Dấu hiệu bị gout là gì và khi nào cần đi khám?
Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ. Những triệu chứng bạn mô tả — sưng, đỏ, đau dữ dội ở ngón chân cái, khởi phát đột ngột vào ban đêm — rất điển hình của bệnh gout. Đây là một dạng viêm khớp do tích tụ tinh thể urat trong khớp, thường liên quan đến tăng acid uric máu. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác và tránh nhầm lẫn với các bệnh lý khác như viêm khớp nhiễm khuẩn hay giả gout, bạn nên được thăm khám lâm sàng và làm xét nghiệm kịp thời.
Dưới đây, tôi sẽ giải thích rõ hơn về các dấu hiệu nhận biết gout, khi nào cần lo ngại, và cách xử trí phù hợp.
Những dấu hiệu điển hình cảnh báo bạn có thể bị gout
Gout thường khởi phát cấp tính và gây đau dữ dội, nhưng cũng có giai đoạn tiềm ẩn không triệu chứng. Các biểu hiện thường gặp bao gồm:
– Đau khớp đột ngột, thường xảy ra về đêm hoặc sáng sớm, đặc biệt ở ngón chân cái (chiếm tới 70% trường hợp), nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến mắt cá chân, đầu gối, cổ tay hoặc ngón tay.
– Sưng, nóng, đỏ tại khớp, da vùng khớp có thể bóng và căng.
– Cứng khớp và hạn chế vận động, khiến bạn khó đi lại hoặc cầm nắm.
– Cơn đau đạt đỉnh trong 12–24 giờ, sau đó giảm dần trong vài ngày đến vài tuần nếu không điều trị.
– Tái phát nhiều lần: Nếu không kiểm soát acid uric, cơn gout có thể quay lại thường xuyên hơn và lan sang nhiều khớp khác.
Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân tưởng mình “bị trật khớp” hay “dằm đâm”, nhưng thực chất là cơn gout cấp do thói quen ăn uống giàu đạm, uống bia rượu thường xuyên.
Khi nào bạn nên đi khám ngay?
Không phải cứ đau khớp là gout, nhưng những dấu hiệu sau đây là cảnh báo đỏ cần được đánh giá y khoa sớm:
– Đau khớp dữ dội xuất hiện đột ngột, đặc biệt sau bữa tiệc có hải sản, thịt đỏ hoặc rượu bia.
– Khớp sưng nóng đỏ mà không do chấn thương.
– Sốt nhẹ kèm theo viêm khớp — có thể nhầm với nhiễm trùng.
– Cơn đau tái phát nhiều lần trong năm, dù đã tự dùng thuốc giảm đau.
– Bạn có tiền sử tăng acid uric máu, béo phì, tiểu đường hoặc bệnh thận mạn tính.
Việc chẩn đoán sớm giúp phân biệt gout với các bệnh lý khớp khác và ngăn ngừa biến chứng như hạt tophi, hủy khớp hoặc suy thận do lắng đọng urat lâu ngày.
Nguyên nhân sâu xa dẫn đến các dấu hiệu gout
Gout là hệ quả của tăng acid uric máu kéo dài, nhưng không phải ai tăng acid uric cũng bị gout. Tuy nhiên, khi nồng độ acid uric vượt ngưỡng hòa tan (~6,8 mg/dL), tinh thể monosodium urat bắt đầu lắng đọng ở khớp và mô mềm, kích hoạt phản ứng viêm mạnh mẽ. Các yếu tố thúc đẩy bao gồm:
– Chế độ ăn giàu purin: nội tạng động vật, hải sản, thịt đỏ, nước dùng xương.
– Rượu bia, đặc biệt là bia — làm giảm thải acid uric qua thận.
– Béo phì, tăng huyết áp, hội chứng chuyển hóa — làm suy giảm chức năng thận.
– Thuốc lợi tiểu, aspirin liều thấp — có thể làm tăng acid uric.
– Yếu tố di truyền: khoảng 20% bệnh nhân có người thân bị gout.
Cách giảm đau và phòng ngừa cơn gout tái phát
Nếu bạn nghi ngờ mình đang bị gout, đừng vội tự ý dùng colchicine hay allopurinol. Thay vào đó, hãy:
– Nghỉ ngơi khớp bị đau, tránh vận động mạnh hoặc mang giày chật.
– Chườm lạnh (15–20 phút/lần) trong 24–48 giờ đầu để giảm sưng và đau.
– Uống nhiều nước (2–2,5 lít/ngày) để hỗ trợ đào thải acid uric.
– Hạn chế tuyệt đối rượu bia, nội tạng, hải sản và nước ngọt có đường.
– Kiểm tra acid uric máu định kỳ, đặc biệt nếu đã từng có cơn gout.
– Dùng thuốc theo chỉ định: NSAID, colchicine trong cơn cấp; allopurinol hoặc febuxostat để điều trị duy trì — nhưng chỉ khi bác sĩ kê đơn.
Tôi luôn khuyên bệnh nhân: “Điều trị gout không chỉ là cắt cơn đau, mà là thay đổi lối sống để giữ acid uric dưới ngưỡng an toàn.”
Dấu hiệu bị gout thường rất đặc trưng, nhưng dễ bị xem nhẹ vì nghĩ “chỉ đau vài hôm rồi hết”. Thực tế, nếu bỏ qua, bệnh có thể tiến triển âm thầm và gây tổn thương khớp vĩnh viễn. Nếu bạn có cơn đau khớp cấp tính kèm sưng đỏ — đặc biệt ở ngón chân cái — hãy đi khám chuyên khoa cơ xương khớp hoặc nội tổng quát càng sớm càng tốt. Xét nghiệm acid uric máu kết hợp siêu âm khớp hoặc soi dịch khớp sẽ giúp chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
Đừng đợi đến khi xuất hiện hạt tophi dưới da mới hành động — lúc đó, việc điều trị sẽ phức tạp và tốn kém hơn rất nhiều.
