyên nhân.
– Vàng da kèm vàng củng mạc — gợi ý suy thận nặng kết hợp rối loạn gan mật.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân chỉ đi khám vì “mắt sưng”, nhưng xét nghiệm lại phát hiện protein niệu nặng và mức creatinine tăng cao — minh chứng cho mối liên hệ chặt chẽ giữa mắt và thận.
Cách bảo vệ mắt khi bị suy thận
Việc kiểm soát tốt bệnh thận chính là nền tảng để bảo vệ thị lực. Bên cạnh đó, bạn có thể chủ động:
– Kiểm tra mắt định kỳ 6–12 tháng/lần, đặc biệt nếu đã có tăng huyết áp hoặc đái tháo đường kèm theo.
– Hạn chế muối và kiểm soát lượng dịch vào để giảm phù, nhất là vùng mặt.
– Bổ sung đủ sắt và vitamin nhóm B (theo chỉ định) nếu bị thiếu máu do suy thận.
– Tránh dụi mắt, đeo kính râm khi ra nắng, và giữ môi trường ẩm để giảm khô mắt.
– Không tự ý dùng thuốc nhỏ mắt chứa corticosteroid — có thể làm nặng thêm tăng huyết áp hoặc đục thủy tinh thể.
Khi nào cần khám chuyên khoa mắt và thận cùng lúc?
Nếu bạn có suy thận mạn tính độ 3 trở lên, hoặc đang lọc máu, hãy phối hợp theo dõi cả hai chuyên khoa. Một số biến chứng như bệnh võng mạc do tăng huyết áp hay tổn thương dây thần kinh thị giác do ure máu cao cần được chẩn đoán sớm bằng soi đáy mắt hoặc OCT (chụp cắt lớp quang học).
Mắt không chỉ là cửa sổ tâm hồn — mà còn là “gương phản chiếu” sức khỏe nội tạng, đặc biệt là thận. Những thay đổi dù nhỏ như mí mắt sưng nhẹ hay nhìn hơi mờ cũng xứng đáng được đánh giá nghiêm túc. Đừng đợi đến khi triệu chứng nặng mới đi khám. Kiểm soát tốt suy thận — từ chế độ ăn, thuốc men đến theo dõi định kỳ — chính là cách hiệu quả nhất để giữ cho đôi mắt bạn luôn sáng khỏe.
