Kiểm tra sức khoẻ sinh sản ở đâu và khi nào cần đi khám?
Chào bạn,
Việc kiểm tra sức khoẻ sinh sản là bước quan trọng giúp xác định khả năng có con tự nhiên của cả nam và nữ giới — đặc biệt khi bạn đã quan hệ đều đặn không dùng biện pháp tránh thai trong ít nhất 12 tháng (hoặc 6 tháng nếu bạn trên 35 tuổi) mà chưa mang thai. Đừng quá lo lắng, vì nhiều nguyên nhân gây vô sinh – hiếm muộn hoàn toàn có thể điều trị được nếu phát hiện sớm.
Dưới đây là những thông tin chuyên sâu để bạn hiểu rõ hơn về việc kiểm tra sức khoẻ sinh sản, từ lý do, dấu hiệu cảnh báo đến hướng dẫn cụ thể từng bước.
Nguyên nhân phổ biến khiến bạn cần kiểm tra sức khoẻ sinh sản
– Ở nữ giới: Rối loạn rụng trứng (do hội chứng buồng trứng đa nang, suy buồng trứng sớm…), tắc vòi trứng, lạc nội mạc tử cung, hoặc bất thường cấu trúc tử cung.
– Ở nam giới: Số lượng hoặc chất lượng tinh trùng thấp, rối loạn xuất tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh, hoặc ảnh hưởng từ lối sống (hút thuốc, rượu bia, stress kéo dài).
– Yếu tố chung: Tuổi tác (đặc biệt sau 35), tiền sử bệnh lý nội tiết, nhiễm trùng sinh dục không điều trị dứt điểm, hoặc tiếp xúc thường xuyên với hóa chất độc hại.
Trong phòng khám, tôi thường gặp những cặp vợ chồng chỉ đi kiểm tra khi đã “thử mọi cách” mà không thành — trong khi can thiệp sớm có thể rút ngắn đáng kể thời gian điều trị.
Dấu hiệu cảnh báo nên đi kiểm tra sức khoẻ sinh sản sớm
– Quan hệ đều đặn không tránh thai trong trên 12 tháng (hoặc trên 6 tháng nếu nữ >35 tuổi) mà chưa có thai.
– Kinh nguyệt rối loạn, quá thưa (trên 35 ngày) hoặc quá dày (dưới 21 ngày), có chu kỳ vô kinh.
– Đau vùng chậu mãn tính, đau khi giao hợp, hoặc ra máu bất thường ngoài kỳ kinh.
– Ở nam giới: tinh dịch loãng, ít, có lẫn máu; đau tinh hoàn; hoặc khó duy trì cương cứng.
– Tiền sử sảy thai liên tiếp (từ 2 lần trở lên).
Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào trên, đừng chần chừ — hãy chủ động khám càng sớm càng tốt.
Quy trình kiểm tra sức khoẻ sinh sản gồm những gì?
– Với nữ giới:
• Khám phụ khoa tổng quát + siêu âm đầu dò đánh giá buồng trứng, tử cung.
• Xét nghiệm hormone sinh sản (FSH, LH, AMH, prolactin, TSH…) vào ngày 2–5 chu kỳ kinh.
• Chụp X-quang tử cung – vòi trứng (HSG) để kiểm tra tắc nghẽn.
• Trong một số trường hợp: nội soi ổ bụng hoặc buồng tử cung.
– Với nam giới:
• Phân tích tinh dịch đồ (theo chuẩn WHO) – đây là xét nghiệm cơ bản và quan trọng nhất.
• Siêu âm tinh hoàn, xét nghiệm hormone (testosterone, FSH, LH…).
• Nếu cần: xét nghiệm di truyền (karyotype, vi mất đoạn Y).
Lưu ý: Cả hai vợ chồng nên đi khám cùng lúc để tiết kiệm thời gian và có cái nhìn toàn diện.
Cách chuẩn bị trước khi đi kiểm tra sức khoẻ sinh sản
– Nữ giới: Nên đi khám vào ngày 2–5 của chu kỳ kinh (tính từ ngày đầu ra máu) để làm xét nghiệm hormone chính xác. Tránh quan hệ 24–48 giờ trước siêu âm đầu dò.
– Nam giới: Kiêng xuất tinh 2–5 ngày trước khi lấy mẫu tinh dịch; không uống rượu, hút thuốc hoặc xông hơi trong 3–5 ngày trước đó.
– Mang theo hồ sơ y tế cũ (nếu có): kết quả xét nghiệm trước đây, tiền sử sảy thai, phẫu thuật vùng chậu…
– Ghi lại chu kỳ kinh, tần suất quan hệ, và các triệu chứng bất thường để trao đổi rõ ràng với bác sĩ.
Kiểm tra sức khoẻ sinh sản không phải là “thú nhận vô sinh”, mà là hành động chủ động bảo vệ quyền làm cha mẹ của bạn. Nhiều trường hợp, nguyên nhân chỉ đơn giản là rối loạn nội tiết nhẹ hoặc lối sống chưa hợp lý — hoàn toàn có thể cải thiện trong vài tháng. Tuy nhiên, nếu trì hoãn, một số vấn đề như tắc vòi trứng hay suy dự trữ buồng trứng có thể tiến triển âm thầm và giảm cơ hội điều trị thành công.
Nếu bạn đang lo lắng như trong câu hỏi ban đầu, tôi khuyên bạn và chồng nên sắp xếp đi khám chuyên khoa hiếm muộn hoặc sản – phụ khoa trong vòng 1–2 tuần tới. Đôi khi, chỉ cần một xét nghiệm tinh dịch đồ và siêu âm buồng trứng cũng đủ để định hướng rõ ràng cho bước tiếp theo.
