Nang gan là gì và có nguy hiểm không?

Dạo gần đây, tôi đi siêu âm bụng tổng quát và được thông báo “có nang gan”. Bác sĩ nói không sao, nhưng tôi vẫn lo lắng — liệu đây có phải khối u? Có nguy cơ biến chứng không? Tôi nên làm gì tiếp theo?

Chuyên viên tư vấn

Chào bạn,

Nang gan là một túi chứa dịch lành tính hình thành trong nhu mô gan. Trong đa số trường hợp, nang gan không gây triệu chứng, không ảnh hưởng đến chức năng gan và thường được phát hiện tình cờ khi siêu âm hoặc chụp CT vì lý do khác. Tuy nhiên, tùy vào kích thước, số lượng và đặc điểm của nang, đôi khi chúng có thể gây khó chịu hoặc biến chứng — và điều đó cần được đánh giá kỹ.

Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu bản chất của nang gan, khi nào cần lo lắng, và cách theo dõi phù hợp.

Nguyên nhân và các loại nang gan thường gặp

Nang gan chủ yếu chia thành hai nhóm lớn:

– Nang gan đơn độc (nang gan đơn giản): Đây là dạng phổ biến nhất, chiếm hơn 95% trường hợp. Nang hình thành do dị tật bẩm sinh của ống mật nhỏ trong gan, không liên quan đến nhiễm trùng hay ung thư. Chúng thường xuất hiện ở người trưởng thành, đặc biệt sau 40 tuổi.

– Bệnh nang gan lan tỏa (polycystic liver disease): Một rối loạn di truyền, thường đi kèm với bệnh thận đa nang. Gan có thể chứa hàng chục đến hàng trăm nang, gây to gan và các triệu chứng chèn ép.

Ngoài ra, còn có nang gan do ký sinh trùng (như sán lá gan hoặc Echinococcus), tuy hiếm ở Việt Nam nhưng lại có biểu hiện lâm sàng phức tạp hơn và cần điều trị đặc hiệu.

Dấu hiệu cảnh báo bạn nên đi khám chuyên sâu

Đa số nang gan không có triệu chứng, nhưng nếu xuất hiện các dấu hiệu sau, bạn nên đến chuyên khoa gan mật để đánh giá:

– Đau tức vùng hạ sườn phải kéo dài hoặc tăng dần.
– Cảm giác đầy bụng, chán ăn, buồn nôn — đặc biệt sau ăn.
– Gan to bất thường khi sờ thấy dưới bờ sườn.
– Sốt, vàng da, hoặc xét nghiệm men gan tăng — gợi ý nang bị nhiễm trùng hoặc biến chứng.
– Nang gan có kích thước > 5 cm hoặc tăng nhanh qua các lần siêu âm.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân lo lắng vì “khối bất thường trong gan”, nhưng thực tế chỉ là nang đơn giản. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp nang lớn gây chèn ép dạ dày, ruột hoặc đường mật — lúc đó can thiệp là cần thiết.

Cách chẩn đoán và theo dõi nang gan chính xác

Chẩn đoán nang gan chủ yếu dựa vào hình ảnh học:

– Siêu âm ổ bụng: Là công cụ đầu tay, giúp phát hiện nang, đánh giá kích thước và tính chất (dịch thuần, vách mỏng, không có mạch máu bên trong).
– CT hoặc MRI gan: Được chỉ định khi nghi ngờ nang phức tạp, nang do ký sinh trùng, hoặc cần phân biệt với u gan, áp-xe.
– Xét nghiệm máu: Men gan, chức năng gan, và kháng thể ký sinh trùng (nếu nghi ngờ).

Với nang gan đơn giản < 5 cm và không triệu chứng, bạn chỉ cần siêu âm kiểm tra định kỳ mỗi 1–2 năm. Không cần dùng thuốc hay kiêng khem đặc biệt.

Hướng dẫn giảm lo lắng và phòng ngừa biến chứng

Bạn hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh cùng nang gan nếu tuân thủ một số nguyên tắc sau:

– Không tự ý dùng thuốc bổ gan, thảo dược “mát gan” — nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể gây tổn thương gan thật sự.
– Hạn chế rượu bia và thức ăn nhiều dầu mỡ, giữ cân nặng hợp lý để giảm gánh nặng cho gan.
– Tập thể dục đều đặn, ưu tiên các bài vận động nhẹ như đi bộ, yoga — giúp cải thiện tuần hoàn và chức năng gan.
– Không nhịn ăn, không ăn uống thất thường — điều này dễ gây rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng gián tiếp đến gan.

Lưu ý: Nang gan không “biến thành ung thư”, nhưng cần phân biệt rõ với các tổn thương gan khác như u nang giả, u tuyến, hoặc di căn — vì vậy đừng bỏ qua đánh giá ban đầu từ bác sĩ chuyên khoa.

Nang gan là tình trạng khá phổ biến, đa số lành tính và không cần điều trị. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan nếu nang lớn, có triệu chứng, hoặc nghi ngờ nguyên nhân do ký sinh trùng. Việc theo dõi định kỳ bằng siêu âm và tư vấn chuyên khoa sẽ giúp bạn yên tâm hơn — và tránh được những can thiệp không cần thiết.

Nếu bạn vừa phát hiện nang gan, đừng lo lắng quá mức. Hãy mang kết quả siêu âm đến gặp bác sĩ tiêu hóa hoặc gan mật để được giải thích rõ ràng và xây dựng kế hoạch theo dõi phù hợp.