Táo bón sau sinh nên ăn gì để đi ngoài dễ hơn?
Chào bạn!
Táo bón sau sinh là tình trạng rất phổ biến, đặc biệt ở những mẹ sinh thường hoặc phải nằm nhiều sau mổ. Nguyên nhân chủ yếu là do thay đổi nội tiết, giảm vận động, chế độ ăn thiếu chất xơ hoặc uống không đủ nước. Tin vui là bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng này bằng cách điều chỉnh chế độ ăn – và tôi sẽ hướng dẫn cụ thể ngay sau đây.
Những nhóm thực phẩm giúp mẹ sau sinh đi ngoài dễ dàng hơn
– Trái cây nhuận tràng tự nhiên:
Mận khô là “vị cứu tinh” quen thuộc nhờ chứa sorbitol – một loại đường tự nhiên hút nước vào ruột, làm mềm phân và kích thích nhu động ruột. Bạn có thể ăn 3–5 quả mận khô/ngày hoặc uống nước ép.
Đu đủ chín không chỉ giàu chất xơ mà còn chứa enzyme papain hỗ trợ tiêu hóa, đồng thời được nhiều mẹ tin dùng vì giúp lợi sữa.
Kiwi và lê cũng rất hiệu quả: kiwi có cả chất xơ hòa tan lẫn không hòa tan, còn lê cung cấp nhiều nước và sorbitol – giúp phân trơn và dễ đẩy ra ngoài.
Các loại trái cây mọng (dâu, việt quất), chuối chín và táo (ăn cả vỏ) cũng là nguồn chất xơ tốt, đồng thời cung cấp vitamin và chất chống oxy hóa cần thiết cho quá trình hồi phục sau sinh.
– Rau xanh giàu chất xơ hòa tan:
Các loại rau lá đậm như cải bó xôi, rau dền, mồng tơi hay bông cải xanh không chỉ giàu chất xơ mà còn chứa magie – khoáng chất giúp thư giãn cơ trơn ruột, hỗ trợ đẩy phân. Hãy ưu tiên luộc hoặc nấu canh thay vì xào nhiều dầu để dễ tiêu hơn.
– Ngũ cốc nguyên hạt và đậu:
Yến mạch, gạo lứt, lúa mì nguyên cám và các loại đậu (đậu đen, đậu đỏ, đậu Hà Lan) là nguồn cung chất xơ dồi dào, giúp tăng khối lượng phân và kích thích nhu động ruột. Bạn có thể bắt đầu ngày mới với một bát cháo yến mạch hoặc thêm đậu vào món canh, súp.
– Khoai lang – thực phẩm “vàng” cho mẹ sau sinh:
Khoai lang vừa lành tính, lại giàu chất xơ không hòa tan, giúp phân di chuyển nhanh hơn trong ruột. Đặc biệt, nó không ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ và còn cung cấp beta-carotene – tiền vitamin A tốt cho cả mẹ và bé.
– Các loại hạt bổ dưỡng:
Hạt chia, hạt lanh, hạnh nhân, hạt bí… tuy nhỏ nhưng “có võ”. Chúng chứa cả chất xơ và axit béo omega-3, giúp làm mềm phân và chống viêm nhẹ trong niêm mạc ruột. Bạn có thể rắc một thìa hạt chia vào sữa hoặc sinh tố buổi sáng.
– Thực phẩm hỗ trợ khác:
Nước ép trái cây tươi (ưu tiên ép cả xác) giúp bổ sung nước và chất xơ. Dầu ô liu – khi dùng ở mức độ vừa phải – có tác dụng bôi trơn nhẹ đường ruột. Ngoài ra, đừng quên các thực phẩm giàu sắt như thịt nạc, gan, cá và hải sản, vì thiếu sắt (do mất máu sau sinh) cũng có thể góp phần gây táo bón.
Những dấu hiệu cảnh báo cần đi khám
Táo bón sau sinh thường lành tính, nhưng bạn nên đi khám nếu:
– Đau bụng dữ dội kèm theo nôn hoặc chướng bụng.
– Phân có máu tươi hoặc đen.
– Táo bón kéo dài trên 2 tuần dù đã điều chỉnh ăn uống.
– Cảm giác “đi không hết” hoặc có khối lồi ở hậu môn (có thể là trĩ hoặc sa trực tràng).
Cách ăn uống và sinh hoạt giúp phòng ngừa táo bón tái phát
– Uống đủ 2–3 lít nước mỗi ngày, bao gồm nước lọc, canh, sữa và nước ép. Chất xơ chỉ phát huy tác dụng khi có đủ nước – nếu không, nó có thể khiến phân khô và táo bón nặng hơn.
– Chia nhỏ bữa ăn, ưu tiên thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp, canh hầm.
– Vận động nhẹ nhàng: đi bộ 10–15 phút mỗi ngày, tập thở sâu hoặc các bài tập sàn chậu nhẹ giúp kích thích nhu động ruột.
– Tránh xa đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, cà phê, rượu bia và nước ngọt có gas – những thứ này làm mất nước và làm trầm trọng thêm táo bón.
Lời khuyên từ bác sĩ
Táo bón sau sinh thường không nguy hiểm, nhưng nếu kéo dài có thể dẫn đến trĩ, nứt kẽ hậu môn hoặc ảnh hưởng đến tâm lý mẹ. Thay vì tìm đến thuốc nhuận tràng, hãy ưu tiên thay đổi chế độ ăn – vừa an toàn cho con bú, vừa hỗ trợ phục hồi sức khỏe toàn diện. Trong phòng khám, tôi thường khuyên các mẹ bắt đầu từ một quả kiwi mỗi sáng và một cốc nước ấm pha chanh – hiệu quả bất ngờ mà lại rất đơn giản!
