Gan to là một tình trạng có thể cảnh báo những bất thường về cấu trúc và chức năng của gan. Một trong những nguyên nhân khiến gan tăng kích thước là gan nhiễm mỡ. Vậy gan to do gan nhiễm mỡ có đặc điểm gì, chẩn đoán và điều trị ra sao?
Menu xem nhanh:
1. Đặc điểm của gan to do gan nhiễm mỡ
1.1 Gan to do gan nhiễm mỡ biểu hiện như thế nào?
Theo các nghiên cứu, đường kính gan trung bình của người 18 – 66 tuổi thường dao động trong khoảng 13,6 – 15 cm. Gan to là tình trạng kích thước gan lớn hơn so với kích thước bình thường. Gan to có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó, gan nhiễm mỡ là một căn bệnh gây biến đổi cấu trúc và chức năng gan, có thể tác động làm tăng kích thước của gan.
Gan nhiễm mỡ trong thời gian dài có thể gây viêm gan, khiến kích thước gan tăng lên.
1.2 Gan to do gan nhiễm mỡ cơ chế ra sao?
Gan nhiễm mỡ là căn bệnh xảy ra khi lượng mỡ trong gan dư thừa, chiếm từ 5% trọng lượng lá gan trở lên. Hai loại gan nhiễm mỡ thường được nhắc đến là gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ không do rượu. Bởi vậy, một trong những nguyên nhân chính gây ra gan nhiễm mỡ là do người bệnh sử dụng nhiều rượu bia. Đối với trường hợp gan nhiễm mỡ không do rượu, tăng cân, thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa là những yếu tố chính gây bệnh. Tình trạng mỡ xâm lấn gan các tế bào gan có thể gây viêm gan, khiến gan tăng kích thước đáng kể.
Bệnh gan nhiễm mỡ có thể được cải thiện nhờ vào việc giảm cân, bỏ rượu bia và điều trị rối loạn chuyển hóa.
2. Các nguyên nhân khác khiến gan to
Bên cạnh gan nhiễm mỡ, một số nguyên nhân khác cũng có thể khiến gan to hơn bình thường gồm:
2.1 Viêm gan virus
Viêm gan virus là tình trạng gan bị viêm do một trong 5 loại virus viêm gan A, B, C, D, E. Các loại virus này khi xâm nhập vào cơ thể sẽ khiến gan bị viêm và gây tăng kích thước gan so với bình thường. Mức độ tăng kích thước tùy thuộc vào mức độ tổn thương của gan. Cơ thể thường có thể loại bỏ những virus viêm gan A, E. Virus viêm gan B, C, D, nếu không được đào thải sau 6 tháng sẽ chuyển sang dạng mạn tính.
2.1 Xơ gan khiến gan to
Xơ gan có thể là hậu quả của nhiều bệnh lý gan mật như viêm gan, gan nhiễm mỡ, do uống quá nhiều rượu bia. Tình trạng xơ gan nghiêm trọng có thể dẫn đến việc tăng kích thước gan và được gọi là xơ gan to, nguyên nhân thường do rượu bia. Nếu điều trị tốt, xơ gan có thể được kiểm soát, chậm tiến triển, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
2.3 Ung thư gan
Ung thư gan nguyên phát là biến chứng thường gặp ở những người có bệnh gan mạn tính. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp ung thư có thể bắt đầu ở cơ quan khác và di căn đến gan. Ung thư gan nguyên phát hay thứ phát đều có thể gây tình trạng gan to.
2.4 Áp-xe gan và sỏi ống mật
Áp-xe gan là tình trạng viêm và hình thành các ổ mủ trong gan do các vi khuẩn, sán lá gan lớn, a-míp. Tình trạng viêm mủ là nguyên nhân khiến gan to hơn bình thường. Bên cạnh sự gia tăng kích thước của gan, người bệnh có thể xuất hiện tình trạng đau hạ sườn phải và sốt.
Ngoài ra, những trường hợp tắc mật lâu ngày do sỏi hoặc hẹp đường mật do các nguyên nhân khác cũng có thể khiến gan to ra.
