7 Nhóm thực phẩm tốt cho tuyến giáp nữ và nam
Chào bạn,
Cảm ơn bạn đã chia sẻ những lo lắng rất thực tế. Tình trạng mệt mỏi, tăng cân, da khô… đúng là có thể liên quan đến rối loạn chức năng tuyến giáp – một tuyến nội tiết nhỏ nhưng cực kỳ quan trọng trong việc điều hòa chuyển hóa toàn cơ thể.
Thực tế, không có sự khác biệt lớn về nhóm thực phẩm tốt cho tuyến giáp giữa nam và nữ, mà quan trọng là bổ sung đủ các vi chất thiết yếu mà tuyến giáp cần để hoạt động ổn định: iốt, selen, kẽm, vitamin D và chất chống oxy hóa. Dưới đây là 7 nhóm thực phẩm tôi thường khuyên bệnh nhân của mình ưu tiên trong chế độ ăn hàng ngày – dù bạn đang khỏe mạnh hay đang điều trị suy giáp, cường giáp hay bướu cổ.
1. Hải sản – nguồn iốt tự nhiên dồi dào
Hải sản như cá biển (cá ngừ, cá tuyết), tôm, hàu, rong biển chứa lượng iốt đáng kể – nguyên liệu chính để tuyến giáp tổng hợp hormone T3 và T4.
– Lưu ý lâm sàng:
– Người suy giáp do thiếu iốt (thường ở vùng thiếu iốt) nên bổ sung hải sản điều độ.
– Người cường giáp hoặc viêm tuyến giáp Hashimoto cần hạn chế iốt, vì thừa iốt có thể làm trầm trọng thêm tình trạng miễn dịch tấn công tuyến giáp.
– Hàu còn là nguồn kẽm tuyệt vời – khoáng chất hỗ trợ chuyển đổi T4 thành T3 (dạng hoạt động của hormone giáp).
2. Trứng – “gói dinh dưỡng” cho tuyến giáp
Một quả trứng luộc cung cấp iốt (chủ yếu trong lòng đỏ), selen, vitamin D và protein chất lượng cao – tất cả đều hỗ trợ chức năng tuyến giáp.
– Trong phòng khám, tôi thường khuyên bệnh nhân suy giáp ăn 4–6 quả trứng/tuần, trừ khi có chống chỉ định về lipid máu.
3. Các loại hạt – đặc biệt là hạt Brazil
– Hạt Brazil: Chỉ 1–2 hạt/ngày đã cung cấp đủ selen – vi chất giúp enzyme deiodinase hoạt động, chuyển T4 thành T3 hiệu quả. Thiếu selen làm giảm hiệu quả hormone giáp dù nồng độ T4 trong máu bình thường.
– Hạt bí ngô, hạt điều, hạnh nhân: Giàu kẽm, hỗ trợ tổng hợp hormone và điều hòa miễn dịch – rất quan trọng ở bệnh nhân viêm tuyến giáp tự miễn.
4. Thịt nạc – nguồn kẽm và protein dễ hấp thu
– Thịt gà, thịt bò nạc cung cấp kẽm sinh học (dạng dễ hấp thu) và selen.
– Đặc biệt hữu ích cho người suy giáp kèm rối loạn tiêu hóa (thường gặp ở bệnh Hashimoto), vì khả năng hấp thu vi chất từ thực phẩm có thể bị suy giảm.
5. Sữa và sữa chua – bổ sung iốt, vitamin D và probiotic
– Sữa tăng cường iốt (phổ biến ở nhiều quốc gia) là nguồn iốt ổn định.
– Vitamin D trong sữa giúp điều hòa hệ miễn dịch – thiếu vitamin D làm tăng nguy cơ và mức độ nặng của bệnh Hashimoto.
– Sữa chua lên men cung cấp probiotic, hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột – nơi 20% chuyển hóa hormone giáp diễn ra.
6. Quả mọng – “lá chắn” chống oxy hóa cho tuyến giáp
– Việt quất, dâu tây, mâm xôi giàu polyphenol và vitamin C, giúp bảo vệ tế bào tuyến giáp khỏi stress oxy hóa – yếu tố góp phần vào tổn thương tuyến giáp trong các bệnh tự miễn.
– Chúng cũng hỗ trợ giảm viêm mạn tính, một yếu tố nền trong nhiều rối loạn nội tiết.
7. Rau củ quả đa dạng – nhưng cần lưu ý cách chế biến
– Khoai tây, cà rốt, rau bina, măng tây, cam, chanh cung cấp vitamin A, C, E, chất xơ và khoáng vi lượng – hỗ trợ chuyển hóa và thải độc.
– Lê đặc biệt hữu ích cho người suy giáp bị táo bón – một triệu chứng rất thường gặp.
– Cảnh báo: Rau họ cải (bông cải xanh, cải xoăn, cải bắp) chứa goitrogen – chất có thể ức chế hấp thu iốt khi ăn sống và với lượng lớn. Tuy nhiên, nấu chín làm bất hoạt 90% goitrogen, nên bạn vẫn có thể ăn điều độ nếu không bị suy giáp nặng do thiếu iốt.
Tuyến giáp rất nhạy cảm với tình trạng dinh dưỡng – thiếu hay thừa vi chất đều có thể gây rối loạn. Không có “thần dược” từ thực phẩm, nhưng một chế độ ăn cân bằng, giàu iốt (nếu cần), selen, kẽm và chất chống oxy hóa sẽ tạo nền tảng vững chắc cho điều trị.
Nếu bạn đang có triệu chứng nghi ngờ rối loạn giáp, đừng chỉ thay đổi ăn uống – hãy xét nghiệm TSH, FT4, anti-TPO để chẩn đoán chính xác. Vì đôi khi, ăn đúng lại… sai nếu không biết rõ nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.
