Nước muối sinh lý nhỏ mắt có tác dụng gì?
Mô tả mở đầu (meta description):
Mỗi sáng thức dậy, con tôi lại có gỉ mắt vàng dính chặt ở khóe, khiến bé khó mở mắt. Tôi lo lắng không biết có nên dùng nước muối sinh lý để rửa mắt cho bé hay không, và liệu dùng lâu dài có hại gì không. Bác sĩ có thể giải thích rõ hơn về công dụng và cách dùng an toàn của loại nước muối này không ạ?
Chào bạn,
Nước muối sinh lý Natri Clorid 0,9% là dung dịch vô trùng, có nồng độ muối tương đương với dịch cơ thể người, nên rất an toàn để dùng cho mắt, mũi, họng và cả vết thương ngoài da. Khi dùng đúng cách, nó giúp làm sạch, dưỡng ẩm và hỗ trợ phòng ngừa một số vấn đề về mắt – đặc biệt ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc dùng sai loại có thể gây hại thay vì giúp ích.
Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ rõ hơn về tác dụng, thời hạn sử dụng sau khi mở nắp, lưu ý khi dùng cho trẻ sơ sinh, và những điều quan trọng bạn cần biết để bảo vệ đôi mắt của cả gia đình.
Nước muối sinh lý nhỏ mắt có tác dụng gì?
Nước muối sinh lý 0,9% không phải là thuốc điều trị, nhưng lại là “trợ thủ” rất hữu ích trong chăm sóc mắt hàng ngày, nhờ các tác dụng sau:
– Làm sạch bề mặt mắt: Rửa trôi bụi bẩn, phấn hoa, khói, gỉ mắt hoặc dị vật nhỏ bám trên kết mạc – đặc biệt hữu ích sau khi đi đường hoặc ngủ dậy.
– Duy trì độ ẩm sinh lý: Hỗ trợ làm dịu mắt khi bị khô do ngồi máy lạnh, dùng điện thoại nhiều hoặc môi trường khô hanh.
– Hỗ trợ trong viêm kết mạc nhẹ: Trong các trường hợp đau mắt đỏ do virus hoặc dị ứng, rửa mắt bằng nước muối sinh lý giúp giảm kích ứng và loại bỏ dịch tiết.
– Vệ sinh mắt cho trẻ sơ sinh: Trong những tuần đầu đời, trẻ có thể còn sót dịch ối hoặc chất nhầy trong hốc mắt. Dùng nước muối sinh lý giúp làm sạch nhẹ nhàng mà không gây kích ứng.
Lưu ý: Nước muối sinh lý không chứa kháng sinh, nên không thể thay thế thuốc điều trị khi có nhiễm trùng nặng (mắt đỏ, sưng, mủ nhiều).
Mở nắp rồi thì nước muối nhỏ mắt dùng được bao lâu?
Đây là câu hỏi tôi nhận được rất thường xuyên – và cũng là điểm nhiều người dễ chủ quan.
– Dạng lọ (chai nhỏ giọt): Sau khi mở nắp, dù bảo quản trong tủ lạnh, bạn chỉ nên dùng trong vòng 15–21 ngày. Lý do là đầu nhỏ giọt tiếp xúc với không khí và mí mắt, dễ bị nhiễm vi khuẩn. Dùng quá hạn có thể gây viêm giác mạc hoặc viêm kết mạc thứ phát.
– Dạng ống đơn liều (tép): Mỗi ống chỉ dùng một lần duy nhất trong vòng 24 giờ kể từ khi mở. Ưu điểm là vô trùng tuyệt đối, rất phù hợp cho trẻ sơ sinh hoặc người có mắt nhạy cảm.
Mẹo nhỏ: Ghi ngày mở nắp lên chai để tránh quên. Nếu thấy dung dịch đổi màu, vẩn đục hoặc có mùi lạ – hãy bỏ ngay, dù chưa hết hạn.
Có thể uống nước muối nhỏ mắt được không?
Tuyệt đối không nên.
Mặc dù cùng là dung dịch Natri Clorid 0,9%, nhưng nước muối dùng để nhỏ mắt được sản xuất theo tiêu chuẩn vô trùng cho niêm mạc mắt, không phải để uống. Ngược lại, dung dịch muối dùng để truyền hoặc uống (nếu có) phải đạt tiêu chuẩn dược điển về độ tinh khiết và không chứa chất bảo quản gây hại khi vào đường tiêu hóa.
Trong một số trường hợp cấp cứu, bác sĩ có thể chỉ định uống dung dịch muối đẳng trương để bù nước – nhưng đó là dạng dược phẩm chuyên biệt, không phải chai nước muối nhỏ mắt bạn mua ở hiệu thuốc.
Dùng nước muối sinh lý nhỏ mắt cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thế nào cho đúng?
Nhiều phụ huynh lo lắng khi thấy con có gỉ mắt, liền nhỏ nước muối liên tục – điều này có thể phản tác dụng.
Cách dùng an toàn:
– Đặt bé nằm nghiêng, nhẹ nhàng nhỏ 1–2 giọt vào khóe mắt trong.
– Dùng bông gòn sạch hoặc khăn mềm lau nhẹ từ trong ra ngoài để lấy gỉ mắt.
– Không cần rửa sâu hay day mạnh – mắt trẻ rất nhạy cảm.
Liều lượng hợp lý:
– Chỉ nên dùng 2–3 lần/ngày, và chỉ khi cần thiết (có gỉ mắt, sau khi ra ngoài, hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ).
– Không dùng hàng ngày “phòng bệnh” – vì mắt có cơ chế tự làm sạch. Lạm dụng có thể rửa trôi lớp phim nước mắt bảo vệ, dẫn đến khô mắt, kích ứng hoặc thậm chí viêm giác mạc.
Có thể tự pha nước muối để nhỏ mắt không?
Không bao giờ nên tự pha.
Dù bạn dùng muối tinh và nước đun sôi, vẫn không đảm bảo vô trùng và khó kiểm soát chính xác nồng độ 0,9%. Nồng độ cao hơn sẽ gây xót, tổn thương biểu mô giác mạc; thấp hơn lại làm tế bào mắt sưng phù do thẩm thấu. Chưa kể nguy cơ nhiễm khuẩn từ dụng cụ pha chế.
Hãy luôn chọn sản phẩm được sản xuất công nghiệp, có ghi rõ “dùng cho mắt” và còn hạn sử dụng.
Nước muối sinh lý 0,9% là giải pháp đơn giản, an toàn để vệ sinh mắt – nhưng chỉ khi dùng đúng loại, đúng cách và đúng thời điểm. Với trẻ nhỏ, đặc biệt là sơ sinh, sự cẩn trọng càng cần thiết hơn. Nếu tình trạng gỉ mắt kéo dài, kèm đỏ, sưng, chảy nước mắt liên tục hoặc bé dụi mắt thường xuyên, bạn nên đưa con đi khám thay vì tự xử lý tại nhà.
Đôi mắt rất quý – đừng để thói quen tưởng chừng “vô hại” lại trở thành nguyên nhân gây tổn thương lâu dài.
