Sinh thường gồm những giai đoạn nào?
Chào bạn! Tôi hiểu cảm giác lo lắng khi lần đầu làm mẹ – đặc biệt là khi ngày sinh đang đến gần. Sinh thường là một quá trình sinh lý tự nhiên, nhưng để nó diễn ra an toàn và thuận lợi, bạn cần hiểu rõ các giai đoạn, dấu hiệu sắp sinh và cách chuẩn bị phù hợp. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ chi tiết từ góc nhìn lâm sàng, dựa trên kinh nghiệm theo dõi hàng nghìn ca sinh nở.
Các giai đoạn chính của quá trình sinh thường
Sinh thường được chia thành ba giai đoạn liên tiếp, mỗi giai đoạn có đặc điểm và vai trò riêng:
– Giai đoạn chuyển dạ: Đây là lúc cổ tử cung bắt đầu mỏng dần (xóa cổ tử cung) và mở rộng từ 0 đến 10 cm nhờ các cơn co thắt tử cung. Ở lần sinh đầu, giai đoạn này có thể kéo dài từ 8–12 giờ, thậm chí hơn. Cơn co lúc đầu thưa và nhẹ, sau đó trở nên đều đặn, mạnh và gần nhau hơn.
– Giai đoạn rặn đẻ: Khi cổ tử cung mở trọn 10 cm, bạn sẽ cảm nhận rõ áp lực ở vùng chậu và có phản xạ rặn. Em bé sẽ di chuyển qua đường sinh dục và chào đời. Giai đoạn này thường kéo dài 30 phút đến 2 giờ ở người sinh con so, và ngắn hơn ở người đã sinh trước đó.
– Giai đoạn sổ nhau: Sau khi bé ra đời, tử cung tiếp tục co bóp để đẩy bánh nhau (sau sinh) ra ngoài. Quá trình này thường mất 5–30 phút. Nhân viên y tế sẽ kiểm tra xem nhau có bong hoàn toàn hay không để tránh sót nhau – một biến chứng có thể gây băng huyết.
Dấu hiệu nhận biết sắp sinh thật sự
Không phải cơn gò nào cũng là chuyển dạ thật. Dưới đây là những dấu hiệu “báo động đỏ” cho thấy bạn nên đến bệnh viện:
– Bụng tụt xuống: Thai nhi đã lọt sâu vào khung chậu, khiến bạn cảm thấy dễ thở hơn nhưng lại đi tiểu nhiều hơn và có cảm giác nặng ở vùng chậu.
– Ra dịch nhầy hồng hoặc máu: Đây là “nút nhầy cổ tử cung” – lớp bảo vệ cổ tử cung trong suốt thai kỳ – bắt đầu bong ra khi cổ tử cung giãn mở.
– Cơn co thắt đều, mạnh và không giảm khi nghỉ: Khác với cơn gò Braxton-Hicks (gò sinh lý), cơn co chuyển dạ thật sẽ tăng dần về tần suất (khoảng 5 phút/lần), cường độ và kéo dài 30–60 giây.
– Vỡ ối: Nước ối chảy ồ ạt hoặc rỉ nhẹ qua âm đạo. Dù không đau, đây là tình huống khẩn cấp – bạn cần đến cơ sở y tế ngay để tránh nguy cơ nhiễm trùng hoặc suy thai.
Chuẩn bị gì để quá trình sinh nở diễn ra thuận lợi?
Trong phòng khám, tôi luôn khuyên các mẹ bầu chuẩn bị cả về thể chất lẫn tinh thần:
– Khám thai định kỳ: Theo dõi sát sao sự phát triển của thai nhi, phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ như tiền sản giật, ngôi bất thường hay thiểu ối.
– Kiểm soát cân nặng hợp lý: Tăng cân quá mức làm tăng nguy cơ sinh khó, tiểu đường thai kỳ; trong khi tăng cân ít quá lại ảnh hưởng đến dinh dưỡng thai nhi. Mức tăng cân lý tưởng thường từ 10–12 kg (tùy BMI ban đầu).
– Tập luyện nhẹ nhàng: Yoga, đi bộ hoặc bài tập Kegel giúp tăng sức bền, dẻo dai vùng chậu và hỗ trợ rặn đẻ hiệu quả hơn.
– Chuẩn bị tâm lý và đồ dùng: Đóng sẵn túi đi sinh (giấy tờ, quần áo cho mẹ và bé, vật dụng cá nhân) từ tuần 36. Đồng thời, tham gia lớp học tiền sản để hiểu rõ quy trình sinh – điều này giúp giảm đáng kể lo âu và hoảng loạn khi chuyển dạ.
Lời khuyên từ bác sĩ
Sinh thường là hành trình thiêng liêng nhưng cũng đầy thử thách. Hiểu rõ các giai đoạn và dấu hiệu chuyển dạ không chỉ giúp bạn chủ động hơn mà còn giảm thiểu can thiệp y khoa không cần thiết. Trong nhiều trường hợp, sự bình tĩnh, phối hợp tốt với nhân viên y tế và chuẩn bị từ sớm chính là “chìa khóa” cho một ca sinh an toàn và nhẹ nhàng.
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào – như ra máu tươi, đau bụng dữ dội, không cảm nhận được cử động thai – hãy đến bệnh viện ngay, đừng chờ đến ngày dự sinh. An toàn của mẹ và bé luôn là ưu tiên hàng đầu.
