Gãy xương ngón 4 bàn tay có phải gãy Boxer không?
Chào bạn,
Câu hỏi của bạn rất hợp lý và tôi gặp khá thường xuyên trong phòng khám. Gãy xương ngón 4 (tức ngón áp út) không phải là gãy Boxer. Thuật ngữ “gãy Boxer” trong y khoa chỉ một dạng chấn thương rất đặc trưng: gãy cổ xương đốt bàn tay thứ 5 – tức xương nối ngón út với cổ tay.
Dù vị trí đau có thể gần giống nhau, nhưng cơ chế chấn thương, mức độ di lệch và cách xử trí có thể khác biệt đáng kể. Tôi sẽ giải thích rõ hơn để bạn hiểu tại sao cần phân biệt chính xác.
Nguyên nhân và đặc điểm của gãy Boxer so với gãy ngón 4
– Gãy Boxer xảy ra khi bạn đấm mạnh vào vật cứng bằng nắm đấm kín (như tường, bao cát), khiến xương đốt bàn tay thứ 5 (ngón út) gãy ở vùng cổ – đoạn gần khớp cổ tay nhất. Đây là chấn thương “kinh điển” ở võ sĩ, nên có tên như vậy.
– Gãy xương ngón 4 (xương đốt bàn tay thứ 4) thường do ngã chống tay, va đập trực tiếp hoặc xoắn vặn bàn tay. Vị trí gãy có thể ở thân xương, cổ xương hoặc gần khớp – và không mang đặc điểm điển hình của gãy Boxer.
Mặc dù cả hai đều gây sưng, bầm tím và đau mặt ngoài bàn tay, nhưng gãy Boxer dễ dẫn đến di lệch kiểu “cúi ngửa” (dorsal angulation), ảnh hưởng nghiêm trọng đến lực nắm và dáng bàn tay nếu không nắn chỉnh đúng cách.
Dấu hiệu cảnh báo bạn cần đi khám chuyên khoa ngay
– Đau dữ dội, không giảm sau 24–48 giờ nghỉ ngơi.
– Sưng nề lan rộng, bầm tím lan sang mu tay hoặc lòng bàn tay.
– Biến dạng rõ rệt: gồ xương, lệch trục ngón, hoặc mất đường cong tự nhiên của bàn tay khi nắm lại.
– Khó duỗi/gấp ngón tay, hoặc cảm giác tê bì – có thể do tổn thương thần kinh kèm theo.
Lưu ý: X-quang 2 tư thế (nghiêng và thẳng) là bắt buộc để đánh giá chính xác vị trí, góc gãy và mức độ di lệch. Một số trường hợp gãy cổ xương đốt bàn tay thứ 4–5 có thể trông giống nhau trên phim, nên cần bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán.
Hướng dẫn xử trí và phòng ngừa biến chứng
– Không cố gắng “nắn lại” hay vận động mạnh ngay sau chấn thương – điều này có thể làm gãy thêm hoặc tăng di lệch.
– Bất động tạm thời bằng nẹp mềm hoặc băng cố định, kết hợp chườm lạnh trong 48 giờ đầu để giảm sưng.
– Tuân thủ chỉ định chụp X-quang và tái khám đúng hẹn – nhiều ca gãy nhẹ ban đầu tưởng ổn, nhưng sau 1 tuần lại xuất hiện di lệch thứ phát.
– Nếu cần, phẫu thuật nắn chỉnh + cố định bằng đinh hoặc nẹp vít sẽ được cân nhắc khi góc gãy >30–40 độ hoặc có trượt khớp.
Sau khi lành xương, vật lý trị liệu sớm giúp phục hồi biên độ vận động và lực nắm – tránh cứng khớp hoặc teo cơ do bất động lâu.
Gãy xương ngón 4 bàn tay không phải gãy Boxer, dù cả hai đều liên quan đến xương đốt bàn tay và có thể xảy ra ở vùng tương tự. Tuy nhiên, việc chẩn đoán sai có thể dẫn đến điều trị không phù hợp, làm tăng nguy cơ biến dạng bàn tay hoặc suy giảm chức năng lâu dài. Nếu bạn nghi ngờ gãy xương, hãy đến cơ sở y tế có chuyên khoa chấn thương – chỉnh hình để được đánh giá toàn diện và điều trị kịp thời.
