Bệnh sán lá gan là một bệnh lý phổ biến ở nước ta nguyên nhân do thói quen ăn uống. Vậy sán lá gan sống ở môi trường nào, hình dạng của sán lá gan ra sao? Cùng giải đáp ngay thắc mắc trên trong bài viết dưới đây nhé!
Menu xem nhanh:
1. Sán lá gan là gì?
Sán lá gan là một loại ký sinh trùng phổ biến ở nước ta và thường xảy ra khi người bệnh ăn uống phải thực phẩm có sán lá và nhiễm bệnh.
Sán lá gan sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể biến chứng thành ung thư gan, ung thư đường mật.
Sán lá gan là một loại ký sinh trùng phổ biến ở nước ta và thường xảy ra khi người bệnh ăn uống phải thực phẩm có sán lá và nhiễm bệnh.
2. Nguyên nhân người bệnh nhiễm sán lá gan
Nguyên nhân phổ biến khiến người bệnh nhiễm sán lá gan chủ yếu là do thói quen ăn uống. Ăn các loại rau mọc dưới nước như rau cần, cải xoong, rau nhút, … không đảm bảo vệ sinh. Môi trường nước là điều kiện để trứng sán phát triển thành ấu trùng và gây bệnh ở người. Sán lá gan khi xâm nhập vào người sẽ di chuyển khắp cơ thể, đi xuyên qua mạch máu rồi vào ổ bụng, tiếp đến xuyên qua bao gan vào gan sinh sống, làm nhu mô gan tổn thương.
Bên cạnh đó, ăn đồ tái từ thịt, cá, hải sản, … món ăn sống sushi, sashimi hay thói quen thiếu vệ sinh, phóng uế bừa bãi, vứt bỏ chất thải chưa qua xử lý, … cũng là nguyên nhân khiến sán sinh sôi, gây nguy cơ xâm nhập vào con người.
3. Triệu chứng nhận biết của bệnh sán lá gan
Với sán lá gan nhỏ, nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng Khi người bệnh nhiễm nhiều sán lá gan nhỏ thì triệu chứng lúc này sẽ rõ rệt hơn, với các giai đoạn:
– Đối với giai đoạn khởi phát: người bệnh xuất hiện tình trạng rối loạn tiêu hóa, ói mửa, tiêu chảy, táo bón, chán ăn. Ngoài ra, người bệnh sẽ nổi mẩn kèm bạch cầu ái toan tăng cao.
– Đối với giai đoạn toàn phát: người bệnh sụt cân, đau bụng. Trong trường hợp nặng, gan to, cứng, đau và ống dẫn mật sưng, tắc mật, ứ mật, vàng da. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, người bệnh sẽ thiếu máu, gan bị xơ hóa, tăng huyết áp tĩnh mạch cửa và có nguy cơ tử vong. Trong trường hợp sán lạc chỗ đến ống tụy sẽ gây tình trạng viêm ống tụy.
Với sán lá gan nhỏ, nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, khi người bệnh nhiễm nhiều sán lá gan nhỏ thì triệu chứng lúc này sẽ rõ rệt hơn
4. Lý giải: Sán lá gan sống ở môi trường nào?
Sán lá gan bao gồm 2 loại phổ biến là sán lá gan nhỏ và sán lá gan lớn. Chúng có hình lá, thân dẹt và có nhiều kích thước khác nhau. Với hình dạng bên ngoài, sán lá gan lớn có kích thước lớn hơn rất nhiều so với sán lá gan nhỏ.
4.1. Sán lá gan nhỏ sống ở môi trường nào?
Đối với sán lá gan nhỏ chủ yếu kí sinh ở người và một số động vật như chó, mèo, chuột … Trứng theo phân ra ngoài, gặp môi trường nước ngọt ở sông suối, ao hồ bị loài ốc thuộc giống Bithynia hoặc Melania nuốt phải. Trong cơ thể ốc, ấu trùng lông tơ chui ra khỏi trứng, phát triển từ giai đoạn bào tử nang đến ấu trùng đuôi. Ấu trùng đuôi rời khỏi ốc chui qua da cá nước ngọt và khi xâm nhập vào cơ thể của cá, chúng rụng đuôi và thành hậu ấu trùng ở da hoặc thịt cá.
Ấu trùng này di chuyển vào dạ dày, xuống tá tràng rồi ngược theo đường mật lên gan. Sau khi xâm nhập vào mô gan, sán non phát triển, đẻ trứng trong ống dẫn mật. Sau 1 tháng, sán trưởng thành và đẻ trứng.
4.2. Sán lá gan lớn sống ở môi trường nào?
Với sán lá gan lớn, chúng sống trong ống mật của động vật ăn cỏ rồi đẻ trứng. Trứng theo mật rồi ra ngoài theo phân, phôi bào phát triển thành ấu trùng lông. Khi sán gặp môi trường nước, ấu trùng lông tơ rời khỏi trứng, bơi trong nước rồi chui vào loài ốc Lymnaea. Trong cơ thể ốc phát triển qua các giai đoạn bào tử nang rồi tới ấu trùng đuôi. Ấu trùng đuôi rời khỏi ốc, bám vào cây thủy sinh, rụng đuôi và biến thành hậu ấu trùng.
Khi các loài động vật ăn cỏ hay con người ăn phải các loại rau này sẽ phát triển thành sán non. Sán non bắt đầu chui qua vách ruột, xuyên phúc mạc và qua gan để sống trong ống mật. Sán sinh sống trong khoảng 1 năm ở đây. Nhiều trường hợp, sán non lọt vào mạch máu sau đó đi nhầm vào phổi, mắt, mô dưới da.
Bệnh sán lá gan là một bệnh lý phổ biến ở nước ta nguyên nhân do thói quen ăn uống.
5. Phương pháp phòng ngừa bệnh sán lá gan hiệu quả
Dựa vào những con đường lây nhiễm của sán lá gan cho con người, mỗi người cần chủ động phòng bệnh bằng những cách sau đây:
– Thực hiện thói quen ăn chín uống sôi hoàn toàn, không ăn đồ sống, tái chín chưa qua chế biến như gỏi, tiết canh.
– Lựa chọn kỹ càng nguồn thực phẩm an toàn, rõ nguồn gốc, xuất xứ.
– Sử dụng nguồn nước sạch để sử dụng trong việc nấu ăn, nước uống cần đun sôi kỹ.
– Khi sử dụng các loại rau trồng dưới nước như rau muống, cải xoong, rau cần phải rửa sạch sẽ, ngâm muối để đảm bảo an toàn trước khi ăn, lưu ý cần luộc chín kỹ.
– Không ăn các loại ốc, cá nếu chưa nấu chín, cần chú ý khâu vệ sinh sạch sẽ trước chế biến.
– Rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi ăn, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh.
– Mỗi người nên chủ động tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.
– Chủ động thăm khám định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh sán lá gan sớm
Phòng bệnh sán lá gan bằng cách rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi ăn, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh
Hy vọng với những chia sẻ trên đây đã giúp bạn giải đáp thắc mắc sán lá gan sống ở môi trường nào? Nếu bạn đang nghi ngờ mắc bệnh sán lá gan thì nên đến cơ sở y tế để được tư vấn, làm xét nghiệm và điều trị kịp thời. Đồng thời thực hiện các phương pháp để ngăn ngừa và phòng chống bệnh sán lá gan có thể xảy ra.
