Tiêm vắc-xin cúm trước khi mang thai có cần đợi 1–3 tháng không?

Chào bạn, trước hết, xin chúc mừng bạn! Và đừng quá lo lắng — việc tiêm vắc-xin cúm ngay trước hoặc trong thai kỳ là hoàn toàn an toàn, đặc biệt khi bạn sử dụng vắc-xin cúm bất hoạt (loại phổ biến nhất hiện nay). Dưới góc nhìn chuyên môn, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn yên tâm và có kế hoạch phòng bệnh phù hợp.

Vì sao nên tiêm vắc-xin cúm trước khi mang thai?

Tiêm vắc-xin cúm trước khi thụ thai không phải để “tránh thai” hay “chờ vắc-xin ra khỏi cơ thể”, mà là để tối ưu hóa khả năng bảo vệ cho cả mẹ và bé ngay từ những tuần đầu tiên của thai kỳ — giai đoạn mà hệ miễn dịch của mẹ có phần suy giảm và thai nhi chưa có hàng rào miễn dịch riêng.

– Tạo kháng thể chủ động: Sau khi tiêm, cơ thể cần khoảng 2–4 tuần để sinh ra kháng thể đầy đủ. Nếu bạn đã có kháng thể trước khi mang thai, bạn sẽ ít nguy cơ mắc cúm nặng — một bệnh có thể dẫn đến viêm phổi, sinh non hoặc nhẹ cân ở trẻ sơ sinh.

– Bảo vệ gián tiếp cho thai nhi: Kháng thể từ mẹ có thể qua nhau thai, giúp em bé được bảo vệ trong 6 tháng đầu đời — thời điểm trẻ chưa đủ tuổi để tiêm vắc-xin cúm.

– Giảm gánh nặng điều trị: Khi mang thai, việc dùng thuốc kháng virus hay kháng sinh bị hạn chế. Phòng bệnh bằng vắc-xin là cách an toàn và hiệu quả nhất.

Nên tiêm vắc-xin cúm khi nào nếu đang có kế hoạch mang thai?

– Lý tưởng nhất: Tiêm trước khi thụ thai khoảng 1–3 tháng, đặc biệt nếu bạn dự kiến mang thai vào mùa cúm (thường từ tháng 10 đến tháng 3 ở miền Bắc Việt Nam).

– Tối thiểu: Ít nhất 2–4 tuần trước khi có thai để đảm bảo đáp ứng miễn dịch đầy đủ.

– Không bắt buộc phải đợi: Nếu bạn vô tình mang thai ngay sau khi tiêm, hoặc chưa kịp tiêm mà đã có thai, thì không cần hoãn thai kỳ. Vắc-xin cúm bất hoạt không chứa virus sống, do đó không gây hại cho phôi thai.

Nếu đã mang thai mà chưa tiêm vắc-xin cúm thì sao?

Bạn hoàn toàn có thể tiêm vắc-xin cúm trong bất kỳ tam cá nguyệt nào của thai kỳ — đây là khuyến cáo chung của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các hiệp hội sản phụ khoa uy tín.

– An toàn tuyệt đối: Hàng triệu liều vắc-xin cúm bất hoạt đã được ghi nhận an toàn cho phụ nữ mang thai qua nhiều thập kỷ.

– Lợi ích vượt trội: Phụ nữ mang thai mắc cúm có nguy cơ biến chứng cao hơn người bình thường do thay đổi sinh lý (tim đập nhanh hơn, dung tích phổi giảm…). Tiêm vắc-xin giúp giảm đến 40% nguy cơ nhập viện do cúm.

– Không cần đợi “đủ tháng”: Bạn có thể tiêm ngay khi bước vào mùa cúm, dù đang ở tuần thai thứ 6 hay tuần 35.

Lời khuyên của tôi dành cho bạn

Trong phòng khám, tôi thường gặp nhiều chị em lo lắng rằng “tiêm vắc-xin rồi có thai ngay thì con có dị tật không?” — nhưng không có bằng chứng nào cho thấy vắc-xin cúm gây hại cho thai nhi. Ngược lại, không tiêm mới là rủi ro lớn.

Nếu bạn đang có kế hoạch mang thai, hãy tiêm vắc-xin cúm càng sớm càng tốt, đặc biệt khi mùa cúm đang đến gần. Còn nếu bạn đã có thai mà chưa tiêm, đừng chần chừ — hãy đến cơ sở y tế để được tiêm trong lần khám thai tiếp theo. Sức khỏe của bạn chính là nền tảng vững chắc nhất cho sự phát triển của em bé.