2.5 Suy tim phải hoặc viêm màng ngoài tim co thắt
Suy tim phải hoặc viêm màng ngoài tim co thắt là những vấn đề bất thường ở tim, có thể khiến máu không trở về hết buồng tim, ứ lại ở tĩnh mạch gan. Lúc này gan bị sung huyết nên sẽ có kích thước lớn hơn bình thường. Tình trạng này cần được điều trị sớm nhằm cải thiện chức năng tim hoặc giải phóng màng ngoài tim. Nhờ đó giảm ứ đọng máu ở gan, co nhỏ gan khi chưa bị xơ hóa.
Các nguyên nhân khác có thể khiến gan to nhưng ít phổ biến hơn bao gồm: ung thư máu, bệnh Wilson, bệnh Gaucher, viêm gan do nhiễm độc hóa chất, nang gan…
Suy tim phải có thể là một trong những nguyên nhân khiến gan tăng kích thước.
3. Gan to có nguy hiểm không?
Gan tăng kích thước có thể ở dạng lành tính (không phải ung thư) hoặc ác tính (ung thư). Dù ở dạng lành tính, sự gia tăng kích thước gan cũng có thể gây rối loạn chức năng chuyển hóa, đào thải độc tố, sản xuất và dự trữ, tổng hợp các yếu tố đông máu, tổng hợp hormone, tổng hợp albumin… Gan to còn có thể chèn ép các cơ quan khác, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người bệnh.
Khi có biểu hiện nghi ngờ bệnh gan như vàng da, đau mỏi cơ, mẩn ngứa, buồn nôn, đau bụng, tăng kích thước vòng bụng… cần đến ngay cơ sở y tế có chuyên khoa Gan mật để được chẩn đoán và điều trị phù hợp, tránh những hậu quả xấu đến gan.
4. Cách chẩn đoán bệnh gan to
Bằng cách kiểm tra các triệu chứng và khai thác tiền sử bệnh, các bác sĩ có thể đưa ra những chẩn đoán ban đầu về các vấn đề ở gan. Nếu nghi ngờ gan to, bác sĩ có thể chỉ định làm các phương pháp xét nghiệm, chụp chiếu sau:
– Xét nghiệm máu: Bao gồm công thức máu toàn bộ, giúp kiểm tra nồng độ men gan, sự tích tụ bilirubin, lượng protein trong máu… từ đó đánh giá chức năng gan.
– Siêu âm vùng bụng: Siêu âm được sử dụng để kiểm tra lượng mỡ trong gan, đánh giá kích thước gan và các cơ quan khác.
– Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh: Bao gồm chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ vùng bụng. Thường áp dụng trong các trường hơp cần thiết, khi siêu âm chưa cho kết quả rõ.
– Sinh thiết gan: Phương pháp quan sát một phần nhỏ mô gan dưới kính hiển vi để kiểm tra các bất thường. Phương pháp này thường được sử dụng trong một số ít trường hợp khi không xác định được nguyên nhân khiến gan to.
5. Cách hạn chế tình trạng gan tăng kích thước
Để tránh bị tăng kích thước gan, tránh nhiều bệnh lý nguy hiểm, người bệnh cần bảo vệ gan, ngăn chặn các yếu tố khiến gan bị tổn thương bằng cách:
– Ăn uống điều độ, ăn nhiều rau xanh và các loại hoa quả để tăng cường chất xơ, duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường thải độc gan
– Tập thể dục hợp lý và đều đặn, ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần
– Hạn chế dùng đồ uống có cồn
– Tránh tiếp xúc với các chất độc hại từ môi trường
– Điều trị tốt bệnh viêm gan B, C
Bên cạnh đó, người bệnh có thể kiểm soát bệnh gan bằng cách thăm khám gan mật định kỳ.
Thực hiện lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ có thể giúp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ, ngăn ngừa gan to.
Tóm lại, gan to do gan nhiễm mỡ là tình trạng nguy hiểm. Nếu đang bị gan nhiễm mỡ, người bệnh cần chủ động điều trị tại cơ sở y tế có chuyên khoa Gan mật uy tín để kiểm soát bệnh, tránh làm gia tăng kích thước gan, dẫn tới những hệ lụy xấu cho sức khỏe.
