Nhịp tim bao nhiêu là bình thường ở trẻ sơ sinh?
Chào bạn,
Nhịp tim của trẻ sơ sinh khi thức và vận động thường dao động trong khoảng 100–160 nhịp mỗi phút — đây là mức hoàn toàn bình thường. Tim trẻ đập nhanh hơn người lớn do cơ thể nhỏ, nhu cầu trao đổi chất cao và hệ thần kinh điều hòa tim mạch chưa trưởng thành. Tuy nhiên, nhịp tim này có thể thay đổi linh hoạt tùy theo trạng thái sinh lý của bé.
Nguyên nhân khiến nhịp tim trẻ sơ sinh thay đổi
Nhịp tim ở trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với các yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:
– Giấc ngủ và hoạt động: Khi ngủ, nhịp tim có thể giảm xuống còn 80–100 nhịp/phút; ngược lại, khi thức, khóc, bú hoặc vận động nhẹ, tim đập nhanh hơn để đáp ứng nhu cầu oxy và năng lượng.
– Sốt: Mỗi khi thân nhiệt tăng 1°C, nhịp tim có thể tăng thêm khoảng 10–15 nhịp/phút — đây là phản ứng sinh lý bình thường.
– Cảm xúc và kích thích: Tiếng ồn, ánh sáng mạnh, hoặc thậm chí là việc thay tã cũng có thể làm tim bé đập nhanh tạm thời.
– Thuốc: Một số thuốc như thuốc giãn phế quản (dùng trong hen suyễn) hay thuốc co mạch (trong nhỏ mũi) có thể kích thích hệ giao cảm, làm tăng nhịp tim.
– Mất nước hoặc thiếu oxy: Trong các tình huống bệnh lý, tim đập nhanh là dấu hiệu cơ thể đang cố gắng bù trừ.
Dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám ngay
Mặc dù nhịp tim nhanh thường là sinh lý, nhưng bạn nên cảnh giác và đưa bé đi khám nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
– Nhịp tim vượt quá 180–200 nhịp/phút khi bé đang nghỉ ngơi hoặc không có nguyên nhân rõ ràng.
– Tim đập không đều, có lúc rất nhanh rồi đột ngột chậm lại.
– Bé khó thở, thở nhanh (>60 lần/phút), da tím tái, vã mồ hôi lạnh hoặc bỏ bú.
– Trẻ mệt lả, li bì, hoặc có cơn ngất (hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng).
– Nhịp tim không trở về bình thường sau 10–15 phút ngừng khóc hoặc vận động.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều phụ huynh lo lắng vì thấy con “tim đập như trống”, nhưng đa phần là do sinh lý. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nhịp tim nhanh là biểu hiện sớm của rối loạn nhịp tim bẩm sinh (như nhịp nhanh trên thất) — cần can thiệp kịp thời để tránh suy tim.
Cha mẹ nên làm gì để theo dõi và hỗ trợ trẻ?
– Theo dõi nhịp tim đúng cách: Đặt ngón tay nhẹ lên cổ tay hoặc ngực bé khi bé đang ngủ yên, đếm trong 30 giây rồi nhân đôi. Tránh đo ngay sau khi bé khóc hoặc bú.
– Giữ môi trường ổn định: Tránh để bé quá nóng, quá lạnh, hoặc bị kích thích mạnh.
– Không tự ý dùng thuốc: Kể cả thuốc ho hay nhỏ mũi không kê đơn — vì một số thành phần có thể ảnh hưởng đến tim mạch ở trẻ nhỏ.
– Ghi chép triệu chứng: Nếu nghi ngờ bất thường, hãy ghi lại thời điểm, hoạt động của bé và nhịp tim tương ứng để cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ.
Lời khuyên từ bác sĩ
Nhịp tim nhanh ở trẻ sơ sinh thường là phản ứng sinh lý bình thường, đặc biệt khi bé đang thức, khóc hoặc sốt nhẹ. Tuy nhiên, nếu nhịp tim quá nhanh, không đều hoặc đi kèm dấu hiệu suy giảm tuần hoàn, đó có thể là tín hiệu của vấn đề tim mạch cần được đánh giá chuyên sâu. Đừng ngần ngại đưa bé đi khám — vì với trẻ sơ sinh, phòng ngừa luôn tốt hơn chờ đợi.
