Calcium là gì và có giống canxi không?
Chào bạn! Câu hỏi của bạn rất hợp lý và tôi gặp khá thường xuyên trong phòng khám. Thực ra, “Calcium” và “canxi” là một, chứ không phải hai chất khác nhau. Cả hai đều chỉ nguyên tố hóa học Ca (Calcium), một khoáng chất thiết yếu mà cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp, phải bổ sung từ bên ngoài.
Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về vai trò, dấu hiệu thiếu hụt và cách bổ sung canxi đúng cách để bạn yên tâm hơn trong việc chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Canxi có vai trò gì trong cơ thể?
Canxi không chỉ “xây xương” như nhiều người vẫn nghĩ. Trên thực tế, nó tham gia vào nhiều quá trình sinh lý quan trọng:
– Xây dựng và duy trì hệ xương – răng: Khoảng 99% lượng canxi trong cơ thể tập trung ở xương và răng, giúp chúng chắc khỏe, chống gãy và duy trì cấu trúc cơ thể.
– Hỗ trợ co cơ và nhịp tim ổn định: Canxi giúp các sợi cơ (kể cả cơ tim) co bóp nhịp nhàng. Thiếu canxi có thể gây chuột rút, co thắt cơ hoặc rối loạn nhịp tim.
– Dẫn truyền thần kinh: Canxi tham gia vào việc giải phóng chất dẫn truyền thần kinh, giúp não và cơ thể “giao tiếp” trơn tru.
– Đông máu: Đây là yếu tố thiết yếu trong chuỗi phản ứng đông máu, thiếu canxi có thể làm chậm quá trình cầm máu khi bị thương.
Thiếu canxi gây ra những vấn đề sức khỏe nào?
Khi nồng độ canxi trong máu giảm (gọi là hạ canxi máu), cơ thể sẽ “rút” canxi từ xương để bù đắp điều này nghe có vẻ thông minh, nhưng về lâu dài lại gây hại nghiêm trọng:
– Ở trẻ em: Thiếu canxi kết hợp với thiếu vitamin D dễ dẫn đến còi xương xương mềm, cong, chậm mọc răng, chậm phát triển chiều cao.
– Ở người lớn, đặc biệt phụ nữ sau mãn kinh: Nguy cơ loãng xương tăng cao — xương trở nên xốp, giòn, dễ gãy dù chỉ va chạm nhẹ.
– Triệu chứng cấp tính: Tê bì đầu ngón tay/chân, co giật cơ, chuột rút ban đêm, thậm chí co thắt thanh quản trong trường hợp nặng.
– Rối loạn tim mạch: Nhịp tim bất thường, mệt mỏi kéo dài, đôi khi dẫn đến suy tim nếu không được xử trí kịp thời.
– Sức khỏe răng miệng: Men răng yếu, dễ mòn, sâu răng dù vệ sinh tốt.
Canxi D và Canxi D3 có gì đặc biệt?
Nhiều người thắc mắc: “Tại sao phải uống canxi kèm vitamin D?” Câu trả lời rất đơn giản: Vitamin D giúp cơ thể hấp thu canxi từ ruột vào máu. Nếu thiếu vitamin D, dù bạn uống bao nhiêu canxi cũng khó được tận dụng.
– Canxi D hoặc Canxi D3 là dạng kết hợp canxi + vitamin D3 (dạng hoạt động mạnh nhất của vitamin D).
– Loại này thường được chỉ định cho:
– Trẻ em suy dinh dưỡng, còi xương
– Phụ nữ mang thai và cho con bú (nhu cầu canxi tăng 30–50%)
– Người lớn tuổi, phụ nữ tiền/mãn kinh để phòng loãng xương
– Người ít tiếp xúc ánh nắng mặt trời (vì da cần ánh nắng để tổng hợp vitamin D)
Lưu ý: Vitamin D3 (cholecalciferol) hiệu quả hơn vitamin D2 trong việc nâng cao nồng độ vitamin D trong máu nên đa số sản phẩm hiện nay đều dùng D3.
Canxi là “vật liệu xây dựng” không thể thiếu, nhưng bổ sung không đúng cách có thể gây sỏi thận, vôi hóa mạch máu. Tôi luôn khuyên bệnh nhân:
– Ưu tiên nguồn canxi từ thực phẩm: sữa, tôm, cua, cá nhỏ ăn cả xương, rau lá xanh đậm (cải xoăn, rau dền), đậu nành.
– Kết hợp tắm nắng nhẹ nhàng (15–20 phút mỗi ngày, trước 9h sáng) để tăng tổng hợp vitamin D tự nhiên.
– Không tự ý uống canxi liều cao kéo dài nên kiểm tra nồng độ canxi, vitamin D và chức năng thận trước khi bổ sung.
– Vận động đều đặn: Đi bộ, yoga, nâng tạ nhẹ giúp xương hấp thu canxi tốt hơn.
Tóm lại, “Calcium” và “canxi” là một không có sự khác biệt về bản chất. Quan trọng hơn là bạn có đang bổ sung đủ và đúng cách hay chưa. Nếu bạn thường xuyên bị chuột rút, mệt mỏi, đau nhức xương khớp hoặc lo lắng về loãng xương, hãy đi khám để được đánh giá tổng thể chứ đừng chỉ “uống canxi theo mách bảo”. Sức khỏe xương là hành trình dài, cần sự kiên trì và hiểu biết đúng đắn.
