Dấu hiệu bệnh gout là gì? Nhận biết sớm để tránh biến chứng khớp

Chào bạn, cảm ơn bạn đã chia sẻ. Câu hỏi của bạn rất phổ biến — và tôi hiểu vì sao bạn lo lắng. Dấu hiệu bệnh gout thường khởi phát đột ngột, dữ dội, đặc biệt ở ngón chân cái, kèm theo sưng, nóng, đỏ và đau nhói như bị kim chích hoặc nghiền nát. Đây là biểu hiện điển hình của cơn gout cấp, xảy ra khi tinh thể urat lắng đọng trong khớp gây viêm cấp tính.

Nguyên nhân và cơ chế gây ra các dấu hiệu bệnh gout

Gout là một dạng viêm khớp do rối loạn chuyển hóa purin, dẫn đến tăng acid uric trong máu. Khi nồng độ acid uric vượt ngưỡng hòa tan, các tinh thể urat sắc nhọn sẽ lắng đọng tại khớp — đặc biệt ở những vùng có nhiệt độ thấp như ngón chân — và kích hoạt phản ứng viêm mạnh mẽ. Một số yếu tố thúc đẩy bao gồm:

– Chế độ ăn giàu purin (nội tạng động vật, hải sản, thịt đỏ, bia rượu).
– Rối loạn chức năng thận, làm giảm đào thải acid uric.
– Béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường – những yếu tố làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa.
– Yếu tố di truyền: nếu trong gia đình có người bị gout, nguy cơ của bạn cũng cao hơn.

Trong phòng khám, tôi từng gặp nhiều bệnh nhân tưởng mình chỉ “bị đau khớp do thời tiết”, nhưng thực tế đã có hạt tophi (cục urat) hình thành dưới da — dấu hiệu của gout mạn tính chưa được kiểm soát.

Những dấu hiệu điển hình giúp nhận biết bệnh gout

Bạn nên nghi ngờ gout nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

– Đau khớp dữ dội, khởi phát đột ngột, thường về đêm hoặc sáng sớm, khiến bạn tỉnh giấc vì đau.
– Sưng, nóng, đỏ tại khớp, da căng bóng, chạm nhẹ cũng gây đau chói.
– Vị trí thường gặp nhất là ngón chân cái, nhưng cũng có thể ảnh hưởng mắt cá, đầu gối, cổ tay, khuỷu tay.
– Cơn đau giảm dần sau 3–10 ngày, nhưng cảm giác khó chịu có thể kéo dài.
– Tái phát nhiều lần, mỗi lần sau thường nặng hơn và lan sang nhiều khớp hơn.
– Xuất hiện hạt tophi: những cục cứng, không đau, nổi dưới da quanh khớp, vành tai — dấu hiệu của gout giai đoạn muộn.

Một số người còn có sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn trong đợt gout cấp, dễ nhầm với nhiễm trùng.

Khi nào bạn nên đi khám ngay?

Đừng chủ quan nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu sau:

– Cơn đau khớp khởi phát đột ngột, dữ dội, đặc biệt ở ngón chân cái.
– Khớp sưng nóng đỏ kèm sốt — cần loại trừ nhiễm trùng khớp.
– Triệu chứng tái phát nhiều lần trong năm.
– Đã có hạt tophi hoặc hạn chế vận động khớp.

Chẩn đoán gout không chỉ dựa trên triệu chứng lâm sàng mà còn cần xét nghiệm acid uric máu, siêu âm khớp hoặc chụp X-quang/MRI trong một số trường hợp. Tuy nhiên, lưu ý rằng nồng độ acid uric có thể bình thường trong cơn gout cấp, nên việc chẩn đoán cần kết hợp nhiều yếu tố.

Hướng dẫn giảm triệu chứng và phòng ngừa tái phát

Nếu nghi ngờ gout, bạn có thể áp dụng một số biện pháp ban đầu:

– Nghỉ ngơi khớp bị đau, tránh vận động mạnh hoặc mang giày chật.
– Chườm lạnh (15–20 phút/lần) trong 24–48 giờ đầu để giảm sưng đau.
– Uống đủ nước (2–2,5 lít/ngày) để hỗ trợ đào thải acid uric.
– Hạn chế thực phẩm giàu purin: nội tạng, hải sản, thịt đỏ, bia, rượu mạnh.
– Không tự ý dùng thuốc giảm đau NSAID kéo dài — một số thuốc có thể làm nặng thêm tổn thương thận hoặc dạ dày.

Về lâu dài, kiểm soát acid uric dưới 360 µmol/L (6 mg/dL) là mục tiêu điều trị để ngăn cơn gout tái phát và tan dần các tinh thể urat. Điều này thường cần phối hợp thuốc hạ acid uric (như allopurinol hoặc febuxostat) cùng thay đổi lối sống.

Dấu hiệu bệnh gout không chỉ là “đau khớp thông thường” — đó là lời cảnh báo từ cơ thể về sự mất cân bằng chuyển hóa sâu sắc. Nếu bỏ qua, gout có thể gây tổn thương khớp vĩnh viễn, suy thận, thậm chí tăng nguy cơ tim mạch. Việc nhận biết sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn kiểm soát bệnh hiệu quả, duy trì chất lượng cuộc sống lâu dài. Nếu bạn đang có các triệu chứng kể trên, đừng chần chừ — hãy đi khám chuyên khoa cơ xương khớp hoặc nội tổng quát để được tư vấn cụ thể.