Sởi rubella tiêm khi nào?
Chào bạn, tôi hiểu nỗi lo lắng của bạn trong bối cảnh dịch sởi có thể bùng phát bất cứ lúc nào. Theo hướng dẫn tiêm chủng quốc gia, trẻ nên tiêm mũi vắc xin sởi – rubella đầu tiên khi tròn 9 tháng tuổi, và mũi nhắc lại (thường là vắc xin sởi – quai bị – rubella, gọi tắt là MMR) vào lúc 18 tháng tuổi. Đây là lịch tiêm tối ưu để đảm bảo hiệu quả miễn dịch và an toàn cho trẻ.
Tuy nhiên, trong một số tình huống đặc biệt – như đang sống trong vùng có dịch – trẻ có thể được tiêm sớm hơn. Tôi sẽ giải thích rõ hơn ngay sau đây.
Thời điểm tiêm vắc xin sởi – rubella theo lịch chuẩn
Theo chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia và khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam, lịch tiêm vắc xin sởi – rubella như sau:
– Mũi 1: Khi trẻ tròn 9 tháng tuổi – đây là thời điểm hệ miễn dịch của trẻ đủ trưởng thành để đáp ứng tốt với vắc xin, đồng thời lượng kháng thể mẹ truyền đã suy giảm đáng kể.
– Mũi 2: Khi trẻ 18 tháng tuổi, thường là vắc xin sởi – quai bị – rubella (MMR). Mũi này giúp củng cố miễn dịch, đảm bảo bảo vệ lâu dài.
Lưu ý: Nếu trẻ đã tiêm mũi 1 vắc xin sởi – rubella trước 12 tháng tuổi (ví dụ do dịch), thì mũi nhắc lại MMR nên cách ít nhất 6 tháng, và vẫn cần tiêm đủ 2 mũi để đạt miễn dịch đầy đủ.
Khi nào trẻ có thể tiêm sớm hơn 9 tháng?
Trong khu vực đang có dịch sởi, các cơ quan y tế có thể khuyến cáo tiêm vắc xin sởi (hoặc sởi – rubella) sớm từ 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý:
– Mũi tiêm này không tính vào lịch tiêm chủng thường quy, vì hiệu quả miễn dịch ở độ tuổi này thường thấp hơn do còn kháng thể mẹ.
– Trẻ vẫn phải tiêm lại mũi 1 lúc 9 tháng và mũi 2 lúc 18 tháng theo đúng lịch chuẩn.
– Một số địa phương có thể đề xuất tiêm nhắc lại lần nữa vào 4–6 tuổi nếu nguy cơ dịch cao.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều phụ huynh lo lắng khi con tiêm sớm rồi không biết có “dư liều” hay không – thực tế là không có hại, nhưng cần đảm bảo đủ số mũi theo lịch để đạt miễn dịch bền vững.
Phụ nữ dự định mang thai nên tiêm khi nào?
Nếu bạn hoặc người thân đang chuẩn bị mang thai, việc tiêm vắc xin sởi – quai bị – rubella (MMR) là rất quan trọng – nhưng phải tiêm trước khi có thai:
– Ít nhất 1 tháng, tốt nhất là 3 tháng trước khi thụ thai.
– Lý do: Vắc xin MMR là vắc xin sống giảm độc lực, có thể ảnh hưởng đến thai nhi nếu tiêm trong thai kỳ.
– Sau tiêm, nên tránh có thai trong vòng 28 ngày theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Tôi thường khuyên các bạn nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên kiểm tra kháng thể rubella trước khi mang thai. Nếu chưa có miễn dịch, hãy chủ động tiêm phòng sớm để tránh nguy cơ hội chứng rubella bẩm sinh – một biến chứng rất nghiêm trọng.
Tiêm vắc xin sởi – rubella đúng lịch không chỉ bảo vệ con bạn, mà còn góp phần ngăn ngừa dịch bệnh trong cộng đồng. Đừng vì lo sợ phản ứng sau tiêm mà trì hoãn, vì nguy cơ biến chứng do sởi hoặc rubella (đặc biệt ở trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai) nặng hơn rất nhiều so với các phản ứng thông thường của vắc xin.
Nếu bạn đang ở vùng có dịch hoặc con có biểu hiện suy giảm miễn dịch, hãy tham vấn bác sĩ tiêm chủng để được điều chỉnh lịch phù hợp – nhưng luôn đảm bảo đủ 2 mũi theo khuyến cáo.
